Zapalenia spojówek u noworodków
Do zarażenia bakteriami powodującymi groźne zapalenia spojówek u noworodków dochodzi w trakcie porodu.
U nowo narodzonych dzieci zapalenia spojówek mają nieco inny przebieg, niż u starszych. Zdiagnozowanie i leczenie zapalenia spojówek jest tutaj niezwykle ważne. Powikłania bowiem mogą być niebezpieczne dla dalszego rozwoju wzroku dziecka. Może dojść do zmian w rogówce oka (zapalenia i owrzodzenia rogówki) lub perforacji rogówki, co grozi pogorszeniem wzroku u dziecka, a nawet ślepotą.
Stany zapalne w oku noworodka mogą występować wespół z zaćmą, zapaleniem naczyniówki i siatkówki, a także wraz z zapaleniem płuc, ucha, opon mózgowo-rdzeniowych, stawów oraz posocznicą. Przyczyną zapalenia spojówek u noworodka są najczęściej zakażenia rzeżączką, opryszczką i chlamydiami).
U niektórych noworodków może także dojść do chemicznego zapalenia spojówek.
Do tego typu zapaleń dochodzi dość często u noworodków po profilaktycznym podaniu kropli do oczu tuż po porodzie (azotan srebra). Krople te podaje się zaraz po urodzeniu, aby przeciwdziałać ewentualnemu rozwojowi zapalenia spojówek w wyniku zakażenia wirusami, rzeżączką lub chlamydiami. Objawy to przekrwienie spojówek i wydzielina surowicza w oku. Takie zapalenie mija dziecku po kilku dniach bez konieczności leczenia.
Zapalenia spojówek wywoływane przez dwoinkę rzeżączki
Są niezwykle niebezpieczne. Noworodek zaraża się w trakcie przechodzenia przez kanał rodny chorej matki. Dwoinka rzeżączki wywołuje u noworodka wyjątkowo ciężkie zapalenie spojówek i rogówki. Nieleczone może doprowadzić do utraty wzroku przez dziecko.
Objawy
Po paru dniach od zakażenia oczy dziecka zaczynają puchnąć, uniemożliwiając ich otwarcie, wydobywa się z nich obfita zielonkawa wydzielina ropna, spojówki są przekrwione i pojawiają się owrzodzenia w rogówce oka. Nieleczone rzeżączkowe zapalenie spojówek kończy się perforacją rogówki i zapaleniem środka gałki ocznej. Dodatkowo może dojść do powikłań, takich jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia stawów, a nawet do sepsy (posocznica), co grozi śmiercią dziecka.
Tego typu stan wymaga natychmiastowej hospitalizacji noworodka. Leczenie polega m.in. na podawaniu antybiotyków, a po usunięciu bakterii rzeżączki z organizmu dziecka, konieczne jest jeszcze leczenie chirurgiczne zmian pozapalnych w gałkach ocznych. Dziecko też najprawdopodobniej będzie miało później słabszy wzrok.
Zapalenie spojówek u noworodka wywołane przez wirusa opryszczki zwykłej
Do zakażenia dochodzi w trakcie porodu, dziecko zaraża się od chorej na opryszczkę matki. Choroba objawia się po 5-12 dniach. Na powiekach u dziecka pojawiają się pęcherzyki, dochodzi do obrzęku powiek i spojówek, przekrwienia spojówek. Towarzyszy temu obfita wydzielina surowicza. Czasem pojawia się także tzw. drzewkowate zapalenie rogówki. Takie zakażenie leczy się kroplami przeciwwirusowymi lub maściami. Możliwe jest całkowite wyleczenie, a dziecko później nie będzie miało problemów z ostrością widzenia.
Bakteryjne zapalenie spojówek u noworodków
Wywołują je bakterie, które dostały się do oka noworodka w wyniku zatarcia oka czy urazu. Tego typu zapalenie zdarza się u noworodków najczęściej. Objawy to: wydzielina ropna z oka, przekrwienie spojówek i obrzęk powiek. Objawy zapalenia utrzymują się około 5 dni. Leczenie polega na zakrapianiu oczu kroplami z antybiotykiem o działaniu przeciwbakteryjnym. Choroba najczęściej cofa się po około 5-7 dniach. Aby zapobiegać tego typu zakażeniom należy stosować się rygorystycznie do zasad higieny przy pielęgnowaniu noworodka.
Zapalenie spojówek wywołane przez chlamydie
Do zakażenia chlamydiami oczu dziecka dochodzi w czasie porodu. Choroba objawia się po 5-7 dniach i przypomina nieco bakteryjne zapalenie spojówek. W oczach noworodka pojawia się obfita wydzielina śluzowo-ropna, spojówki są bardzo przekrwione, a powieki opuchnięte. Przebieg choroby ma charakter przewlekły i trwa co najmniej 3 tygodnie. Choroba lubi też wracać. Zapaleniu spojówek towarzyszy czasami zapalenie rogówki. Często natomiast rozwija się jeszcze zapalenie krtani, gardła, uszu, czasem zapalenie płuc. W trakcie leczenia podaje się choremu dziecku antybiotyki. Wcześnie wykryta i leczona choroba nie uszkadza wzroku dziecka.
Zapalenia bakteryjne spowodowane niedrożnością przewodu nosowo-łzowego
Niedrożność przewodu nosowo-łzowego pojawia się około 21 dnia życia dziecka. Zdarza się wówczas, gdy błona zamykająca ujście przewodu łzowego do nosa, która powinna była pęknąć zaraz po porodzie, nadal tam jest. Zatem łzy nie mają gdzie spływać, zalegają więc w worku łzowym i powodują rozwój bakterii. Bakterie przedostają się na powierzchnię oka i wywołują ropne zapalenie spojówek. Objawy to: wydzielanie się ropy, przekrwienie spojówki i obrzęk powiek. Jeżeli niedrożność przewodu utrzymuje się dłużej, ropienie oka może trwać latami. Możliwe powikłania: zapalenie i maceracja skóry powiek, zapalenie woreczka łzowego oraz przetoka miedzy woreczkiem łzowym a skórą.
Leczenie polega na wykonywaniu masażu woreczka łzowego. Czasem podaje się też krople z antybiotykiem. Jeżeli przewód się nie udrożni po paru miesiącach, lekarz wykonuje zabieg sondowania kanalików i przerywa błonkę.
