Jak żywić osobę starszą?

Brak apetytu, apatia, choroby, które zmuszają do karmienia z pomocą sondy: dostarczenie organizmowi seniora odpowiednich składników odżywczych nie jest łatwe, a zarazem konieczne. Jak to robić skutecznie?

Na starzejący się organizm człowieka bardzo istotny wpływ ma styl życia oraz sytuacja zdrowotna. Ludzie starsi, zazwyczaj po zakończeniu aktywności zawodowej, przestają przywiązywać większą wagę do żywienia racjonalnego. Czasami związane jest to z ich stanem zdrowia, brakiem samodzielności a czasami z sytuacją materialną w jakiej się znajdują.

Gdy metabolizm zwalnia

Starość często oznacza samotność. Taka sytuacja stwarza problemy związane z apatią oraz izolowaniem się od świata zewnętrznego, a gdy do tego dołączy się osłabienie pamięci, brak apetytu czy niemożność samodzielnego przygotowywania pożywienia, starszy człowiek zaczyna zaniedbywać posiłki. Objawia się to najczęściej nieregularnym przyjmowaniem pożywienia, bądź rezygnacją z przyjmowanych posiłków.

Należy zdawać sobie sprawę z tego, że organizm starszego dorosłego cechuje się odmiennością.

Obserwuje się spadek siły mięśniowej, który powoduje zniechęcenie bądź niemożność poruszania się, a co za tym idzie, spadek zapotrzebowania na energię w spoczynku.

Wzrasta także zawartość masy tłuszczowej, a zmniejsza się masa mięśniowa. Również zauważalna jest demineralizacja układu kostnego na skutek zmniejszania się ilości składników mineralnych w organizmie.

Częściej pojawiają się zaparcia spowodowane osłabioną motoryką przewodu pokarmowego. Uczucie zgagi może towarzyszyć po każdym posiłku, a zmniejszona ilość wydzielanej śliny przyczynia się do gorszego zlepiania pokarmów w jamie ustnej i upośledzenia dalszego trawienia.

Wiele starszych osób skarży się na problemy związane z funkcją wątroby i trzustki oraz tolerancją przyjmowanych posiłków. Dzieje się tak dlatego, że z wiekiem zmniejsza się zdolność wątroby do regeneracji oraz aktywność enzymów wydzielanych przez trzustkę .

Mniej kalorii, ale nie witamin

Wprawdzie organizm starszych osób nie wymaga takich ilości kcal dziennie jak organizm osób dorosłych pracujących, to jednak potrzeby związane z dostarczaniem do organizmu witamin i składników mineralnych są podobne.

Mając na uwadze powyższe zmiany ważnym jest, aby osoby w podeszłym wieku miały zapewnioną opiekę w domu i były pod stałą kontrolą lekarza rodzinnego i pielęgniarki środowiskowej rodzinnej.

Zasady żywienia osób starszych:

1. Należy przede wszystkim pamiętać o spożywaniu posiłków, ponieważ niedożywienie powoduje upośledzenie pracy narządów wewnętrznych, bardzo ciężkie choroby, wyniszczenie a nawet śmierć. Utrata siły, apatia i chudnięcie mogą być pierwszym sygnałem alarmowym w/w sytuacji. Powiedz o tym lekarzowi;

2. Posiłki powinny być przygotowywane z produktów naturalnych takich jak warzywa, nabiał, mięso (chude), ryby, kasze, ciemne pieczywo. Zawsze zwracajmy uwagę na przyzwyczajenia kulinarne naszego seniora i respektujmy je, dbajmy o różnorodność posiłków;

3. Posiłki ciężkostrawne na bazie fasoli, grzybów, kapusty, posiłki smażone, tłuste itp nie są wskazane ze względu na gorszą tolerancję i długie zaleganie w żołądku;

4. Kilka (4-5, a nawet 6-7 małych), różnorodnych posiłków, regularnie przyjmowanych w ciągu dnia, umożliwi organizmowi poprawne wchłanianie środków odżywczych, lepsze samopoczucie i zmniejszy dolegliwości trawienne. Należy unikać przejadania się;

3. Gdy występują zaparcia należy spożywać produkty zawierające błonnik, np. owoce suszone, soki warzywne i przeciery; (więcej o błonniku:)

4. Najwyższa jakość pokarmów i atrakcyjny wygląd zachęci każdego do jedzenia, a miłe towarzystwo przy stole pobudzi apetyt naszego seniora;

5. Posiłki tzw. lekkostrawne będą najodpowiedniejsze dla osób starszych. Oczywiście należy pamiętać o modyfikacji diety w przypadku specyficznych chorób typu cukrzyca, niewydolność nerek, wątroby, schorzeniach układu pokarmowego, w stanach pooperacyjnych i wielu innych. O takich dietach decyduje lekarz;

6. Nie stosujmy ostrych przypraw. Możemy zastąpić je przyprawami ziołowymi poprawiającymi smak jedzenia, ponieważ w starszym wieku prawidłowe odczuwanie zapachu oraz smaku jest zaburzone. Ponadto ograniczając ilość soli, unikniemy nadciśnienia tętniczego krwi, lub zmniejszymy wysokie ciśnienie krwi już występujące u większości osób starszych.