Dołącz do nas na Facebooku!
Co to są potworniaki?
Etymologia nazwy tłumaczy, że potworniak to „dziwny twór” (guz) będący zlepkiem różnych tkanek budujących ciało człowieka. Rozróżnia się dwa rodzaje pierwotniaków: dojrzały, uznawany za nowotwór niezłośliwy oraz potworniak niedojrzały będące złośliwą odmianą nowotworu.
W obu rodzajach potworniak może mieć budowę litą lub torbielowatą, a jego lokalizacja to przede wszystkim obszar jajników u kobiet i jąder w mężczyzn. Jednakże może się także znajdować m.in. w czaszce, nosie, szyi, wątrobie, pęcherzu, wzdłuż kręgosłupa, a także może tworzyć narośl w okolicy kości krzyżowej.
Potworniaki - jak powstają?
Potworniaki powstają głównie z komórek zarodkowych zdolnych do odbudowy i różnicowania. U zdrowego człowieka dają początek trzem listkom zarodkowym, z których z kolei powstają poszczególne komórki składające się na tkanki ustroju według wzorca genetycznego danego organizmu. U zdrowego człowieka panuje porządek - każda komórka i tkanka mają swoje określone miejsce i zawierają prawidłowy zestaw chromosomów. Inaczej jest w „upośledzonym” organizmie - gdzie tkanki tworzące potworniaki nie posiadają „przypisanego” miejsca i uporządkowania, w efekcie czego powstają twory m.in. z włosami, skórą bądź ze zdeformowanymi zębami. Zdarzają się również guzy wydzielające hormony, przez co wpływają na prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
Pierwotniaki jajników - objawy
Pierwotniaki u kobiet najczęściej są zlokalizowane w okolicach jajników, w postaci torbieli. Jest to łagodna odmiana guza, jednak powoduje m.in. bóle brzucha, obrzęk lub uczucie ciężaru w jamie brzusznej i zaburzenia miesiączki. Według badań szacuje się, że na 100 proc zdiagnozowanych nowotworów jajników z komórek rozrodczych ok. 95 proc. z nich to właśnie torbiele, a 5 proc. to guzy złośliwe.
Guzy z upływem czasu mają tendencję do rośnięcia, w efekcie wywołują rożnego rodzaju dolegliwości i objawy kliniczne wynikające głównie z ich rozmiarów i lokalizacji oraz możliwych powikłań. A są to m.in.:
- dyskomfort w obrębie podbrzusza
- pobolewania jamy brzusznej
- nudności, wymioty, zgaga
- krwawienia międzymiesiączkowe i upławy
- powiększenie węzłów chłonnych, ból pleców
- tkliwość uciskowa brzucha
- uczucia ciężkości w mosznie
- podwyższona temperatura ciała, dreszcze
- wzdęcia, niestrawność, zaparcia
- utrata apetytu
- bardzo częste oddawanie moczu
Potworniaki - diagnoza
Najczęściej diagnozuje się potworniaki jajnika przez przypadek, m.in. w trakcie wykonywania różnego rodzaju operacji bądź podczas badania USG lub tomografii komputerowej. Zdarza się, że chory może przez całe życie nie wiedzieć, że nosi w sobie potworniaka.
Potworniaki - leczenie i rokowania
Jedynym skutecznym sposobem pozbycia się potworniaka jest jak najszybsze usunięcie guza metodą laparoskopową lub poprzez wykonanie klasycznej operacji. W przypadku zdiagnozowania potworniaka niedojrzałego, rozszerza się zakres zabiegu o usunięcie okolicznych węzłów chłonnych, aby nie doszło do przerzutów.
Ponadto, jeśli lekarz (ginekolog) stwierdzi obecności potworniaka niedojrzałego, wymagane jest jednostronne usunięcie jajnika, a u kobiet po menopauzie leczenie polega na całkowitym wycięciu macicy. Uzupełniającym leczeniem jest chemioterapia wielolekowa, aczkolwiek zwykle po usunięciu potworniaka jajników dalsze leczenie nie jest konieczne. Wymagane jest rutynowe wykonywanie kontrolnego badania USG.
Potworniaki dojrzałe zazwyczaj są guzami łagodnymi i po ich usunięciu organizm wraca do sprawności, jednak ok. 5 % guzów może ulegać transformacji złośliwej. Wówczas rokowania są poważniejsze, bowiem najczęściej takie guzy mają skłonności do przerzutów. Dlatego należy pamiętać, że bardzo istotnym czynnikiem w rokowaniu potworniaków jest stopień złośliwości zmian. Poza tym ważne jest także określenie stopnia zaawansowania klinicznego choroby i masy guza w chwili diagnozy, co pomaga w szybszym pozbyciu się tego „tworu” i powrocie do zdrowia.
