Wszawica jest chorobą wywołaną przez pasożyty - wesz ludzką i wesz łonową, ich larwy oraz jaja (gnidy). Wszą ludzką są wesz głowowa oraz wesz odzieżowa. Wszy występują we wszystkich strefach klimatycznych.
W Polsce najczęściej spotykaną jest wesz głowowa. Najrzadziej natomiast spotyka się wesz odzieżową, ponieważ jest to choroba osób nie korzystających z placówek służby zdrowia (np. osoby bezdomne). Wesz głowowa występuje najczęściej u dzieci w wieku 3-10 lat, natomiast łonowa u ludzie dorosłych.
Wszawicę rozpoznaje się stwierdzając obecność dorosłych osobników, larw i przyczepionych do włosów jaj na owłosionej skórze człowieka lub, w przypadku wszy odzieżowej, larw i jaj w fałdach ubrań.
Wszawica głowowa
Wszawica przenosi się poprzez kontakt z włosami osoby zakażonej lub przedmiotów do pielęgnacji włosów, ozdób, nakryć głowy. Samica wszy dziennie składa 7-10 jaj w otoczkach (gnidy). Dorosłe osobniki żyją ok. 9-30 dni. Mogą żyć ok. 2 tygodni bez pożywienia w postaci krwi.
Objawy wszawicy głowowej
Charakterystycznym objawem wszawicy głowowej jest nieprzyjemny i dokuczliwy świąd spowodowany ukłuciem wszy i wprowadzeniem przez nią toksyny, pojawieniem się grudek obrzękowych i bąbli pokrzywkowych. Uporczywe drapanie powoduje powstanie tzw. przeczosów i otarć naskórka. W miejscu, gdzie wkłuła się wesz sączy się płyn surowiczy, który skleja włosy. Brak dbałości o higienę może doprowadzić do wtórnych zakażeń bakteryjnych i powstania zliszajowacenia. Nie leczona wszawica prowadzi do odczynowego powiększenia węzłów chłonnych karkowych oraz zmian wypryskowych na szyi i karku oraz rumienia skóry na karku
Leczenie
Z wszą głowową można walczyć domowymi sposobami: skróceniem włosów oraz wyczesywaniem gnid. Do wyboru są także środki farmakologiczne: naturalne na bazie ziół oraz nowoczesne nietoksyczne środki chemiczne oparte na roztworze dimetikonu oraz cyklometikonu (silikony). Ich działanie polega na uniemożliwieniu wszom oddychania oraz rozmnażania. Preparaty te są bezpieczne dla małych dzieci i alergików.
Wszawica odzieżowa
Wesz odzieżowa żyje i rozmnaża się w szwach i fałdach ubrań. Jedynie dorosłe osobniki przedostają się na skórę, aby żywić się krwią. Wesz odzieżowa jako jedyna przenosi choroby: dur wysypkowy epidemiczny, gorączkę okopową oraz dur powrotny. Zakażenie przenosi się poprzez kał wszy lub rozgniecenie wszy na zranionej skórze.
Objawy wszawicy odzieżowej:
Charakterystycznym objawem jest świąd zakrytych części skóry, spowodowany ukąszeniami wszy. Poza tym występują grudki rumieniowe. Drapanie powoduje wystąpienie przeczosów, nadżerek i strupów. Nie leczona wszawica odzieżowa prowadzi do przebarwień skóry oraz zakażeń ropnych
Leczenie
Polega na zniszczeniu pasożyta poprzez zastosowanie odpowiednich preparatów przeciw wszom. Pomaga także pranie oraz prasowanie odzieży i pościeli.
Wszawica łonowa
Wszą łonową można zarazić się poprzez kontakty płciowe, ubrania oraz pościel. Dorosłe osobniki składają jaja w obrębie trzonów włosów, głównie w okolicy łonowej, ale także w okolicy krocza, pachwin, ud i brzucha . W zaawansowanej chorobie jaja pasożyta występują także na owłosionej skórze twarzy, na brodzie, rzęsach i brwiach.
Objawy wszawicy łonowej
Charakterystyczny jest świąd zaatakowanych przez pasożyta miejsc. Poza tym pojawiają się tzw. plamy błękitne (plamy o zabarwieniu sinofioletowym lub szarym powstałe w wyniku hemolizy krwi w miejscu ukąszenia przez wesz). Obecność wszy na rzęsach może być powodem zapalenie spojówek.
Leczenie
Leczenie wszawicy łonowej powinno być skonsultowane z lekarzem dermatologiem, który przepisze odpowiednie maści lub żele. Wszystkie rzeczy mające kontakt z pasożytem powinny być odkażone. Leczeniem musi być objęty także partner osoby zakażonej.
Zobacz także: Co robić, gdy dziecko złapie wszy
