Powszechnie mówi się, że połóg trwa sześć-osiem tygodni. Jest to dość czasu, żeby cofnęły się zmiany, które nastąpiły w narządach rodnych w czasie ciąży. Reszta organizmu może potrzebować go znacznie więcej - nawet kilka miesięcy, a niekiedy i pół roku.
Kurczenie się macicy. Od razu po wydaleniu łożyska rozpoczyna się powracanie macicy do zwyczajnych rozmiarów i jej gojenie. Tuż po porodzie waży ona około 1000 g, zaś pod koniec połogu powinna osiągnąć wagę 50-60 g; musi więc wykonać dużą pracę związaną z kurczeniem się. Temu procesowi mogą towarzyszyć uciążliwe bóle w dolnej części brzucha, zwłaszcza kiedy młoda mama karmi dziecko piersią. Wtedy bowiem zwiększa się wydzielanie oksytocyny, która powoduje skurcze macicy. Takie bóle pojawiają się najczęściej na krótko po porodzie, później zanikają. Wyraźniej mogą je też odczuwać kobiety, które już wcześniej rodziły lub których ciąża była np. bliźniacza i macica jest znacznie bardziej rozciągnięta.
Żeby zmniejszyć bóle związane ze zwijaniem się macicy, można niekiedy wziąć łagodny środek przeciwbólowy, ale zawsze musi to zostać skonsultowane z lekarzem.
Gojenie się ran. Kolejne niezbyt przyjemne odczucia wynikają z konieczności wygojenia się w macicy ran, które pozostały po wydaleniu łożyska. Towarzyszy temu wydalanie tzw. odchodów, czyli resztek błony śluzowej, krwi, tkanek, surowicy oraz bakterii. Przez pierwsze dni w odchodach dominuje krew. Później ich kolor zmienia się na brunatnoczerwony, kolejno przybierają barwę bardziej żółtą, wreszcie białą i stają się przezroczyste.
Ponieważ w odchodach znajdują się bakterie, trzeba bardzo starannie przestrzegać higieny; podczas mycia najlepiej używać jednorazowych ręczników. Specjaliści zalecają, żeby podmywać się cztery-pięć razy w ciągu dnia, a także - jeśli to możliwe - po każdym pobycie w WC. Z kąpielą w wannie należy zaczekać kilka tygodni.
Bolesność piersi. Doświadcza jej niemal każda kobieta, zwłaszcza po pierwszym porodzie; piersi stają się nabrzmiałe i bolą przy każdym dotknięciu. Taki stan wywołany jest zaleganiem pokarmu, zwykle około trzeciej doby po urodzeniu dziecka. Ważne jest więc, żeby niemowlę często przystawiać do piersi, a nadmiar pokarmu ściągać. Ulgę przynoszą też okłady z liści białej kapusty lub wilgotne, chłodne kompresy.
Inne dolegliwości, np. pękanie brodawek, to najczęściej efekt niewłaściwego przystawiania dziecka do piersi. Maluch powinien obejmować ustami więcej niż samą brodawkę. Dodatkowo trzeba go za każdym razem przystawiać do piersi nieco inaczej, żeby ucisk był w innych miejscach. Niektórzy lekarze zalecają smarowanie spękań tłustą maścią, np. z dodatkiem witamin A i D; przed karmieniem trzeba ją dokładnie zmyć. Można też rozsmarować w bolącym miejscu odrobinę pokarmu.
Bolesność krocza. Po wysiłku, jaki towarzyszy wydaniu na świat dziecka, zwłaszcza jeśli wiązało się to z nacięciem lub pęknięciem krocza i koniecznością założenia szwu, kobieta może odczuwać w tej okolicy ból trwający przez kilka dni. Kłopot może sprawiać nawet siedzenie na krześle.
Ulgę przynosi nakładanie na bolące miejsce zimnych okładów, np. z wody z rumiankiem.
Wybroczyny. Po porodzie na twarzy lub na spojówkach mogą się pojawić intensywnie czerwone drobne kropki, tzw. wybroczyny. Powinny same zniknąć w ciągu kilku dni; pomogą w tym chłodne okłady i chronienie oczu przed promieniowaniem UV.
Hemoroidy. Pojawiają się już w ciąży albo podczas parcia przy porodzie, powodując ból i pieczenie. Warto kilka razy dziennie przez jakiś czas trzymać nogi w górze, starannie dbać o higienę bolących miejsc, a spać raczej na boku niż na plecach. W aptekach można też kupić specjalne preparaty przeciwko hemoroidom; trzeba się tylko upewnić, czy nadają się dla kobiet karmiących.
Dieta. W połogu mogą pojawiać się zaparcia, a sprzyja im tzw. ciężka dieta. Dlatego specjaliści przypominają młodym matkom o konieczności dostosowania diety do szczególnej sytuacji i wprowadzenia do niej dużych ilości produktów bogatych w błonnik, lekkostrawnych. Menu musi być różnorodne, tak żeby zapewniało organizmowi wszystkie niezbędne witaminy i składniki odżywcze. Nie może w nim zabraknąć m.in. owoców, warzyw, nabiału, białka - chyba że są przeciwwskazania, takie jak uczulenie dziecka. Mimo że organizm musi pozbyć się nadmiaru płynów, trzeba pamiętać, żeby dużo pić, bo to poprawia przemianę materii.
Pierwsza miesiączka. Nie da się dokładnie określić, jak szybko po porodzie powinna się pojawić. Szybciej wraca u kobiet, które nie karmią piersią. Zazwyczaj można się jej spodziewać wraz z końcem okresu połogu. Mitem jest wiara, że brak miesiączki chroni przed zajściem w ciążę.
Hormony. Po wydaleniu z organizmu łożyska zmniejsza się poziom estrogenu i progesteronu. Z kolei karmienie noworodka zwiększa wydzielanie oksytocyny i prolaktyny. Zmiany hormonalne wraz ze stresem związanym z porodem i pojawieniem się dziecka mogą powodować silne wahania nastrojów. Czasami konieczna jest pomoc psychologa.
Ruch. Podczas połogu nie ma przeciwwskazań do ruchu, aktywności fizycznej (choć nie powinna to być nadmiernie obciążająca praca fizyczna, np. przenoszenie i dźwiganie ciężkich przedmiotów). Przeciwnie, ruch sprzyja wydzielaniu odchodów, wzmacnia mięśnie i poprawia krążenie krwi.
