Nowotwory jelita grubego rozwijają się bardzo powoli, co zwiększa szanse na ich wczesne wykrycie. Warunek - trzeba się regularnie badać, a właściwie dbać o to, by regularnie badał nas lekarz. W zdecydowanej większości przypadków guzy jelita grubego umiejscawiają się w końcowej jego części i można je łatwo wyczuć palcem. Jest to badanie szybkie, bardzo proste i w dodatku nic nie kosztuje - potrzeba do niego wyłącznie rękawiczki oraz wprawnej ręki badającego. Pamiętaj - dobry lekarz rodzinny powinien przynajmniej raz do roku zbadać twoją odbytnicę - może Ci to kiedyś uratować życie. Raki jelita grubego, rozpoznane w bardzo wczesnych stadiach, są wyleczalne niemal w 100 proc. Z roku na rok rośnie w Polsce liczba osób, u których wykrywa się raka jelita grubego (tj. raka okrężnicy i odbytnicy). W 1989 r. zarejestrowano ponad 6 tys. nowych przypadków zachorowań na ten typ nowotworu, podczas gdy w 2002 r. liczba ta była dwukrotnie większa (prawie 12 300 nowych zachorowań). Na raka jelita grubego co roku umiera w Polsce ok. 9 tys. chorych. U prawie połowy Polaków chorych na raka jelita grubego choroba zostaje rozpoznana już w stadium zaawansowanym, tzn. wtedy, gdy doszło do odległych przerzutów. W Stanach Zjednoczonych sytuacja taka ma miejsce najwyżej u 19 proc. pacjentów. Dlaczego u nas jest tak źle? W przeciwieństwie do Amerykanów nie bardzo interesujemy się swoim zdrowiem. Co więcej, problem raka jelita grubego to temat wstydliwy. Inaczej jest w USA. Tam, kiedy prezydent Reagan zachorował na raka jelita grubego, amerykańskie gazety pisały o tym na pierwszych stronach. Dzięki temu zdecydowanie wzrosła świadomość społeczeństwa na temat objawów i sposobów zapobiegania chorobie, a przede wszystkim ludzie zaczęli się masowo poddawać badaniu kolonoskopowemu. Takie badanie trwa ok. 15 minut i polega na wprowadzeniu przez odbyt giętkiej rurki zakończonej urządzeniem optycznym. W ten sposób lekarz może obserwować całe jelito grube na monitorze. Na bezpłatne badanie kolonoskopowe kieruje lekarz pierwszego kontaktu.
Profilaktyka
Dieta bogata w błonnik korzystnie wpływa na pracę jelit. Po 40. r.ż. powinieneś corocznie poddać się badaniu przez lekarza palcem przez kiszkę stolcową, a od 50. r.ż. corocznie przeprowadzić badanie na obecność krwi utajonej w stolcu (testy dostępne w aptece); wskazane jest też poddawanie się badaniu kolonoskopowemu co pięć lat, po uprzedniej konsultacji z lekarzem, najlepiej onkologiem .
Ryzyko zachorowania
Ryzyko zachorowania na nowotwór jelita grubego znacznie wzrasta po 50. r.ż. Oprócz procesów starzenia organizmu, w tym układu odpornościowego, dodatkowym czynnikiem ryzyka jego rozwoju mogą być skłonności genetyczne. Co prawda z badań wynika, że taki związek istnieje tylko w przypadku 5 proc. nowotworów jelita grubego, niemniej jednak osoby, w których rodzinach choroba wystąpiła, wcześniej powinny zwrócić szczególną uwagę na działania profilaktyczne. Bardzo ważny jest styl życia i sposób odżywiania się. Uważa się, że rozwojowi raka jelita grubego może sprzyjać dieta uboga w błonnik oraz szkodliwe substancje zawarte w pożywieniu. Ryzyko zachorowania zwiększają też: palenie papierosów i zbyt duża konsumpcja alkoholu .
Co powinno nas zaalarmować
- nagła zmiana rytmu i jakości wypróżnień (nasilające się zaparcia i biegunki )
- bolesne uczucie parcia na stolec
- powtarzające się wzdęcia i bóle brzucha
- stolce z domieszką krwi. W późniejszym okresie:
- nasilające się bóle brzucha l utrata apetytu l niedokrwistość l spadek ciężaru ciała
Czytaj także:
Zespół Lyncha (HNPCC, dziedziczny rak jelita grubego niezwiązany z polipowatością
