Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Zwykle afazja występuje w postaci mieszanej. Łączona jest ze zmianami w obrębie, znajdującego się w mózgu, ośrodka mowy. Zmiany mogą rozwinąć pod wpływem urazu czaszki, zapalenia mózgu lub guza. Zdaniem badaczy afazja ma związek z chwilowym niedotlenieniemm, cukrzycą lub zatruciem niektórymi toksynami. Zanik umiejętności mówienia to także konsekwencja zaburzeń w pracy krtani, porażenia nerwów krtaniowych, zaburzeń nerwicowych, zniekształcenia fałdów głosowych (te zaś bardzo często wynikają ze zmian nowotworowych w krtani).
Mimo że u większości pacjentów choroba cechuje się zarówno problemami z mówieniem, czytaniem, rozumieniem czy pisaniem medycyna dzieli afazję na kilkanaście typów. Jako pierwszy terminu afazja użył w drugiej połowie XIX wieku francuski lekarz i w oparciu o swoje obserwacje wyróżnił afemię (utratę zdolności mówienia) oraz amnezję słowną. Drugi z wielkich badaczy, również uznawany za jednego z prekursorów leczenia afazji, Carl Wernicke podzielił ją na pięć typów:
- motoryczna
- sensoryczna
- kondukcyjna (przewodzeniowa)
- transkorowa motoryczna
- transkorowa sensoryczna
W Polsce najczęściej korzysta się z systematyki ułożonej przez A. Łurii, która wyróżnia afazję:
- eferentną ruchową (nazywaną także kinetyczną) - osoby z tym rodzajem afazji doskonale rozumieją co się do nich mówi, jednak sami nie są wstanie wypowiedzieć słowa, niekiedy wydobywają z siebie nieartykułowane dźwięki lub sylaby
- aferentną ruchową (kinestetyczną) - wynika z niemożności prawidłowego ułożenia aparatu mowy, przede wszystkim języka i warg, przez co chory próbując mówić miesza ze sobą głoski
- dynamiczną - pacjenci nie potrafią samodzielnie ułożyć i wypowiedzieć poprawnego zdania, jednak z powtarzaniem, rozumieniem, czytaniem oraz pisaniem nie mają większych problemów
- akustyczno-gnostyczną (sensoryczna) - osoby z tym rodzajem afazji mają problem z przełożeniem dźwięku na słowo, mają także duże kłopoty ze zrozumieniem kierowanych do niego zdań
- akustyczno-mnestyczną - pacjenci nie potrafią mówić, jednak rozumieją wszystkie wypowiadane w ich kierunku kwestie
- semantyczną - mimo prawidłowo zbudowanego aparatu mowy i zdolności rozpoznawania i przekładania dźwięków na słowa chory nie jest wstanie pojąć, ani zrozumieć kierowanych do niego komunikatów.
Przywrócenie dawnej sprawności to zazwyczaj bardzo długi proces. Leczenie afazji skupia się przede wszystkim na terapii psychologicznej (tzw. techniki podtrzymujące) oraz wykonywaniu specjalnie przygotowanych przez logopedę ćwiczeniach.
Czytaj także:
Udar mózgu - jak rozpoznać i pomagać?
Co to jest integracja sensoryczna?
Jąkanie: jak się je dziś leczy? Gdzie szukać pomocy?
Struny głosowe (fałdy głosowe), czyli skąd się bierze dźwięk?
