Artykuł jest częścią publikacji pochodzącej z nowej serii Biblioteki Gazety Wyborczej pt.: Wielka Encyklopedia Medyczna, którą nabyć można w Kulturalnym Sklepie lub w każdą środę w kiosku
Pobrania można dokonać w sposób bezpośredni, jak w przypadku skóry, narośli tkanek powierzchownych czy narządów wewnętrznych w trakcie operacji, lub pośrednio za pomocą specjalnych narzędzi, które mogą być wprowadzone do endoskopów (endoskopia), lub odpowiednich igieł (biopsja igłowa), albo poprzez wyłyżeczkowanie.
W trakcie biopsji igłowej igła zostaje wprowadzona aż do tkanki, która ma być badana (pod kontrolą USG lub bez). Następnie z igły pobiera się fragment, który zostaje poddany badaniu. Pobrany materiał biologiczny zostaje utrwalony w niskiej temperaturze lub specjalnymi substancjami, a następnie pokrojony na bardzo cienkie warstwy za pomocą mikrotomu i po wybraniu odpowiednimi substancjami poddawany jest obserwacji pod mikroskopem optycznym. Może być również przedmiotem badań immunologicznych, enzymatycznych, genetycznych lub innego rodzaju.
Najczęściej stosowane techniki biopsji:
1) biopsja zmian górnego odcinka przewodu pokarmowego (przełyku, żołądka, dwunastnicy), w trakcie panendoskopii; wskazana w chorobie wrzodowej żołądka lub dwunastnicy, polipach i innych naroślach;
2) biopsja zmian dolnego odcinka przewodu pokarmowego (odbytnicy, jelita grubego, okrężnicy) w trakcie rektoskopii; wskazana w przypadku polipów, zapalenia okrężnicy, zaburzeń wchłaniania jelitowego;
3) biopsja dróg oddechowych w trakcie bronchoskopii; wskazana w uszkodzeniach tchawicy i oskrzeli ;
4) biopsja żeńskich narządów płciowych (pochwy, szyjki macicy, trzonu macicy); wskazana w zapobieganiu
na dużą skalę (skrining) nowotworom złośliwym;
5) biopsja igłowa tarczycy, płuc, wątroby, nerek , sutków; wskazana w diagnostyce dyferencjalnej torbieli i guzków.
Specjalna technika szybkiego utrwalania próbki tkanek przez zamrożenie pozwala w razie potrzeby uzyskać wynik badania już w trakcie operacji, podczas której odbywa się biopsja. Dzięki temu można dostosować kierunek i zakres działań (np. radykalne lub częściowe usunięcie piersi) na podstawie informacji uzyskanych w wyniku biopsji.