Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Synestezja choć miesza (dosłownie) ze sobą poszczególne zmysły z zaburzeniami psychicznymi ma bardzo niewiele wspólnego. To szczególne zjawisko bądź cecha "rozpoznawana" jest raz na 20 tysięcy urodzin, przede wszystkim u kobiet. Posiadające tę szczególną zdolność osoby potrafią widzieć dźwięki lub odczuwać kolory, takie umiejętności dużo częściej pojawiają się u wykonujących twórcze, artystyczne zawody. Oznacza to tyle, że wrażeniom słuchowym automatycznie przypisywane są barwy. Postrzeganie kolorów wiąże się z silnym odczuwaniem np. kolor niebieski wywołuje wrażenia zimna a czerwony ciepła. Raz aktywowana "przypadłość" pozostaje na całe życie.
Skąd to siebie bierze?
Przez wiele lat uważano, że takie szczególne przemieszanie się zmysłów to konsekwencja przyjmowania narkotyków lub innych substancji odurzających. Dopiero kolejne badania pokazały, że łączenie synestezji ze środkami psychoaktywnymi nie ma ze sobą nic wspólnego. Mimo to nadal odpowiedź na pytanie jak powstaje synestezja nie jest jednoznaczna. Pierwsza z powszechnie obowiązujących teorii mówi o dodatkowych połączeniach nerwowych, które scalają ze sobą "normalnie" niepołączone struktury w mózgu. Druga zaś całkowicie wyklucza istnienie zwiększonej liczby neuronów, a za "pomieszanie zmysłów" odpowiada brak równowagi między procesami hamującymi i aktywującymi odbieranie bodźców przez mózg.
Zmysły poza kontrolą
Najpopularniejszą formą synestezji jest barwne słyszenie. Każdy, nawet pojedynczy dźwięk automatycznie przekłada się na barwę, która już na stałe zostaje do niego przypisana. Drugą z częściej występujących form jest łączenie barw z czuciem. Bardzo często osoby z synestezją na widok intensywnej niebieskiej barwy marzną, zaś czerwona pobudza ich do działania. Podnosi im się ciśnienie, a oddech przyspiesza. Niektóre osoby z tą niezwykłą "umiejętnością" podobne właściwości przypisują cyfrom oraz literom.
Szczególnym, a zarazem najbardziej kłopotliwym, rodzajem synestezji jest odmiana audiomotoryczna. Delikatne dotknięcie sprawia, że osoba z "pomieszanymi zmysłami" zmuszona jest poruszać, wręcz wyginać ciało w nienaturalny sposób.
Kim jest synesteta?
Obok zdolności artystycznych osoby ze zdiagnozowaną synestezją są zazwyczaj obdarzone ponadprzeciętną inteligencją oraz wyobraźnią przestrzenną. Zazwyczaj są leworęczni i mogą mieć kłopoty z rozróżnieniem stron prawej i lewej. Dzięki większej zdolności tworzenia liczby skojarzeń na różnych poziomach znacznie szybciej przyswajają wiedzę. Łatwiej uczą się m.in. języków obcych. Do znanych synestetów należą m.in. Vladimir Nabokov, Wassily Kandinsky czy Franciszek Liszt.
