Jałowa martwica kości to grupa schorzeń charakteryzująca się postępującą martwicą tkanki kostnej (tzw. nerkoza). Rozwój choroby nie ma żadnego związku z zakażeniem np. drobnoustrojami. U pacjentów z chorobą Perthesa zmiany chorobowe skupione są w obrębie kości udowej, martwica najczęściej dotyka staw biodrowy . Najwięcej zachorowań odnotowuje się wśród białych chłopców między 5 a 6 rokiem życia.
Objawy
Przyczyny powstawania tego rodzaju zmian zwyrodnieniowych nie są do końca znane, przypuszcza się jednak, że spowodowane są one anomalią w budowie naczyń krwionośnych zlokalizowanych w kości udowej lub zaburzeniami hormonalnymi. Mimo że choroba Perthesa rozpoznawana jest głównie u dzieci, to może pojawić się także u dorosłej osoby. Dlatego też w zależności od wieku pacjenta pojawiają się inne dolegliwości. W przypadku dzieci najbardziej charakterystyczne są:
- utykanie
- delikatny ból w stawie biodrowym i kolanowym pojawiający się po wysiłku fizycznym
- problemy ze zgięciem i odchyleniem kończyny
- skurcze oraz pojawiająca się po ustąpieniu bólu sztywność biodra
- spłaszczenie pośladka po stronie zajętej kończyny
- niekiedy zdarza się, że jedna ze stóp jest nieznacznie krótsza
Dorośli, u których podejrzewa się chorobę Perthesa uskarżają się głównie na:
- promieniujący i nasilający się po wysiłku ból od biodra do kolana
- utykanie
- nagłe zapadnięcie głowicy kości prowadzące do znacznego skrócenia kończyny
W zależności od postępu choroby medycyna wyróżnia cztery etapy rozwoju schorzenia. Pierwszy z nich obejmuje objawy prodromalne (tzw. zwiastujące) charakteryzujące się wysiękiem stawowym, czyli obecnością płynu zwiastującą rozwój stanu zapalnego. Drugi to tzw. sklerotyzacja, czyli zgęszczenie jądra głowy kości udowej. Trzeci - okres rozwałkowania oznacza częściowy rozpad jądra głowy kości. Czwarty ostatni to już trwałe zmiany w organizmie. Od wystąpienia pierwszych zmian to ich całkowitego utrwalenia mija zazwyczaj od 2 do 4 lat.
Diagnoza
Rozpoznanie schorzenia opiera się przede wszystkim, obok analizy objawów klinicznych, na badaniach obrazowych. Zdjęcia wykonane aparatem rentgenowskim oraz ultrasonografem zazwyczaj nie pozostawiają wątpliwości. Zmiany wywołane chorobą dotykają staw biodrowy i to jego obraz jest kluczowy przy potwierdzaniu diagnozy.
Dodatkowo obserwuje się m.in. spłaszczenie główki oraz pogrubienie kości udowej.
Leczenie
W pierwszej kolejności konieczne jest całkowite odciążenie chorej nogi, co łączy się z ułożeniem pacjenta na wyciągu pośrednim. Następnie podaje się środki mające złagodzić napięcie mięśniowe oraz przykurcze. Niezbędnym etapem leczenia są ćwiczenia pozwalające odciążyć chorą nogę oraz wzmocnić mięśnie (niekiedy wykonywane są w specjalnym gipsie). U części pacjentów zaleca się noszenie obuwia ortopedycznego. W przypadkach gdy leczenie doraźne nie daje efektów konieczne jest wykonanie zabiegu operacyjnego np. osteotomii Saltera (przecięcie kości i ponowne jej ustawienie).
Chcesz się dowiedzieć więcej, coś Cię niepokoi, zapytaj lekarza
Czytaj także:
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (Choroba Bechterewa)
