Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Osierdzie, nazywane także workiem osierdziowym to błona surowicza okalająca mięsień sercowy. Złożona jest z dwóch warstw tzw. listków. Pierwszy z nich trzewny (lub nasierdzie) bezpośrednio styka się z sercem , zaś drugi ścienny zamyka jamę osierdzia. Dzięki niewielkiej ilości płynu wypełniającego przestrzeń między warstwami możliwe jest uniknięcie wzajemnych tarć. Obok ochrony i amortyzacji zapobiega nadmiernemu rozciąganiu się serca.
Do rozwoju stanu zapalnego w obrębie worka osierdziowego może dojść z kilku przyczyn. Pojawienie się zmian najczęściej łączy się z infekcją bakteryjną lub wirusową. Czasem pojawia się u osób z chorobą reumatyczną, gruźlicą. Zmiany w osierdziu mogą pojawić się wraz z zawałem serca, w przebiegu mocznicy lub niektórych schorzeń zaliczanych do wspólnej grupy, określanych mianem kolagenoz . U niektórych pacjentów stanowi powikłanie po tzw. torakotomii, tj. zabiegu chirurgicznym polegającym na przecięciu klatki piersiowej, by rozpoznać ewentualne zmiany w jednym ze znajdujących się w jej wnętrzu narządów.
Objawy
Dolegliwości na jakie uskarżają się pacjenci z różnego typu chorobami serca są zazwyczaj bardzo do siebie podobne. Dopiero przy dokładnej diagnostyce możliwe jest poznanie ich przyczyny. Tym, co powinno zwrócić uwagę i skłonić do jak najszybszego kontaktu z lekarzem jest ból w okolicy mostka, który niejednokrotnie promieniuje do szyi oraz łopatki w kierunku tzw. mostka podłopatkowego (znacznie nasila się przy oddychaniu). Dodatkowo chorzy szybko się męczą, mają kłopoty z oddychaniem (pojawiają się przy zapaleniu z tzw. wysiękiem - zalegający płyn sprawia, że zaburzone zostają zdolność kurczenia i rozkurczania serca, bardzo często zmienia się kształt mięśnia na bardziej trójkątny), gorączkę oraz zimne poty.
Medycyna wyróżnia także suche zapalenie osierdzia. Można je łatwo rozpoznać w czasie osłuchiwania pacjenta. W czasie badania lekarz wyraźnie słyszy charakterystyczne "trzaski" spowodowane tarciem osierdzia.
Diagnoza
Obok wywiadu z pacjentem i analizy objawów konieczne jest dokładne osłuchanie pacjenta. Na jego podstawie można w pewnym stopniu rozpoznać typ zapalenia. Jednak ostateczną odpowiedź i potwierdzenie charakteru i skali zmian dają badania obrazowe, a także EKG .
Leczenie
Łagodzenie objawów choroby i próby zahamowania jej rozwoju najczęściej ogranicza się do farmakoterapii. Rodzaj podawanych pacjentowi leków zależy od czynnika odpowiedzialnego za rozwój choroby. U tych chorych, u których wysięk jest wyjątkowo duży stosuje się cewnikowanie.
Czytaj także:
Zaciskające zapalenie osierdzia
