Nakarm swoje w³osy

Nie ma jednej cudownej witaminy, która zapewni naszym w³osom urodê i si³ê. Aby rosn±æ zdrowo potrzebuj± one bia³ek, t³uszczów, mikroelementów i witamin. Których konkretnie i dlaczego?

Do³±cz do serwisu Zdrowie na Facebooku!

Stan w³osów jest doskona³ym odbiciem kondycji naszego organizmu. Gdy chorujemy, zazwyczaj odbija siê to na naszej fryzurze. W³osy staj± siê cienkie, przesuszone, ¼le siê uk³adaj±, a w koñcu zaczynaj± wypadaæ. W przeciwieñstwie do skóry w³osy nie maj± zdolno¶ci do regeneracji. Wszelkie zniszczenia s± nieodwracalne, trzeba wzmocniæ organizm by z silnej cebulki wyrós³ nowy zdrowy w³os. A to musi potrwaæ. Niestety, na niedobory pokarmowe w³osy reaguj± bardzo szybko. Nasz organizm w obliczu deficytu w pierwszej kolejno¶ci rezygnuje z od¿ywiania w³osów, transportuj±c cenne sk³adniki do miejsc w których s± bardziej potrzebne.

Bia³ka

W³osy zbudowane s± w 97 proc. z odpornego na zginanie, zrogowacia³ego bia³ka - keratyny. Ta za¶ sk³ada siê z mikroskopijnych cz±stek aminokwasów (metioniny i cysteiny), które s± po³±czone super wytrzyma³ym wi±zaniem tzw. "mostkiem dwusiarczkowym".

Aminokwasy pochodz± z dwóch ¼róde³: czê¶æ organizm wytwarza samodzielnie, a czê¶æ dostarczamy mu z po¿ywieniem. Aminokwasy dobre dla w³osów mo¿na znale¼æ w pokarmach zawieraj±cych du¿o bia³ka - np. w miêsie i jego przetworach, jajach, rybach. Dlatego nic tak nie szkodzi w³osom jak dieta z³o¿ona z listka sa³aty i szklanki wody mineralnej. Natomiast wcale nie musi szkodziæ dieta wegetariañska. Znacz±ce ilo¶ci metioniny i cystyny zawieraj±: zarodki pszenne, soja, otrêby pszenne, p³atki owsiane - ponoæ regularnemu jedzeniu tych ostatnich zawdziêczaj± bujne w³osy Brytyjki.

Oczywi¶cie organizm mo¿e wytworzyæ aminokwasy samodzielnie, jednak potrzebuje do tego siarki - by stworzyæ to wytrzymale wi±zanie. Znajdziemy j± np. w rzodkiewkach i czarnej rzepie. Ta ostatnia, szczególnie obfita w ten minera³, jest znanym od wieków antidotum na k³opoty z w³osami. Mo¿na j±, start±, dodawaæ np. do twaro¿ku. Siarkê zawiera tak¿e chrzan, kapusta, brukselka, rze¿ucha, broku³y i kalafior oraz zwyk³a cebula.

Trzeba te¿ pamiêtaæ, ¿e aminokwasy nie mog± byæ magazynowane na zapas i trzeba je dostarczaæ organizmowi regularnie. Pocieszaj±ce jest to, ¿e dostêpne s± ju¿ apteczne preparaty zawieraj±ce cysteinê i metioninê - warto siê w nie zaopatrzyæ nie tylko, gdy mamy problemy z w³osami, ale profilaktycznie, gdy np. planujemy odchudzanie.

Keratynowa struktura w³osa jest chroniona przed zniszczeniem - np. przez szampony i inne kosmetyki - przez ochronn± warstwê kwasów t³uszczowych. Aby nasze w³osy by³y b³yszcz±ce i sprê¿yste musimy dostarczaæ organizmowi ich odpowiedni± ilo¶æ. Chodzi o nienasycone kwasy t³uszczowe tzw. omega 3 i omega 6. Zawarte s± m.in. w rybach morskich, zw³aszcza w ³ososiu, oleju lnianym, konopnym, z pestek dyni i innych zimnot³oczonych t³uszczach. W orzechach, migda³ach, skorupiakach i tofu. Kwasy t³uszczowe s± egzogenne, organizm nie ma mo¿liwo¶ci ich wytwarzania czy zast±pienia czymkolwiek innym. Co wiêcej, t³uszczów potrzebuj±, by siê w nich rozpuszczaæ niektóre niezbêdne dla zdrowia w³osów witaminy. Tani± i skuteczna metod± dostarczania organizmowi nienasyconych kwasów t³uszczowych jest codzienne jedzenie ³y¿ki zmielonego siemienia lnianego, które jest w nie bardzo bogate. Mo¿na te¿ w aptece zakupiæ suplement, np. tran z w±troby rekina.

Witaminy i mikroelementy

W skomplikowanych procesach powstawania i wzrostu w³osa, zaopatrzenia mieszków w³osowych w substancje od¿ywcze, pe³ni± wa¿ne funkcje ró¿ne witaminy i mikroelementy. Przenikaj± one do w³osów, przedostaj±c siê do macierzy w³osa wraz z krwi±, a pó¼niej do jego korzenia i ³odygi. Jak radz± specjali¶ci warto wiêc, w przypadku k³opotów, wykonaæ badania zawarto¶ci wa¿nych dla zdrowia mikroelementy we w³osach - robi± je wyspecjalizowane laboratoria w wiêkszych miastach.

