Nieprawidłowa reakcja organizmu na dostarczane mu węglowodany sprawia, że zaczyna on wytwarzać nadmierną ilość glukozy. Przyczyn takiego stanu może być kilka. Wśród najczęstszych wymienia się występowanie schorzenia w poprzednich ciążach (powraca u 30 proc. kobiet), wiek ciężarnej (powyżej 35 roku życia), nadwaga lub otyłość, nadciśnienie tętnicze. Znacznie częściej pojawia się u kobiet, które urodziły więcej niż dwójkę dzieci (o wadze powyżej 4 kilogramów), chorują na zespół policystycznych jajników lub straciły dziecko (tzw. zgon wewnątrzmaciczny). Jedną z częstszych przyczyn rozwoju cukrzycy jest jej występowanie u członków rodzinny, a czasem czynnikiem decydującym są uwarunkowania genetyczne.
Cukrzyca ciężarnych - objawy i diagnoza
Cukrzyca nie daje żadnych objawów, dlatego u kobiet będących w grupie ryzyka konieczne jest wykonanie doustnego testu tolerancji glukozy - tzw. krzywej cukrowej z 75 g glukozy (OGTT, test doustnego obciążenia glukozą). U pozostałych pań konieczne jest oznaczenie glukozy we krwi na czczo. Każde z nich wykonywane jest w pierwszym trymestrze ciąży. Jeśli wynik badania nie przekroczy <100mg/dl uznaje się go za prawidłowy i dla pewności powtarza się między 24-28 tygodniem ciąży (cukrzyca może się rozwinąć później).
Wartość w przedziale 100-25 mg/dl może budzić wątpliwości, dlatego zleca się wykonanie testu kontrolnego OGTT, czyli test doustnego obciążenia glukozą. Cukrzycę ciężarnych jednoznacznie potwierdza wynik powyżej 125 mg/dl.
Podstawowe badanie pozwalające określić poziom glukozy składa się z kilku etapów. W pierwszej kolejności pobiera się próbkę krwi, tak jak do klasycznej morfologii (pacjentka musi być na czczo, a od ostatniego posiłku powinno minąć co najmniej osiem godzin). Następnie podaje się do wypicia roztwór glukozy i obserwuje reakcję organizmu (w 250-300 ml szklanki wody rozpuszcza się 75 g bezwodnej glukozy lub 82,5g, pacjentka powinna wypić tak przygotowany płyn w ciągu pięciu minut). Następnie po upływie dwóch godzin powtarza się badanie krwi.
Cukrzyca ciężarnych - leczenie
Najskuteczniejszą formą leczenia cukrzycy ciężarnych jest wprowadzenie odpowiedniej diety. Menu przyszłej matki powinno obfitować w zwiększoną ilość białka, należy także pamiętać o odpowiedniej kaloryczności posiłków. Obok zmienionego jadłospisu zaleca się regularne wykonywanie pomiarów glikemii za pomocą glukometru (przynajmniej cztery razy dziennie) oraz oznaczenie stężenia glukozy i acetonu w moczu. Jeśli jest to konieczne pacjentki przyjmują insulinę. Terapia trwa do chwili porodu lub do 4-6 tygodni połogu. Nie jest przerywana w przypadku rozpoznania cukrzycy typu 1.
Wystąpienie cukrzycy w czasie ciąży nie zawsze oznacza rozwiązanie problemu tuż po porodzie. Jest grupa kobiet, u których nie ma żadnych czynników ryzyka cukrzycy ciążowej, a mimo to pojawia się. Jest to rodzaj sygnału ostrzegawczego, który wskazuje, że organizm ma predyspozycję (najprawdopodobniej genetyczną) do zaburzeń gospodarki cukrowej. Oznacza to, że w przyszłości może się rozwinąć cukrzyca typu 2. Na dziedziczone geny nie mamy wpływu, możemy jedynie modyfikować tzw. czynniki środowiskowe. Jedynym sposobem zapobiegania cukrzycy typu 2 czy opóźnienia jej rozwoju jest zdrowy tryb życia, czyli utrzymywanie prawidłowej masy ciała, regularna aktywność fizyczna i właściwe odżywianie
Brak odpowiedniego leczenia cukrzycy ciężarnych sprzyja powstawaniu wad serca, nerek, układu nerwowego, przewodu pokarmowego i zaburzeniu rozwojowemu kończyn, wielowodziu, obrzęków, zakażeń dróg moczowych, odmiedniczkowemu zapaleniu nerek i zatruciu ciążowemu.
