Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Dzięki połączeniu aparatu rentgenowskiego oraz specjalnego komputera tomograf pozwala na dokładne zobrazowanie praktycznie, każdego pojedynczego elementu ludzkiego ciała. Nowoczesne aparaty umożliwiają regulację mocy generowanych przez urządzenie promieni, dopasowując ich natężenie do typu tkanek w badanym obszarze.
Klasyczny tomograf
Na wykorzystywane do badania aparaty składają się trzy podstawowe elementy - stół, na który kładzie się pacjent, gantra, czyli obręcz z umieszczoną w jej wnętrzu lampą oraz komputer. W czasie badania pacjent leży na specjalnym stole a połączona z nim obręcz przesuwa się wzdłuż ciała badanego i "fotografuje" je. Zebrany przez nią obraz trafia do połączonego z urządzeniem komputera. Aby badanie mogło zostać wykonane poprawnie konieczne jest pozostanie w bezruchu. Czas potrzebny na przygotowanie, ułożenie pacjenta oraz wykonanie "zdjęć" to zazwyczaj 20 minut.
Środek jonizujący, czyli kontrast
W niektórych przypadkach, aby uzyskać pełniejszy obraz np. jednego z narządów wewnętrznych podaje się środek barwiący, czyli kontrast. Najczęściej powstaje on na bazie jodu i może być podawany, w zależności od organu, któremu chce przyjrzeć się lekarz, dożylnie lub doustnie. Czasem gdy konieczne jest dokładne obejrzenie kręgosłupa, rdzenia nerwowego czy skupionych w jego obrębie nerwów aplikowany jest do płynu mózgowo-rdzeniowego. Obecność kontrastu sprawia, że obraz jest znacznie wyraźniejszy.
Specyficznym rodzajem tomografii jest angiografia. Wprowadzany bezpośrednio do naczyń krwionośnych środek kontrastujący uwidacznia okalające dany narząd tętnice oraz żyły. Jedną z jej odmian jest tzw. koronarografia (angiografia
serca). Ten rodzaj badania doskonale uwidacznia skupione wokół mięśnia sercowego tętnice i doskonale sprawdza się przy diagnozowaniu m.in. choroby niedokrwiennej serca .
Z "kolorem" lub bez
O tym, czy danemu pacjentowi podany zostanie środek barwiący decyduje lekarz. Podstawą do podjęcia decyzji powinien być wywiad z pacjentem a przede wszystkim zebranie informacji o ewentualnym uczuleniu na związki jodu. Wskazaniem do tomografii z kontrastem może być:
- uraz
- zmiany w obrębie ośrodkowego układu nerwowego
- podejrzenie zmian w naczyniach zlokalizowanych w obrębie głowy, szyi, klatki piersiowej oraz jamy brzusznej
- schorzenia laryngologiczne (np. szumy, niedosłuch)
- zmiany okulistyczne (np. uszkodzeniu nerwu wzrokowego, czy gałko ocznej)
- choroby układu limfatycznego (tj. przy powiększeniu węzłów chłonnych szyi, klatki piersiowej bądź jamy brzusznej)
- podejrzenie zmian nowotworowych lub zapalnych szyi, kończyn, kręgosłupa, jamy brzusznej
- schorzenia, w tym stany zapalne płuc, oskrzeli (także przy rozpoznawaniu niektórych chorób zawodowych jak pylica)
- choroby ginekologiczne
Wykorzystanie kontrastu może pociągać za sobą niemiłe powikłania jak reakcje alergiczne, pokrzywkę, świąd, a w skrajnych przypadkach niewydolność nerek . W celu szybszego wydalenia barwnika pacjenci powinni przyjmować duże ilości wody. Karmiące matki powinny odczekać minimum dobę nim ponownie zaczną karmić dziecko piersią.
Co warto wiedzieć przed badaniem?
Gwarantem prawidłowo wykonanego badania jest odpowiednie przygotowanie. Pacjenci, których skierowano na tomografię powinni przyjąć ostatni posiłek minimum 6 godzin przed planowanym badaniem, dzień oraz na dwie godzinny przed, należy przyjmować duże ilości płynów (przede wszystkim wody niegazowanej). Do lekarza należy zgłosić się wraz z kompletem badań, nie może wśród nich zabraknąć aktualnej morfologii z oznaczeniem kreatyniny (czynnik ten pozwala ocenić pracę nerek, wszelkie odchylenia od norm wykluczają wykonanie tomografii z kontrastem, wyjątkiem jest wskazanie wydane przez lekarza specjalistę) oraz wynikami poprzednich tomografii, rezonansów magnetycznych oraz USG .
Osoby stale przyjmują leki powinny je zażyć jak co dzień, wedle zaleceń lekarza.
Czytaj także:
Tomografia komputerowa (badanie CT, TK)
Magnetyczny rezonans jądrowy (MRI)
Badanie rentgenologiczne (RTG)
