Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Siatkówczak, nazywany także retinoblastomą zaliczany jest do złośliwych nowotworów wewnątrzgałkowych. W większości przypadków choroba atakuje tylko jedno oko i może, ale nie musi być dziedziczona. Zmiana genetyczna obejmuje chromosom 13 i geny regulujące wzrost i rozwój komórek. Uszkodzeniu ulega przede wszystkim gen supresorowy "chroniący" organizm przed rozwojem choroby nowotworowej. Kolejne, zachodzące w jego obrębie mutacje sprzyjają rozwojowi nie tylko siatkówczaka, ale i innych nowotworów np. mięsaka kości i tkanek, białaczki, chłoniaka oraz czerniaka złośliwego.
Za schorzenie nie zawsze odpowiada wada genetyczna. Zdarza się, że retinoblastoma rozwija się na skutek zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego oraz u dzieci kobiet, które w czasie ciąży przyjmowały zbyt małą ilość kwasu foliowego .
Zmiany nowotworowe pojawiają się u dzieci najpóźniej do piątego roku życia, u dorosłych rozpoznawany jest niezwykle rzadko.
Objawy
Typowym i najbardziej charakterystycznym objawem choroby jest leukokoria, czyli biały refleks pojawiający na źrenicy dziecka (można go zaobserwować na fotografii). Chore oko staje się mocno zaczerwienione i bolesne. Bardzo często dochodzi do wysięku ropnej wydzieliny lub wylewu krwi do przedniej komory oka. Zwiększone ciśnienie prowadzi do znacznego powiększenia, niekiedy wytrzeszczu gałki. U chorych dzieci diagnozowana jest zaćma , zez oraz jaskra wtórna. Gdy siatkówczak jest już mocno zaawansowany może dojść do pęknięcia gałki ocznej.
Diagnoza
Mimo widocznych zmian w celu potwierdzenia wykonuje się badanie dna oka , USG oraz badania obrazowe (rezonans i tomografię). W niektórych przypadkach sięga się po testy histopatologiczne bądź biopsję wewnątrzgałkową. Wczesne rozpoznanie charakteru guza umożliwia całkowite wyleczenie z pomocą chemioterapii, radioterapii lub wycięcia przy użyciu lasera.
Leczenie
Postępowanie u pacjentów z siatkówczakiem zależy od wielkości guza oraz skali zmian. Nieduże zmiany mogą być leczone na trzy sposoby:
- brachyterapią - zabieg polega na naszyciu na twardówkę radioaktywnej płytki kontaktowej wypełnionej jodem i pozostawienie jej tam na kilka dni. Metoda ta jednak wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań
- fotokoagulacja ksenonowa - laserowe usunięcie guza (stosowane jest jedynie w przypadku małych guzów)
- termoterapia przezźreniczna - z pomocą lasera generującego podczerwień wypala się komórki nowotworowe prowadząc do ich martwicy
Jeśli rozpoznanie postawiono bardzo późno konieczne jest częściowe usunięcie gałki ocznej.
