Jeszcze do niedawna AIDS oznaczał wyrok. Teraz jest to już choroba, z którą, przy odpowiedniej terapii można normalnie żyć, pracować, mieć dzieci. Osoba zarażona bardzo długo, bo nawet kilkanaście lat, może nie wiedzieć, ze jest chora.
Objawy
W pierwszej fazie zakażenia (3-6 tygodni od zakażenia) chory może odczuwać ból mięśni, bóle stawów, mieć wysypkę, powiększone węzły chłonne, przejść zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz mocno się pocić. Objawy te są często lekceważone, ponieważ do złudzenia przypominają przeziębienie lub grypę.
W drugiej fazie, która może trwać nawet kilka lat, chory może odczuwać zmęczenie, odnotować spadek wagi, mieć okresowe stany gorączkowe, biegunki, powiększone węzły chłonne oraz mocno pocić się w nocy.
W trzeciej fazie pojawia się pełnoobjawowy AIDS z zapaleniem płuc, gruźlicą, biegunką o ciężkim przebiegu, chorobami grzybiczymi przełyku, opryszczką, nowotworem skóry, wysypką skórną oraz istotnymi zmianami osobowości: osłabieniem pamięci, mniejszą aktywnością i atakami drgawek.
Drogi zakażenia
Wirusem HIV można zakazić się tylko trzema drogami: poprzez kontakt z krwią chorego, stosunki seksualne oraz przeniesienie wirusa z zakażonej matki na dziecko. Nie można zarazić się poprzez kontakt ze łzami, potem, śliną, moczem i kałem chorego. Wirusa HIV nie przenoszą także komary, ani inne owady. Nie można się zakazić używając wspólnych sztućców, szklanek talerzy, wspólnej toalety. Nie zarazimy się także w miejscach publicznych.
Zakażenie poprzez krew może nastąpić w wyniku przeprowadzonej transfuzji, choć obecnie ryzyko to zostało w prawie 100% wyeliminowane, używanie tych samych strzykawek przez osoby uzależnione od narkotyków. Nie jest też wskazane używanie wspólnie, przez kilka osób, tej samej maszynki do golenia lub szczoteczki do zębów.
Zakażenie poprzez kontakty seksualne jest bardziej niebezpieczne dla kobiet niż mężczyzn. Niemniej jednak na ryzyko zakażenia wpływa przede wszystkich liczba kontaktów seksualnych. Oczywiście im więcej partnerów seksualnych tym większe możliwości zarażenia wirusem HIV, ale jeden przypadkowy kontakt seksualny bez zabezpieczenia również może do zakażenia doprowadzić.
Niestety wirus HIV przenosi się również z zakażonej nim matki na jej dziecko. Najczęściej do zakażenia dziecka dochodzi przy porodzie, czasem w czasie ciąży, może także nastąpić przy karmieniu dziecka piersią.
Profilaktyka
Nie wynaleziono jeszcze skutecznej szczepionki na AIDS, a leki dostępne w terapii AIDS mają za zadanie opóźniać jak najdłużej rozwój choroby. W związku z tym najskuteczniejszą metodą uniknięcia AIDS jest profilaktyka. Nie należy używać igieł, strzykawek z niewiadomego źródła. Trzeba też mądrze wybierać partnerów seksualnych i przede wszystkim samemu dbać o swoje bezpieczeństwo. Jedynym środkiem, którego skuteczność w zapobieganiu przenoszenia zakażenia HIV udowodniono są prezerwatywy.
Kobiety z AIDS mogą urodzić zdrowe dziecko, ale pod warunkiem że w czasie ciąży będą pozostawać pod opieką lekarza ginekologa i specjalisty leczącego chorych na AIDS. Obecnie wiadomo, że przyjmowanie przez kobietę w ciąży skojarzonej terapii antyretrowirusowej zmniejsza ryzyko urodzenia dziecka z AIDS niemal do zera.
Testy na HIV
Testy na HIV należy wykonać po 6 tygodniach, 3 i 6 miesiącach od sytuacji, w której doszło do narażenia na zakażenie. Testy można wykonać w Polsce bezpłatnie w punktach diagnostyczno-konsultacyjnych, których pełną listę można znaleźć na stronie www.aids.gov.pl
Leczenie
Dzięki wielkiemu postępowi medycyny AIDS nie musi być chorobą śmiertelną. Wprowadzenie aktywnej terapii przeciwretrowirusowej (z ang. HAART) umożliwia chorym na AIDS w miarę normalne funkcjonowanie. A coraz nowsze farmaceutyki opóźniają skutecznie rozwój wirusa w organizmie, tym samym opóźniają rozwój pełnoobjawowego AIDS. Problemem jest tylko fakt, że leczenie jest bardzo drogie i możliwe tylko w krajach, gdzie jest ono refundowane.
