Akromegalia - objawy, diagnoza i leczenie

Nieprawid³owo dzia³aj±ca przysadka mózgowa za spraw± wydzielanych przez ni± hormonów mo¿e powa¿nie wp³yn±æ na dzia³anie ca³ego organizmu. Jednym ze schorzeñ spowodowanym zaburzeniami wokó³ przysadki jest akromegalia.

Do³±cz do nas na Facebooku!

Choroba wywo³ana jest nadmiern± produkcja hormonu wzrostu, czyli somatotropiny. Nadprodukcja najczê¶ciej jest konsekwencj± guza zlokalizowanego w tej czê¶ci przysadki, która odpowiada za produkcjê hormonu.

Objawy

Czynny gruczolak komórek kwasoch³onnych wystêpuje przede wszystkim u osób doros³ych, u których proces rozrostu ko¶ci ju¿ siê zakoñczy³, a nasady ko¶ci d³ugich uleg³y zmineralizowaniu oraz zro¶niêciu. U dzieci nadmiar hormonu wzrostu nazywany jest gigantyzmem. Do najbardziej charakterystycznych objawów akromegalii nale¿y rozrost tkanek miêkkich, przede wszystkim stóp, nosa (zaczyna szybko rosn±c jako pierwszy), ¿uchwy, d³oni, ma³¿owin usznych oraz serca. Czê¶ci pacjentów towarzyszy równie¿ przerost jêzyka, jego rozrost niejednokrotnie utrudnia mówienie, a tak¿e wywo³uje bezdech senny . Ko¶ci i stawy chorego ulegaj± deformacji. Dochodzi do powiêkszenia narz±dów wewnêtrznych i pogrubienia skóry, która wytwarza zbyt du¿± ilo¶æ potu oraz ow³osienia. U osób z akromegali± czêsto pojawiaj± siê objawy cukrzycy, nadci¶nienia, choroby uk³adu kr±¿enia oraz tzw. zespo³u cie¶ni nadgarstka. Mog± siê równie¿ pojawiæ problemy ze wzrokiem (ograniczone pole widzenia), zaburzenia miesi±czkowania, kamica nerkowa, polipy jelita grubego oraz bóle g³owy i zaparcia.

Diagnoza

Pierwszym krokiem przy stawaniu diagnozy jest oznaczenie ING-1, czyli insulinopodobnego czynnika wzrostu. Jest to najczulsze i zarazem najdok³adniejsze badanie laboratoryjne. Konieczne jest ca³odobowe mierzenie stê¿enia hormonu zrostu, poniewa¿ o ró¿nych porach dnia przysadka zwiêksza lub zmniejsza jego wydzielanie. Przy diagnozie tego rodzaju zaburzeñ chorym podaje siê glukozê, która wp³ywa na poziom hormonu we krwi. Je¶li po jej podaniu jego stê¿enie spadnie, mo¿na wykluczyæ akromegaliê.

W celu dok³adnego okre¶lenia miejsca wystêpowania guza uciskaj±cego gruczo³ wytwarzaj±cy hormon wykonuje siê tomografiê komputerow± oraz rezonans magnetyczny .

Leczenie

Choæ akromegalia wywo³ana jest guzem przysadki jej leczenie nie zawsze musi wi±zaæ siê z operacyjnym usuniêciem nowotworu. Wykonanie zabiegu uzale¿nione jest przede wszystkim od decyzji pacjenta. Leczenie farmakologiczne stosowane jest u chorych, którzy nie zgadzaj± siê na zabieg, guz jest nieoperacyjny, lub nie wymaga interwencji chirurga.

Leki stosowane w terapii oparte s± na somatostatynie (jeden z hormonów peptydowych, który hamuje wydzielanie hormonów przysadki mózgowej). Dodatkowo podaje siê leki dopaminergiczne. Gdy leczenie operacyjne i farmakologiczne zawodzi zleca siê radioterapiê.

Zobacz tak¿e:

Gruczolak przysadki mózgowej

Wazopresyna

Achondroplazja

Testosteron. Ka¿demu wed³ug potrzeb

Choroba Gliñskiego-Simmondsa