Je¶li w³osy wypadaj±, przyczyn± mo¿e byæ niedobór cynku. Cynk uaktywnia enzymy kontroluj±ce metabolizm niezbêdnych do budowy w³osów aminokwasów. Znajdziemy go w morskich rybach, owocach morza, ciemnym miêsie indyka i kurzych w±tróbkach. Teoretycznie nasza dieta zazwyczaj zawiera wystarczaj±c± ilo¶æ cynku, problem w tym, ¿e jest on kiepsko wch³anialny: nie lubi towarzystwa cukrów, b³onnika, a nawet innych witamin. Specjali¶ci ¿artuj±, ¿e najlepszym sposobem na jego dostarczanie organizmowi jest jedzenie ostryg saute na ¶niadanie. Pomóc mo¿e te¿ odpowiednio skomponowany preparat witaminowy. Cynk wp³ywa na gospodarkê witaminy A w organizmie, a ona ma olbrzymie znaczenie dla keratynizacji w³osów. D³ugotrwa³y niedobór powoduje zahamowanie wzrostu i przerzedzenie w³osów, w ekstremalnych przypadkach - ca³kowite wy³ysienie. Witaminê A dostarczamy do organizmu poprzez spo¿ycie mas³a, jaj, mleka, w±troby, sera, miêsa, ale tak¿e warzyw i owoców: pomidorów, marchwi, papryki, szpinaku, mango i melonów. Dzienne zapotrzebowanie ca³kowicie pokrywa zjedzenie 50g surowej marchewki.

¯elazo odpowiada za tzw. oddychanie komórkowe, czyli dostarczanie energii komórkom macierzy, dziêki których podzia³om i ró¿nicowaniu siê powstaje w³os. Niedobór (tzw. sideropenia) bywa spowodowany nie tylko z³ym od¿ywianiem, ale tak¿e obfitym miesi±czkowaniem lub ci±¿±. W³osy staj± siê cienkie, ³amliwe i ulegaj± przerzedzeniu. ¬ród³em ¿elaza - najcenniejszym - jest chuda wo³owina, w±tróbka, a tak¿e szpinak, fasola i groch. Produktów zawieraj±cych ¿elazo nie powinno siê ³±czyæ w posi³kach z nabia³em, gdy¿ to upo¶ledza jego wch³anianie, poprawia je natomiast witamina C.

Absolutnie niezbêdny do tworzenia mocnych i po³yskuj±cych w³osów jest krzem. Bierze udzia³ w procesie keratynizacji, w³osy zawieraj± jego du¿e ilo¶ci - dziêki niemu s± mocniejsze i grubsze. Krzem pobudza do aktywno¶ci enzym, który jest odpowiedzialny za prawid³ow± produkcjê kolagenu. Krzemionkê znajdziemy przede wszystkim w kaszy jaglanej, tak¿e gryczanej i p³atkach owsianych. Bardzo cennym jej ¼ród³em jest napar ze skrzypu polnego. Ale uwaga! Zawiera te¿ substancje zwan± antywitamin± B1, która niszczy witaminê B1 i dlatego konieczna jest jej suplementacja. Gotowe preparaty ze skrzypem polnym zazwyczaj s± wzbogacane o ten sk³adnik.

Warto dbaæ, by w naszej diecie nie zabrak³o zielonych warzyw, fasoli, ziaren s³onecznika, orzechów i kie³ków, gdy¿ wszystkie te produkty s± bogate w witaminy z grupy B - tiaminê, ryboflawinê, witaminê PP, amidy kwasu nikotynowego, witaminê B6, a tak¿e kwas pantotenowy, kwas foliowy, witaminê B7, cholinê, inozytol oraz kwas para-aminobenzoesowy. Wszystkie one s± istotne dla w³osów. Jedne zapobiegaj± przet³uszczaniu siê w³osów (wit. B6 i B7, czyli biotyna), inne przedwczesnemu siwieniu (witB5). Ta ostatnia jest te¿ wa¿nym sk³adnikiem spoiwa wype³niaj±cego przestrzenie miêdzykomórkowe, które utrzymuje wilgotno¶æ w³osów na odpowiednim poziomie.

Mied¼ dzia³a wzmacniaj±co na w³osy. Od niej zale¿y wzrost prawid³owej struktury rogowej. Jej niedobór prowadzi do odbarwienia i zmian strukturalnych we w³osach. Znajduje siê w owocach morza, warzywach str±czkowych, awokado, kiwi.

Witamina E chroni i rozszerza naczynia w³osowate zaopatruj±ce w³osy w sk³adniki od¿ywcze. Dziêki temu inne cenne substancje docieraj± z krwi± do w³osów. Wit. E jest zawarta w olejach ro¶linnych, orzechach, m±ce pe³noziarnistej, zielonolistnych warzywach.

Magnez potrzebny jest do syntezy cennych dla w³osów aminokwasów. Znajdziemy go w pestkach dyni, czekoladzie, niektórych gatunkach wody mineralnej. Uwaga! - "nie lubi siê" z ¿elazem. Je¶li decydujemy siê na suplementacjê nale¿y jeden pierwiastek przyjmowaæ rano, drugi wieczorem.