Insulina - słodko-gorzki smak życia

red. 11.01.2010 14:42

Lekarze bij± na alarm: coraz więcej osób zapada na cukrzycę. Mimo że trudno jej zapobiegać, na szczęcie można j± opanować i nie dopu¶cić do groĽnych powikłań. By to zrobić, trzeba jak najwięcej wiedzieć o cukrzycy.

Zdrowy tryb życia zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę. Prawidłowe stężenie cukru we krwi wynosi 60-100 mg%.

Otwórz galerię Na Gazeta.pl

Co to jest insulina?

To hormon produkowany i wydzielany do krwi przez komórki beta (B) znajduj±ce się w trzustce. Gdy tylko zaczynamy je¶ć, trzustka uwalnia niewielkie ilo¶ci zmagazynowanej insuliny i przystępuje do wytwarzania nowych cz±steczek tego hormonu.

Do czego jest nam potrzebna insulina?

Często porównuje się insulinę do klucza, bo mówi±c obrazowo, otwiera ona drzwi do wszystkich komórek naszego organizmu. Te drzwi (a fachowo mówi±c receptory komórkowe) otwiera po to, by do wnętrza komórki mogła się przedostać glukoza.

A po co komórkom glukoza?

To paliwo, bez którego nie mogłyby żyć, odbudowywać się i wykonywać pracy, do której s± stworzone. Gdyby np. komórki serca nie regenerowały się, nie wykonywałyby swej pracy i nasze serce by stanęło.

Sk±d czerpiemy glukozę?

W procesie trawienia powstaje glukoza (cukier prosty), która z przewodu pokarmowego przedostaje się do krwi. Jej większo¶ć jest w komórkach spalana, czyli wykorzystywana jako energia, ale je¶li jest jej nadmiar, może być magazynowana np. w w±trobie, mię¶niach. Gdy owej glukozy jest naprawdę dużo, to jej nadwyżka zamieniana jest w tłuszcze i odkładana w tkance tłuszczowej.

Co się dzieje, gdy w organizmie brakuje insuliny?

Jeżeli trzustka wytwarza jej za mało lub w ogóle insuliny nie produkuje, glukoza nie dociera do komórek, lecz pozostaje we krwi.

Jakie s± tego konsekwencje?

We krwi kr±ży dużo cukru, a jednoczenie komórki umieraj± z głodu, bo nie ma klucza, który otworzyłby do nich drzwi dla glukozy. Taki stan nazywany jest cukrzyc± typu 1. Ma j± ok. 10 proc. chorych.

Dlaczego chorujemy na cukrzycę typu 1?

Nie wszystkie przyczyny choroby już znamy, ale na pewno jak± rolę odgrywaj± tu czynniki genetyczne. Lekarze s± pewni, że możemy odziedziczyć skłonno¶ć do cukrzycy. Poza tym jej powstanie może mieć również zwi±zek z nieprawidłow± prac± układu odporno¶ciowego, który nagle atakuje komórki trzustki. Jest to tzw. autoagresja. Może doj¶ć wówczas do zniszczenia wszystkich lub prawie wszystkich komórek beta i wtedy nie ma kto produkować insuliny.

Jakie s± objawy cukrzycy typu 1?

Zazwyczaj duży apetyt i duże pragnienie, częste oddawanie moczu, osłabienie, zmęczenie, senno¶ć oraz rozdrażnienie.

Jak leczy się cukrzycę typu 1?

Osoby z cukrzyc± typu 1 przez całe życie musz± dostawać insulinę z zewn±trz. Bierze się j± w formie podskórnych zastrzyków.

W jaki sposób dochodzi do powstania cukrzycy typu 2?

Przy cukrzycy typu 2 trzustka produkuje insulinę. U jednych chorych będzie j± produkowała do końca życia, a u innych będzie jej wytwarzała coraz mniej. W pierwszym przypadku - mimo że trzustka produkuje insulinę, z jakiego powodu komórki nie chc± się otworzyć i cukier nie może do nich wnikn±ć. Fachowcy mówi± o insulinooporno¶ci. W drugim przypadku trzustka produkuje za mało insuliny, by poradziła sobie ona z całym cukrem kr±ż±cym we krwi.

Jakie objawy ¶wiadcz± o cukrzycy typu 2?

Bywa, że na pocz±tku nie ma żadnych dolegliwo¶ci. Czasem jednak mamy duże pragnienie i często oddajemy mocz (nie jest to tak nasilone jak w cukrzycy typu 1), czasem chudniemy, wszystko nas drażni, ogarnia nas apatia, chcemy się odizolować od wiata, widzimy nieostro, czujemy senno¶ć i jeste¶my osłabieni, wolno goj± się nam rany i mamy skłonno¶ć do powstawania siniaków, cierpimy na nawracaj±ce zapalenia dzi±seł lub pęcherza moczowego, mamy such± swędz±c± skórę, czujemy mrowienie w stopach lub tracimy w nich czucie, mężczyĽni mog± mieć kłopoty z erekcj±, a kobiety mog± cierpieć na przewlekłe zapalenie pochwy.

Na czym polega leczenie w cukrzycy typu 2?

Na stosowaniu odpowiedniej diety, pozbyciu się nadwagi, regularnym ruchu oraz na przyjmowaniu doustnych leków. Tabletki zmniejsza- j± oporno¶ć na insulinę lub pobudzaj± trzustkę do produkcji te- go hormonu. Niestety, w większo¶ci przypadków osoby z cukrzyc± typu 2 również musz± kiedy przej¶ć na insulinę w zastrzykach.

Zrób to dla siebie

Do pewnego stopnia można zapobiegać tylko cukrzycy typu 2. Ryzyko zachorowania zmniejsza zdrowy tryb życia, dlatego:

- zadbaj o dobr± odporno¶ć swojego organizmu;

- stosuj odpowiedni± dietę (najlepsza będzie jak najbardziej zbliżona do ¶ródziemnomorskiej);

- codziennie się gimnastykuj i maszeruj w szybkim tempie chociaż pół godziny; co drugi dzień ćwicz intensywnie 40-60 minut;

- nie pal papierosów;

- nie nadużywaj alkoholu.

Czy mie¶cisz się w normie?

U zdrowych osób prawidłowe stężenie cukru we krwi wynosi 60-100 mg%. Jeżeli tylko raz zbadasz jego poziom i będzie podwyższony, to nie znaczy, że masz cukrzycę, ale powinno cię to skłonić do wizyty u lekarza i dalszych badań. Je¶li dwukrotnie, badaj±c się na czczo (tzn. co najmniej 8 godzin po ostatnim posiłku), okaże się, że masz poziom cukru wyższy niż 100 mg% - skonsultuj się z diabetologiem.

Insulina - słodko-gorzki smak życia

Czym zajmuje się laryngolog? Quiz wiedzy o specjalizacjach lekarskich

Choroby

Badania

Najlepsze na Forum

Kalkulatory

Testy

CHOROBY

BADANIA

DOLEGLIWO¦CI

Pielęgnacja

ŻYWIENIE