Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Ból podbrzusza zwłaszcza latem wydaje się mieć dość przewidywalne przyczyny. Kąpiele w basenach czy zimnym Bałtyku sprzyjają infekcjom. Zarazem: powodów jest znacznie więcej.
Chociaż na podstawie miejsca, w którym boli brzuch , charakteru dolegliwości, nasilenia bólu i objawów towarzyszących, lekarz zazwyczaj bardzo szybko może wstępnie ustalić, co jest jego prawdopodobną przyczyną, trzeba pamiętać, że ból bywa zwodniczy. Ból promieniuje (problem jest gdzie indziej, niż go odczuwamy), zmienia charakter, pozornie ustępuje, bądź nasila się bez wyraźnego związku z ewentualną chorobą (pod wpływem stresu, zdenerwowania, wysiłku, etc.). Określić dokładnie, co i gdzie nas boli, nie jest łatwo. Szczęśliwie, lekarze nie dość, że mają wiedzę i doświadczenie, to także możliwość przeprowadzenia badań laboratoryjnych, wykorzystania sprzętu medycznego, skierowania do specjalisty. Zwykle podstawowe badania krwi i usg pozwalają ustalić rozsądny plan, prowadzący do ostatecznej diagnozy i właściwego leczenia. Rzecz w tym, że najpierw trzeba lekarza odwiedzić.
Zatem, jeśli ból podbrzusza to twój problem, szczególnie, gdy jest dokuczliwy, powracający, bardzo nasilony, nie zwlekaj z wizytą u internisty. Możliwe, że ten rozwiąże problem sam, skieruje cię do urologa, gastroenterologa, w przypadku kobiet: zaleci wizytę u ginekologa.
Ból pojawia się w podbrzuszu, jednak może równie dobrze zaatakować i wyższe partie brzucha. Ma charakter kolkowy, bywa naprawdę dokuczliwy, ale zazwyczaj jest krótkotrwały. Towarzyszą mu bulgotania, "przelewania" w brzuchu, problemy z wypróżnianiem. Jeśli często się przejadasz, twoja dieta jest ciężkostrawna, masz skłonność do wzdęć i zaparć, na pewno go znasz. Kiedy zmuszasz układ pokarmowy do zbyt intensywnego wysiłku, buntuje się, a jego ciężka praca przekłada się na twoje samopoczucie.
Ziołowa herbatka, ciepły okład, łagodny masaż: to zazwyczaj wystarcza, by dolegliwość ustąpiła. Doraźnie - na dłużej pomoże zmiana złych żywieniowych zwyczajów . Jeśli napad kolkowy nie mija przez kilka godzin, brzuch jest wyraźnie napięty, dolegliwość nasilona, nietypowa, lepiej skontaktować się z lekarzem. Także wtedy, gdy często masz takie problemy. Zaparcia , nagromadzenie gazów , nieprawidłowa praca jelita cienkiego bywa czasem grupą objawów świadczących o poważniejszym schorzeniu. Tak, wprawdzie rzadko, ale jednak, może objawiać się zapalenie wyrostka robaczkowego (ból wyraźnie po prawej stronie i gorączka to objawy klasyczne, jednak wyjątki się zdarzają). Nawet zespół jelita drażliwego (IBS) , chociaż najczęściej nie prowadzi do poważnych konsekwencji, lepiej leczyć pod nadzorem gastrologa. Zwłaszcza, że według dr Anny Cybulskiej, gastroenterologa, u pacjentów z IBS niejednokrotnie w niedługim czasie odkrywane są inne, groźniejsze schorzenia jelit .
Intensywność bólu w podbrzuszu niekoniecznie świadczy w pełni o tym, jak poważny masz problem. W przypadku chorób jelita grubego ból często jest niezbyt nasilony, ale zarazem długotrwały, uporczywy. Część pacjentów uskarża się natomiast jedynie na nawracające bóle napadowe, kolkowe, niemal takie same, jak w punkcie pierwszym. Niezależnie od rodzaju bólu, towarzyszące objawy to wzdęcia, uczucie dyskomfortu, "przelewanie" w brzuchu, rzadko gorączka. Z czasem (a nieraz niemal równo z bólem) pojawiają się biegunki albo zaparcia, czasem jedno i drugie, naprzemiennie. W stolcu można czasem zaobserwować śluz lub krew. Te ostatnie objawy to już wyraźny sygnał, by nie zwlekać z konsultacją lekarską - zobacz możliwe przyczyny krwi z stolcu . Bez diagnostyki niemożliwe jest odróżnienie wspomnianego zespołu jelita drażliwego od przewlekłej choroby jelita grubego, w tym bardzo poważnych, wymagających stałego nadzoru specjalisty, jak np. choroba Leśniowskiego-Crohna , czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego .
Takie same objawy może dawać polip jelita grubego czy rak jelita grubego . Niemal każdy nowotwór złośliwy początkowo jest stosunkowo łatwym w leczeniu polipem. By stać się agresorem zagrażającym życiu, najczęściej potrzebuje ok. 10 lat. Jednak przez lata choroba może przebiegać bezobjawowo. Stąd konieczność badań przesiewowych, profilaktycznych, wśród których kluczowa i pewna jest kolonoskopia . Osoba, która odczuwa dolegliwości bólowe, bądź inne (utrata wagi, anemia) w pewnym sensie jest uprzywilejowana - istnieje szansa, że na czas trafi do specjalisty.
