Objawy udaru mózgu
- niedowład, porażenie mięśni twarzy, ręki, nogi, zwykle po jednej stronie ciała
- trudności w zrozumieniu słów i wypowiadaniu się
- upośledzenie widzenia w jednym lub obu oczach
- zaburzenia chodzenia z utratą równowagi i zawrotami głowy
- silny ból głowy bez znanej przyczyny
- zaburzenia świadomości aż do jej utraty
Przyczyny udaru mózgu
Niedokrwienie mózgu. 80 proc. to tzw. udary niedokrwienne, spowodowane niedrożnością naczyń mózgowych. Może ona być wywołana skrzepem zatykającym naczynia, zmianami miażdżycowymi lub stanami zapalnymi. Inne przyczyny udaru to wylew krwi do mózgu: krwawienie z naczyń mózgowia, śródmózgowia i krwotoki podoponowe związane np. z urazem głowy, pęknięciem tętniaka czy wysokim ciśnieniem krwi.
Przebieg
Objawy udaru pojawiają się nagle i z czasem się pogłębiają. W przypadku szybkiej terapii, a następnie rehabilitacji ruchowej pacjent ma szansę powrotu do normalnego życia. Ważny jest zwłaszcza pierwszy miesiąc. Gdy raz już wystąpił udar, zwłaszcza niedokrwienny, ryzyko pojawienia się kolejnego rośnie.
Ryzyko zachorowania
Rośnie przy nadciśnieniu, cukrzycy, podwyższonym cholesterolu, chorobie niedokrwiennej serca, miażdżycy, otyłości, u palaczy i osób nadużywających alkoholu. W Polsce udaru mózgu doznaje rocznie ponad 60 tys. osób, połowa z nich umiera. Częściej chorują mężczyźni niż kobiety, w przeważającej części po 65. roku życia.
Możliwe powikłania
Niedowład, zaburzenia mowy, obrzęk mózgu, napady padaczkowe, zaburzenia psychiczne, zaburzenia połykania, arytmia serca, niewydolność krążenia, zapalenie płuc, zachłyśnięcie, zator płucny, odleżyny, nietrzymanie moczu i stolca i inne.
Diagnostyka udaru mózgu
Wywiad i badanie neurologiczne oraz tomografia lub rezonans magnetyczny. Pomocniczo: USG naczyń szyjnych, EEG, USG serca, RTG klatki piersiowej.
Pomoc doraźna
Chory wymaga jak najszybszego przetransportowania do szpitala, nawet w przypadku, gdy objawy udaru są słabo nasilone.
Leczenie
Gdy przyczyną wystąpienia udaru jest niedokrwienie, stosuje się leki poprawiające ukrwienie mózgu, a gdy jest możliwe chirurgiczne "odetkanie" naczynia, np. tętnicy szyjnej - zabieg operacyjny. W przypadku udarów krwotocznych podstawową metodą jest zabieg neurochirurgiczny. Ważnym elementem terapii w obu rodzajach udarów jest rehabilitacja narządów ruchu i mowy.
Profilaktyka
Polega na zdrowym trybie życia, utrzymywaniu aktywności fizycznej i umysłowej, diecie ubogiej w tłuszcze zwierzęce, a także skutecznym leczeniu chorób sprzyjających udarowi m.in. nadciśnienia tętniczego , cukrzycy czy migotania przedsionków.
