Nostalgia – negatywna czy pozytywna?
Termin nostalgia bierze się z połączenia greckich słów “nostos” - “powrót do domu” oraz “algos” - “ból, cierpienie”. Przez wiele lat nostalgia była uważana za chorobę, która dotyczyła najczęściej imigrantów. Była ona kojarzona z głęboką tęsknotą przede wszystkim za ojczyzną, ale także dawnymi czasami oraz ludźmi, których się opuściło. Ze stanem tym wiązano wiele objawów, takich jak:
- Brak apetytu
- Anoreksja
- Nagłe napady płaczu
- Bezsenność
- Nieregularny rytm serca
- Depresja
- Niepokój
Nostalgia była uważana za stan chorobowy przez dość długi czas, bo aż do XIX wieku. Pod koniec XIX wieku przestano uważać ją za chorobę, traktowano ją jednak jako etap rozwoju pewnych problemów psychicznych albo jeden z objawów zaburzeń psychicznych. Dopiero później zauważono, że nostalgia wcale nie jest jednostką chorobową, ani nie świadczy o zaburzeniach, a nawet może mieć pozytywny wpływ na ludzką psychikę. Takie wnioski wyciągnięto głównie na podstawie badań przeprowadzonych na Uniwersytecie w Southampton. W trakcie tych badań stwierdzono również, że występuje ona nie tylko u imigrantów, ale u znacznie szerszej grupy osób, niezależnie od wieku, płci oraz kultury. Badania były prowadzone na osobach z różnych grup i prowadzące różny tryb życia. Uwzględniono trzy podstawowe grupy – dzieci uczęszczające do szkoły, studentów oraz nauczycieli uczelni wyższych oraz robotników zatrudnionych w fabryce. Grupy poddano różnym testom, na podstawie których stwierdzono, że nostalgia nie w każdym przypadku wpływa negatywnie na pamięć i nie zawsze jest powodem rozpadu związków. Udowodniono natomiast, że wspominanie dawnych czasów (oczywiście w rozsądnym wymiarze) pozytywnie wpływa na zdolność radzenia sobie z problemami oraz podwyższa samoocenę.
Nostalgia – kiedy się pojawia?
Uczucie nostalgii może wystąpić praktycznie w każdej chwili, nawet bardzo niespodziewanie, gdy zaczniemy myśleć o czymś albo o kimś ze swojej przeszłości. Pojawienie się takiego stanu często jest powiązane z wystąpieniem konkretnych bodźców, które przypominają nam konkretne miejsca, wydarzenia, ludzi. Bodźcami tymi mogą być jakieś obrazy, zapachy, dotyk, muzyka, a nawet pogoda. Wspomnienia mogą pojawiać się na przykład, gdy usłyszymy jakąś piosenkę, której słuchaliśmy podczas romantycznej kolacji albo poczujemy zapach związany z miejscem, w którym byliśmy na wakacjach. Często nostalgię odczuwamy w chwilach, gdy gorzej się czujemy, mamy problemy w życiu zawodowym lub kłopoty w związku. W takich sytuacjach najczęściej tęsknimy za tym, jak kiedyś wyglądał związek albo za czasami beztroski. Nostalgię często odczuwają również osoby samotne. Zwykle tęsknią one za czasami, gdy miały w swoim otoczeniu kogoś bliskiego, ale relacja ta już się zakończyła.
Nostalgia – jakie niesie ze sobą korzyści?
Wbrew pozorom, tęsknota za przeszłością może mieć bardzo pozytywny wpływ na nasze samopoczucie oraz odczuwane przez nas emocje. Odczuwanie nostalgii może zwiększać samoocenę, poprawiać samopoczucie, a także prowadzić osobę, która ją odczuwa do bardzo pozytywnych wniosków dotyczących relacji. Często na skutek nostalgii można zauważyć, jak bliskie relacje łączą nas z niektórymi osobami, co zdecydowanie wpływa na to, że bardziej doceniamy te osoby oraz związki.
Nostalgia jest czymś pozytywnym również w chwilach, gdy jest nam źle. Mogłoby się wydawać, że wówczas nostalgia jeszcze bardziej pogarsza nastrój i wywołuje większy smutek, jednak tak naprawdę prowadzi ona do poprawy nastroju. W takich sytuacjach nostalgia często sprawia, że zauważamy, iż kiedyś było lepiej, a więc możemy mieć nadzieje, że wkrótce również będzie lepiej. Również w sytuacjach, gdy nostalgię odczuwają osoby samotne ma ona pozytywny wpływ. Przypominanie sobie czasów, w których miało się wokół siebie przyjaciół lub było się w relacji, wywołują poczucie bezpieczeństwa i przypominają o silnych więziach. Warto jednak pamiętać, aby odróżniać nostalgię od smutku i umieć przekształcać odczuwanie smutku w nostalgię.
