Jakie są objawy okresu okołomenopauzalnego?
Na trzy do pięciu lat przed ostatnią miesiączką czynność jajników zaczyna stopniowo wygasać.
Jajniki produkują coraz mniej żeńskiego hormonu progesteronu. Najpierw jest go za mało w drugiej fazie cyklu miesięcznego - wtedy jeszcze występują owulacje. Ale z czasem progesteronu w cyklu po prostu brakuje - jest to objawem zaniku owulacji. Choć więc co miesiąc pojawia się krwawienie, to jednak kobieta jest bezpłodna. W tym czasie kobieta zaczyna miesiączkować nieregularnie i w nietypowy dla siebie sposób, co wynika z niedoboru estradiolu - jednego z estrogenów. Przerwy między jednym a drugim okresem nagle się skracają, lub wręcz przeciwnie - wydłużają nawet do dwóch, trzech, czterech miesięcy. Samo krwawienie może być obfitsze i dłuższe niż dotychczas - albo na odwrót - bardziej skąpe. Kiedy jajniki przestają produkować estrogeny, krwawienie w ogóle ustaje.
W okresie okołomenopauzalnym wiele kobiet uskarża się na tzw. wary, czyli nagłe uderzenia gorącej krwi do twarzy i górnych części ciała. Towarzyszą temu często zimne poty. Te nieprzyjemne objawy można starać się wyeliminować stosując hormonalną terapię zastępczą.
W okresie okołomenopauzalnym zaczyna zmieniać się struktura kolagenowa skóry. Najprościej mówiąc, coraz mniej w niej "dobrego", a więcej "złego" kolagenu. W rezultacie skóra staje się cienka, wiotka, sucha, czasem wręcz pergaminowata, łatwiej się marszczy. Zmiana struktury kolagenowej może mieć jeszcze jedną konsekwencję. Kolagen jest jednym z głównych budulców aparatu wieszadłowego, dzięki któremu macica jest na właściwym miejscu. Kiedy dochodzi do zwiększenia ilości "złego" kolagenu w tkankach, aparat wieszadłowy słabnie i może dojść do opuszczenia macicy. Taka zmiana jej położenia może być przez kobietę nieodczuwalna, ale może się też stać uciążliwa, bo szyjka macicy wysuwa się do przedsionka pochwy i przeszkadza w chodzeniu. W skrajnych przypadkach może nawet dojść do wypadania macicy na zewnątrz. Obniżanie się narządu rodnego można korygować odpowiednimi ćwiczeniami albo operacją.
Oprócz skóry szybciej wysusza się też śluzówka, co czyni ją bardziej podatną na urazy. Objawia się to na przykład suchością w pochwie. Gdy nie ma w niej wystarczająco śluzu, współżycie może sprawiać ból i powodować otarcia. Wtedy nietrudno o zakażenia. Dlatego suchości w pochwie często towarzyszą stany zapalne, sygnalizowane pieczeniem i upławami. W takich przypadkach lekarz może zalecić dopochwowe globulki, kremy lub żele, które zawierają estrogeny. Dzięki estrogenom ściany przedsionka i pochwy ujędrnią się, a podatność na uszkodzenia i infekcje - zmniejszy.
Wysusza się też śluzówka w oczodołach, w jamie ustnej i w cewce moczowej. U niektórych kobiet w okresie okołomenopauzalnym okuliści rozpoznają chorobę zwaną zespołem suchego oczodołu - oczy ciągle pieką, ciągle wdają się stany zapalne. Na Zachodzie są dostępne specjalne krople do oczu z estrogenami stosowane przy zespole suchego oczodołu. W Polsce lek ten nie jest jeszcze zarejestrowany, jednak może być on sprowadzony w ramach tzw. importu docelowego, jeśli okulista zdecyduje, że lek ten jest pacjentce niezbędny. W innych przypadkach okulista może zalecić krople do oczu (bez estrogenów) albo sól fizjologiczną.
Wraz ze skórą słabną włosy. Zdarza się, że kiedy miesiączki zupełnie ustają, organizm kobiety zaczyna produkować większe ilości męskich hormonów androgenów. Taka kobieta może zacząć łysieć, a na jej twarzy pojawia się owłosienie.
Pojawiają się też problemy z trzymaniem moczu, zwłaszcza przy wysiłku - na przykład gdy kobieta kichnie albo dźwignie ciężki przedmiot. Częstsze są też zakażenia układu moczowego.
Nadejście menopauzy sygnalizuje również złe samopoczucie i wahania nastrojów.
Pojawiają się uciążliwe bóle głowy (warto wtedy sprawdzić, czy przypadkiem pacjentka nie ma nadciśnienia tętniczego) i zaburzenia pamięci. Szwankuje zwłaszcza pamięć krótka, co może bardzo przeszkadzać w pracy.
Kobieta bywa często rozdrażniona i nadpobudliwa albo wręcz przeciwnie - wpada w depresję. Ma wrażenie, że nie radzi sobie w pracy, że nie może podołać obowiązkom w domu. Niektóre panie okres okołomenopauzalny przechodzą wręcz dramatycznie - zaczynają odczuwać lęki, miewają myśli samobójcze. Wahania nastrojów może niwelować hormonalna terapia zastępcza (HTZ), jednak czasem nieodzowna jest pomoc psychologa lub psychiatry.
Dane tu przedstawione mają jedynie wartość informacyjną i nie mogą zastąpić indywidualnej porady lekarskiej.
