Paradontoza. Zęby trzymajcie się!

Każdy z nas myśli o zdrowiu zębów, mało kto natomiast o dziąsłach. Tymczasem jeśli będą w złej kondycji, nie ma co marzyć o pięknym uśmiechu.

Paradontoza to choroba tkanek przyzębia, czyli tych, które otaczają ząb i sprawiają, że mocno trzyma się w szczęce. W ponad 90 proc. przypadków schorzenie rozwija się z powodu niewłaściwej higieny jamy ustnej.

Kamień w kieszonce

Jeśli nie myjemy zębów lub robimy to niedokładnie, odkłada się na nich płytka bakteryjna złożona z drobnoustrojów i resztek jedzenia. Nieusuwana - twardnieje i zmienia się w porowaty kamień. Najpierw tworzy się on przy krawędzi dziąseł, później wdziera się pod nie, tworząc patologiczne kieszonki. Kamień nieustannie drażni dziąsła, wywołuje obrzęk, ból i krwawienie podczas mycia zębów. Jeśli w tym momencie nie zaczniemy się leczyć, dojdzie do odsłonięcia szyjek zębowych - jedzenie zimnych, gorących, kwaśnych lub słodkich pokarmów będzie dla nas istną katorgą - a kamień i wszechobecne bakterie zniszczą tkanki mocujące zęby w kości szczęki. W efekcie zęby zaczną się ruszać, mogą nawet wypadać.

Powstrzymać chorobę

Leczenie chorób przyzębia odbywa się etapami. Lekarz (najlepiej specjalista periodontolog) najpierw zleci wykonanie tzw. pantomogramu, czyli panoramicznego zdjęcia rentgenowskiego szczęki i żuchwy. Niezależnie od tego, jaką metodę leczenia zastosuje, najpierw musi wyleczyć stany zapalne w jamie ustnej, usunąć płytkę bakteryjną oraz kamień nad- i poddziąsłowy (tzw. scaling). Czasem już te zabiegi wystarczą, by dolegliwości minęły. Jeśli jednak paradontoza jest bardziej zaawansowana, leczenie będzie dłuższe. Najczęściej stosowane metody to:

- Biostymulacja

To terapia z użyciem lasera biostymulacyjnego. Zabieg po- lega na naświetlaniu dziąseł wiązką promieni o niewielkiej mocy. Likwiduje to ból i stan zapalny, przyspiesza regenerację tkanek miękkich. Zwykle potrzeba kilku zabiegów, co 2--3 dni. Cena jednego: 50-100 zł.

- Kiretaż

Polega na oczyszczeniu i spłyceniu kieszonek zębowych. Periodontolog może to zrobić tradycyjnie (w znieczuleniu miejscowym), zeskrobując kamień osadzony na zębie, nacinając dziąsło, a następnie zszywając je tak, by kieszonka się spłyciła. Lekarz może też wykorzystać laser chirurgiczny. Cieniutki światłowód wysyłający wiązkę promieni o dużej mocy powoduje odparowanie zanieczyszczeń w kieszonce i pobudza dziąsła do regeneracji. Nowo tworzący się nabłonek tkanki dziąsła z czasem przykleja się z powrotem do sterylnego korzenia, dzięki czemu spłyca się kieszeń. Cena za jeden ząb: ok. 200 zł.

- Odbudowa tkanek

Terapia polega na zastosowaniu specjalnego preparatu (emdogain) zawierającego białka szkliwa, które pobudzają tkanki do odnowy. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym. Lekarz nacina dziąsło pionowo i odchyla je, by dostać się do korzeni zęba. Potem specjalnym preparatem oczyszcza powierzchnię korzenia i nanosi na nią leczniczy preparat. Szwy usuwa się po 1-3 tygodniach. Po upływie ok. 6 miesięcy na zdjęciu rentgenowskim wyraźnie widać odbudowane tkanki. Cena za ustabilizowanie zęba: ok. 700 zł.

- Przeszczep kości

Zabieg ten jest stosowany w zaawansowanej paradontozie, gdy zęby wyraźnie się chwieją. Operacje tego typu wykonuje się w pełnym znieczuleniu. Lekarz przecina i odwarstwia dziąsło, by sięgnąć do korzeni. Potem w miejsca, gdzie kość została zniszczona, wszczepia naturalne tkanki pobrane z banku kości (lub z kości biodrowej pacjenta). Odbudowa kości trwa około pół roku. Często na ten czas zakłada się też na ząb specjalną szynę, która go dodatkowo stabilizuje. Cena: ok. 1000 zł.

Zanim będzie za późno

Dzięki profilaktyce można powstrzymać rozwój choroby, a nawet do niej nie dopuścić. Trzeba jednak przestrzegać pięciu ważnych przykazań:

1. Co najmniej 2 razy dziennie przez 3 minuty myj zęby miękką szczoteczką, ruchami wymiatającymi (od dziąsła ku koronie), używając past zapobiegających paradontozie. Nitką dentystyczną dokładnie czyść przestrzenie między zębami (możesz też użyć aparatu Water-pick, czyszczącego silnym strumieniem wody).

2. Podczas mycia zębów, masuj dziąsła szczoteczką.

3. Po jedzeniu myj zęby lub przynajmniej płucz usta płynami do dezynfekcji jamy ustnej; można też przez 10 minut żuć bezcukrową gumę do żucia.

4. 2-4 razy w roku (palacze częściej) usuwaj u stomatologa kamień nazębny;

5. Co pół roku odwiedzaj stomatologa i systematycznie lecz zęby oraz wady zgryzu.

Co sprzyja rozwojowi choroby

- Niewłaściwa higiena jamy ustnej

- Wady zgryzu

- Nieprawidłowo założone plomby, utrudniające właściwą higienę jamy ustnej

- Źle umocowane korony

- Zaburzenia hormonalne

- Cukrzyca

- Zażywanie niektórych leków (m.in. przeciwpadaczkowych, na nadciśnienie)

To powinno nas niepokoić

- Nadmierne odkładanie się kamienia nazębnego

- Zaczerwienienie, obrzęk i ból dziąseł

- Krwawienia podczas mycia zębów szczoteczką, a potem nawet podczas gryzienia

- Suchość, uczucie niesmaku, nieprzyjemny zapach z ust

- Obnażanie się i nadwrażliwość szyjek

- Rozchwianie zębów