Marskość wątroby - objawy rozwijają się długo i niezauważalnie. Na co zwracać uwagę?

Marskość wątroby dotyka 10 proc. populacji. Rozwija się latami nie dając przy tym żadnych objawów. Mężczyźni chorują dwa razy częściej niż kobiety. Marskość wątroby dotyka przede wszystkim osoby nadużywające alkoholu oraz chorujących na wirusowe zapalenie wątroby, ale nie tylko. Jak zapobiegać zachorowaniu na marskość wątroby?

Wątroba to największy narząd w naszym ciele, waga może sięgać nawet półtora kilograma. Masa wątroby zależy od ilości krwi w tym organie. Szacuje się, że jednocześnie przez wątrobę przepływa nawet 10-15 proc. ogólnej objętości krwi.

Wątroba jest określana największym laboratorium naszego organizmu, w którym zachodzi bardzo wiele procesów biochemicznych. Najważniejsze zadanie wątroby to przekształcanie szkodliwych produktów przemiany materii w związki, które następnie są usuwane z moczem i kałem. Wątroba wydziela żółć niezbędną do trawienia tłuszczów. Przechowuje glikogen (czyli przetworzoną glukozę, z której organizm w razie potrzeby może skorzystać), niektóre witaminy (A, D i B12) oraz żelazo i miedź. Wytwarza także heparynę, która odpowiada za prawidłową krzepliwość krwi. Wątroba w istotny sposób wpływa na naszą odporność, ponieważ neutralizuje niektóre drobnoustroje w procesie fagocytozy (pochłanianie m.in. patogenów, martwych komórek przez komórki zwane fagocytami). Ma wpływ na termoregulację organizmu - krew po opuszczeniu wątroby jest o około 1 stopień C cieplejsza.

Wątroba jest niezwykłym organem pod względem zdolności regeneracyjnych. Zniszczona nawet w 75 proc. jest w stanie nadal pracować. W około 80 proc. jest zbudowana z hepatocytów - są to komórki, które mają zdolność do rozmnażania. Każdy z hepatocytów pełni funkcję około roku, po czym ulega zaprogramowanej śmierci.

Marskość wątroby  - przyczyny

Marskość wątroby to - stan zwłóknienia wątroby i często nieodwracalnych zmian w miąższu tego organu. Procesu chorobowego nie można zatrzymać, ale można spowolnić. Są różne przyczyny marskości wątroby, w związku z tym wyróżnia się:

• marskość alkoholową
• marskość żółciową
• marskość zastoinową
• marskość pozapalną
• marskość uwarunkowaną genetycznie

Najczęstszą przyczyną marskości jest nadużywanie alkoholu oraz przewlekłe infekcje wirusami zapalenia wątroby typu B lub C. W pozostałych przypadkach przyczyną marskości wątroby są:

• autoimmunologiczne zapalenie wątroby
• toksyny, niektóre leki i środki chemiczne
• przewlekłe choroby dróg żółciowych
• niektóre choroby. np. cukrzyca, otyłość, stłuszczeniowe zapalenie wątroby, choroba Wilsona

Marskości wątroby - objawy

Pierwsze objawy marskości są łatwe do zignorowania, ponieważ nie kojarzą się z chorą wątrobą. U 30-40 proc. chorych marskość początkowo przebiega bezobjawowo i wykrywana jest przypadkowo np. podczas innych badań. Wraz z rozwojem choroby nasilają się rozmaite objawy:

• utrata apetytu, spadek masy ciała
• osłabienie
• zaburzenia koncentracji
• stany podgorączkowe
• biegunki
• wzdęcia, nudności i wymioty
• ból w prawej okolicy pod żebrami
• wodobrzusze
• krwawienia z nosa i dziąseł
• krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego
• obrzęk ślinianek
• zmiany owłosienia, nadmiar na ciele u kobiet, u mężczyzn utrata owłosienia okolic łonowych

Marskość wątroby może się objawić również zmianami skórnymi: 

• świąd skóry
• żółtaczka - może o niej świadczyć zażółcenie białkówek oczu
• zmiany naczyniowe o gwiaździstym kształcie, tzw. pajączki wątrobowe. Pojawiają się na kończynach, klatce piersiowej, twarzy 
• łatwe powstawanie siniaków
• rumień dłoni (wewnętrzna strona)
• rumień podeszwowy
• białe przebarwienia na paznokciach
• poszerzone naczynia żylne na skórze brzucha wokół pępka.

Marskość wątroby - leczenie

Sposób i metody leczenia zależą przede wszystkim od przyczyn, które wywołały marskość i tego w jakim stanie jest narząd. Jeśli przyczyną jest zakażenie wirusem HCV, czyli wirusowe zapalenie wątroby wprowadza się terapię stosowaną w leczeniu WZW. Dzięki nowoczesnym lekom leczenie trwa kilka tygodni i jest bardzo skuteczne. W przypadku gdy za marskością stoi choroba genetyczna należy opanować chorobę podstawą i ewentualnie wprowadzić odpowiednie leczenie objawowe. Jeśli marskość spowodował alkohol konieczne jest jego natychmiastowe odstawienie, zastosowanie się do zaleceń lekarza i przyjmowanie leków.

Zapobieganie marskości wątroby polega przede wszystkim na tym, by chronić się przed wirusowym zapaleniem wątroby, ograniczać spożycie alkoholu.