Błonicą można zarazić się drogą kropelkową, przez kontakt z osobą zarażoną oraz rzadziej poprzez wniknięcie bakterii do otwartej rany. Choroba rozwija się od 2 do 7 dni.
Wydawało się, że dzięki obowiązkowym szczepieniom błonica (dyfteryt, krup) w Europie odchodzi w zapomnienie. Niestety nowe ogniska choroby za naszą wschodnią granicą nie pozwalają o niej zapomnieć.
Rodzaje błonicy i jej objawy
Błonica gardła może mieć bardzo różne objawy i odmienny może być jej przebieg. W lżejszej postaci chory może mieć jedynie zaczerwienione i obrzęknięte migdałki podniebienne. W nieco cięższej postaci zatokowej oba migdałki pokryte są białym nalotem, który odpadając pozostawia krwawiące miejsce. Chory ma gorączkę do 38C, źle się czuje, z ust wydobywa się mdły zapach. Nie podjęcie leczenia grozi zaburzeniami pracy serca oraz porażeniem podniebienia miękkiego, gwałtownie podnosi się temperatura ciała.
Postać toksyczna i hipertoksyczna to najcięższe stadium choroby. Na migdałkach i poza nimi osadzony jest lekko zielonkawy nalot. Wyraźna jest bladość chorego. Skora jest wilgotna, a temperatura dochodzi do 40C. Z ust czuć gnilny zapach. Powiększają się węzły chłonne podżuchwowe oraz szyjne. Może także uszkodzić się mięsień sercowy i zatrzymać krążenie.
Błonica krtani (tzw. krup) występuje bardzo rzadko, ale jest bardzo groźna dla dzieci. Objawia się szczekającym kaszlem, chrypką, bezgłosem. Może doprowadzić do zwężenia krtani i trudności w oddychaniu.
Błonica nosa, ucha i skóry występują bardzo rzadko i mają bardzo łagodny przebieg.
Profilaktyka
W Polsce obowiązkowe jest szczepienie dzieci na błonicę. Według kalendarza szczepień dzieci szczepi się: I dawka w wieku 2 miesięcy, II dawka w wieku 3-4 miesięcy, III dawka w wieku 5 miesięcy, IV dawka w wieku 16-18 miesięcy. Szczepienia te powinny być wykonane szczepionką skojarzoną DTP, przeciwko błonicy, tężcowi oraz krztuścowi. Przerwy pomiędzy dawkami powinny wynosić 6 tygodni. Szczepionki przypominające podawane są w wieku 6, 14 i 19lat. Później dla utrzymania odporności należy się szczepić co 10lat,bo po tym czasie organizm traci odporność.
W niektórych przypadkach konieczne jest podanie szczepionki po 19 roku życia. Dotyczy to osób, które miały kontakt z chorym na błonicę, w tym pracownicy służby zdrowia, osoby wyjeżdżające na tereny zagrożone błonicą.
Leczenie
Leczenie błonicy wymaga jak najszybszego podania domięśniowo antytoksyny błoniczej, aby zapobiec uszkodzeniu komórek mięśnia sercowego, nerwów obwodowych czy nerek. Jednocześnie prowadzona jest antybiotykoterapia w celu zniszczenia komórek maczugowca błonicy.