To mit, że bóle w dole brzucha , związane ze stanem zapalnym, bądź inną nieprawidłowością w układzie rozrodczym, wyraźnie różnią się od tych gastrycznych. Choroby ginekologiczne, poza bólem i sygnałami, które bez trudu kojarzymy ze "sprawami kobiecymi" (pieczenie pochwy, zmieniony śluz, podbarwiona wydzielina, nieregularne miesiączki), mogą także powodować objawy "brzuszne" (wzdęcia, przelewania, biegunki). Nietrudno także pomylić je z chorobami układu moczowego (bóle krzyża, pieczenie przy oddawaniu moczu), niejednokrotnie zresztą występują wspólnie. Właśnie z tego powodu, jeśli masz bóle podbrzusza i inne dolegliwości wskazujące na problem gastrologiczny lub nefrologiczny, zalecana jest także kontrola ginekologiczna.
Każda kobieta powinna odwiedzać tego specjalistę przynajmniej raz w roku, chyba, że lekarz zaleci inaczej. Nie jest potrzebne skierowanie. Najpoważniejsze choroby kobiece, prowadzące do niepłodności (np. endometrioza ), a nawet zagrażające życiu ( rak szyjki macicy , rak jajnika ) przez bardzo długi czas mogą nie dawać żadnych objawów. Tylko badanie lekarskie pozwala wykryć nieprawidłowości we wczesnym stadium, gdy leczenie jest proste, nie wymaga okaleczania, itp. Oczywiście, lekarz nie opiera się tylko na własnym wzroku czy intuicji. Standardowo cytologia i usg, czasem dokładniejsze badania, pozwalają na diagnozę. Wszystko jednak zaczyna się od gabinetu lekarskiego.
Oczywiście, nie zapominamy, że ginekologiczne bóle podbrzusza bywają dolegliwością fizjologiczną. Towarzyszą niektórym kobietom (zazwyczaj bardzo młodym) w połowie cyklu owulacyjnego, bądź podczas menstruacji. Dopadają także kobiety w wieku menopauzalnym, najczęściej razem z zaburzeniami miesiączkowania. Nieprzyjemne skurcze brzucha to skutek zmian zachodzących w ciele kobiety (w przypadku owulacji: uwalniania jajeczka, podczas menstruacji i tuż przed nią: z powodu złuszczania śluzówki macicy, w celu przygotowania się do kolejnego cyklu, przed menopauzą: powolnego "usypiania systemu").
Jak rozpoznać, że to, co odczuwamy, to już problem, a nie natura? Samodzielnie to właściwie niemożliwe, dlatego trzeba chodzić do ginekologa. Zresztą uporczywy ból sam w sobie jest już problemem. To nieprawda, że kobiety muszą posłusznie cierpieć raz, dwa razy w miesiącu. Są bezpieczne leki i metody naturalne, skutecznie łagodzące dolegliwości. Dobór metody najlepiej ustalić z lekarzem. Zbyt obfite miesiączki, albo skąpe, przedłużające się krwawienia, zaburzenia cyklu, ból : nie lekceważ. Rozwiąż problem z lekarzem. Zobacz co robić gdy "trudne dni" okazują się zbyt trudne .
Są problemy z podbrzuszem zarezerwowane tylko dla panów. Choroby prostaty rzadko objawiają się tylko niewyraźnym, niezbyt nasilonym bólem podbrzusza (choć bywa i tak). Ból jest raczej wędrujący, pojawia się w kroczu, jest odczuwany w mosznie, a nawet w okolicach odbytu. Zwykle pojawia się też dyskomfort podczas oddawania moczu (ból, ale i problemy z opróżnieniem pęcherza, sikanie "na raty"), częstomocz, także nocą, problemy ze wzwodem, przedwczesny wytrysk , a nawet ogólne rozdrażnienie i apatia. Oczywiście, jak w przypadku kobiet, może wcale nie być sygnałów ostrzegawczych, dlatego mężczyźni również powinni poddawać się badaniom profilaktycznym, kontrolnie chodzić do urologa, bądź androloga . Niestety, pod względem profilaktyki układu płciowego panie zdają się być bardziej uprzywilejowane. Do ginekologa skierowania nie trzeba. Panowie muszą najpierw odwiedzić lekarza pierwszego kontaktu. Warto regularnie badać jądra i kontrolować prostatę .
U mężczyzn objawy takie, jak powyższe, bardzo często świadczą także o problemie z drogami moczowymi, chociaż ból w podbrzuszu jest raczej silniejszy. U kobiet te najłatwiej mylone są z kłopotem ginekologicznym. Jeśli podejrzewasz, że coś niepokojącego dzieje się w układzie moczowym (niezależnie od płci: masz problemy przy oddawaniu moczu, odczuwasz ból "krzyża", pęcherz wydaje się nie być do końca opróżniony, masz gorączkę bez wyraźnej przyczyny), jak najszybciej skonsultuj się z internistą. Najczęściej wystarczy wykonać badanie ogólne moczu i posiew, by potwierdzić, bądź wykluczyć twoje obawy. Na podstawie wyników lekarz wstępnie oceni czy może leczyć cię samodzielnie (np. antybiotykiem, łagodnymi środkami ziołowymi), czy wymagasz dokładniejszych badań (np. usg), czy też potrzebujesz konsultacji u specjalisty: urologa (np. przy podejrzeniu kamicy), bądź nefrologa (np. przy przewlekłym stanie zapalnym). Nie lekceważ infekcji dróg moczowych
Uwaga! Każdy uporczywy, długotrwały ból opisywany przez pacjentów jako: "kłucie nożem", "pieczenie w żołądku" czy uczucie ściskania, może oznaczać stan zapalny, owrzodzenia, kamicę czy niedrożność. Ból taki nazywamy somatycznym i wymaga zawsze wizyty u lekarza. Nie wolno też lekceważyć dolegliwości, które dopadają nas nocą. Jeśli ból jest na tyle silny, ze wyrywa ze snu, trzeba poszukać jego przyczyny.
Ból podbrzusza może mieć wiele przyczyn, ale najczęstsze z nich to: