Ca³a prawda o alkoholu

Jedni t³umacz±, ¿e piwo p³ucze nerki, wino chroni przed mia¿d¿yc±, a koniaczek sprzyja d³ugowieczno¶ci. Inni widz± w piciu realne zagro¿enie dla zdrowia i ¼ród³o uzale¿nienia. Jak to w koñcu jest z alkoholem?

Na sto procent odpowiedzieæ siê nie da. Tak jak stworzyæ stuprocentowego spirytusu. Alkohol mo¿e byæ lekarstwem i trucizn±. Mo¿e pomagaæ lub uczyniæ z ¿ycia piek³o na ziemi. Ka¿dy z nas inaczej ulega wp³ywowi alkoholu. W organizmie jest on rozk³adany i przetwarzany za pomoc± odpowiednich enzymów. To one odpowiadaj± za tzw. mocn± g³owê lub sprawiaj±, ¿e nawet niewielk± imprezê odchorowujemy kacem. Ró¿nice w poziomie tych enzymów s± osobnicze, ale te¿ wskazuje siê pewne ogólne tendencje rasowe: Azjaci oraz Indianie po³udniowoamerykañscy w strachu przed konsekwencjami picia stroni± od kieliszka, mieszkañcy Europy s± do wznoszenia toastów lepiej przygotowani biologicznie. Indywidualn± spraw± jest tak¿e nasza podatno¶æ na uzale¿nienie od alkoholu. Wiadomo, ¿e sk³onno¶æ do alkoholizmu jest dziedziczna, choæ nie da siê wskazaæ jednego genu, lecz jedynie kompozycjê genów odpowiedzialnych za tê chorobê.

I jeszcze jeden, i jeszcze raz...

Alkohol nie zna równouprawnienia, tak¿e je¶li chodzi o p³eæ. Kobiety ogólnie upijaj± siê szybciej, ³atwiej uzale¿niaj± i trudniej wychodz± z na³ogu. Dopuszczalne dawki spo¿ywanego alkoholu s± dla nich ni¿sze ni¿ dla mê¿czyzn. WHO (¦wiatowa Organizacja Zdrowia) dopuszcza spo¿ycie alkoholu w nastêpuj±cych ilo¶ciach: kobiety 11-12 porcji tygodniowo, ale nie wiêcej ni¿ 3 porcje jednorazowo, mê¿czy¼ni 14-15 porcji, nie wiêcej ni¿ 4 naraz. Ile to jest porcja? 10 gramów spirytusu, czyli kieliszek wina. Piêædziesi±tka wódki to 2 porcje, pó³ litra piwa 2,5 porcji. Przekraczanie tej normy wi±¿e siê z zagro¿eniem zdrowia osób zdrowych. Nie mo¿na tak¿e dawek tych kumulowaæ, np. pod koniec tygodnia - organizm poradzi sobie z jednym piwem, ale po czterech dojdzie do stanu upojenia, który (z biologicznego punktu widzenia) bêdzie stanem zatrucia alkoholem etylowym, za¶ na nastêpny dzieñ bêdziemy odczuwaæ bole¶nie proces przemiany tego¿ w toksyczny aldehyd octowy. Warto wiedzieæ, ¿e 90 proc. aldehydu octowego powstaje w w±trobie, dlatego ten organ (niezbêdny do ¿ycia) jest najbardziej nara¿ony na uszkodzenie wieloletnim przekraczaniem dopuszczalnych dawek alkoholu. Regularne picie alkoholu uszkadza poza tym serce, uk³ad pokarmowy, uk³ad nerwowy (tak¿e mózg), ma wp³yw na rozwój nadci¶nienia têtniczego, mo¿e przyczyniaæ siê do zaburzeñ hormonalnych (zwiêkszona produkcja estrogenu, tak¿e u mê¿czyzn) i wielu innych schorzeñ. Nawet okazjonalne wypicie kilku drinków szkodzi - zaburza rytm serca, wyp³ukuje z organizmu magnez i witaminê C.

Ani grama?

Kto zdecydowanie nie powinien piæ?

- Dzieci i osoby niepe³noletnie. Alkohol niekorzystnie wp³ywa na rozwój organizmu, a poza tym w wieku dojrzewania m³ody cz³owiek uczy siê radzenia sobie ze stresem, z problemami. Je¶li nauczy siê, ¿e alkohol pomaga mu przezwyciê¿yæ nie¶mia³o¶æ, tremê, smutek, droga do uzale¿nienia bêdzie bardzo prosta.

- Kobiety w ci±¿y. Choæ niektórzy twierdz±, ¿e kieliszek dobrego czerwonego wina czy ma³a szklaneczka piwa od czasu do czasu nie zaszkodzi, nikt nie potrafi podaæ bezpiecznej granicy spo¿ycia. A tolerancja dziecka na alkohol jest nieporównywalnie ni¿sza ni¿ matki. Kobieta mo¿e nie odczuwaæ nawet lekkiego rauszu, a dziecko - byæ pijane do nieprzytomno¶ci. Je¶li przysz³a matka bêdzie regularnie - dla towarzystwa - popijaæ "zdrowe" wino lub "nieszkodliwe" piwo, nara¿a swoje dziecko na alkoholowy zespó³ p³odowy (ró¿nego stopnia zaburzenia rozwoju, niska waga urodzeniowa, charakterystyczne zniekszta³cenie twarzy, uszkodzenie uk³adu nerwowego).

- Osoby z chorobami serca i naczyñ krwiono¶nych, uk³adu pokarmowego (np. choroba wrzodowa ¿o³±dka), w±troby (np. wirusowe zapalenie w±troby), cukrzyc± (chyba ¿e okazjonalnie i za wyra¼n± zgod± lekarza prowadz±cego), za¿ywaj±ce leki, a tak¿e wszyscy, którzy maj± takie zalecenie lekarskie.

Z alkoholem trzeba bardzo uwa¿aæ przy za¿ywaniu jakichkolwiek leków. Wiêkszo¶æ leków przeciwdepresyjnych, nasennych, przeciwlêkowych, przeciwpadaczkowych, leki przeciwhistaminowe (dostêpne obecnie bez recepty leki przeciwalergiczne) w po³±czeniu z alkoholem maj± silne dzia³anie hamuj±ce pracê uk³adu nerwowego. Stosowany do¶æ czêsto metronidazol, popularne antybiotyki z grupy cefalosporyn popite alkoholem mog± spowodowaæ ciê¿kie i gwa³towne reakcje, od nudno¶ci i zaczerwienienia twarzy, a¿ do zagro¿enia ¿ycia w³±cznie. Aspiryna wraz z alkoholem uszkadza b³onê ¶luzow± ¿o³±dka, koktajl paracetamolu z etanolem dzia³a toksycznie na w±trobê. Dwa drinki dziennie mog± zupe³nie zmieniæ samopoczucie i wyniki badañ kobiety stosuj±cej HTZ. W wielu przypadkach alkohol mo¿e nie zadzia³a z lekiem toksycznie, ale zaburzy jego wch³anianie i znacznie os³abi spodziewany efekt terapeutyczny.

Na zdrowie

Czy alkohol to samo z³o? Nie. Czerwone wino zawiera cenne antyoksydanty dzia³aj±ce przeciwmia¿d¿ycowo i przeciwnowotworowo (w bia³ym jest ich mniej). Sk³ad piwa wskazuje na jego dzia³anie lekko uspokajaj±ce, moczopêdne (przydatne czasem w leczeniu kamicy nerkowej), pobudzaj±ce apetyt, a nawet przeciwbakteryjne. Napój ten jest tak¿e ¼ród³em witamin z grupy B i PP. Zreszt± je¶li ju¿ piæ, to w³a¶nie najlepiej piwo i wino - napoje niskoprocentowe. Wódek lepiej unikaæ. Niewielka dawka alkoholu (lekki drink, kieliszek wina, szklanka piwa) od czasu do czasu nie zaszkodzi. Kieliszek alkoholu mo¿e wypiæ nawet matka karmi±ca (najlepiej by³oby wypiæ i nakarmiæ dziecko, nim alkohol zacznie dzia³aæ, albo odczekaæ przed nastêpnym karmieniem dwie godziny).

P³ynne granice uzale¿nienia(ramka)

Lek. med. Karolina Androsiuk z Katedry i Kliniki Psychiatrycznej AM w Warszawie:

Alkohol nie szkodzi, je¶li jest spo¿ywany z umiarem, przez zdrowe, doros³e osoby, które zdaj± sobie sprawê z zagro¿eñ.

10 g czystego etanolu (szklanka piwa, kieliszek wina) dzia³a nieznacznie pobudzaj±co, euforyzuj±co, powoduje rozlu¼nienie, ale i o¶miela do niebezpiecznych dzia³añ. Przy wiêkszych dawkach pojawia siê senno¶æ, spowolnienie reakcji, k³opoty z koordynacj±. Przy przekroczeniu dawki 100 g czystego alkoholu mo¿e doj¶æ do powa¿nych zaburzeñ ¶wiadomo¶ci, utraty przytomno¶ci, a przy stê¿eniu powy¿ej

3 promili we krwi nawet do wylewów, niszczenia komórek nerwowych, zgonu. Niepokoj±ce jest picie powy¿ej 100 gramów alkoholu jednorazowo lub na tydzieñ, picie w celu leczenia nie¶mia³o¶ci, depresji, bezsenno¶ci, pojawianie siê agresji po ma³ych ilo¶ciach alkoholu, picie w pracy. Czujno¶æ musz± zachowaæ osoby, których rodzice, dziadkowie nadu¿ywali alkoholu.