Do urazu głowy może dojść na wiele sposobów. Bardzo często jest skutkiem upadku czy uderzenia. Na szczęście większość z nich ogranicza się do obtarcia, obrzęku czy siniaków i nie wymagają wizyty u lekarza. Dużo poważniejsze obrażenia w obrębie głowy spowodowane np. wypadkiem samochodowym, urazem mechanicznym czy mocnym pobiciem mogą poważnie zakłócić funkcjonowanie całego układu nerwowego i nie tylko.
Do najczęściej występujących i niebezpiecznych urazów głowy zalicza się stłuczenie, wstrząśnienie mózgu oraz krwawienie śródczaszkowe. Każdemu z nich towarzyszą silne bóle oraz zawroty głowy. Poszkodowany bardzo często jest zdezorientowany, a nawet nie potrafi sobie przypomnieć jak doszło do wypadku. Dodatkowo mogą pojawić się nudności, wymioty oraz senność. W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy czynnik odpowiedzialny za wystąpienie urazu jest bardzo silny, może dojść do chwilowej utraty przytomności. Zdarza się, że utrata świadomości ma związek z urazem kręgosłupa szyjnego , dlatego nie należy ruszać, ani przesuwać chorego. Jedynie w sytuacji gdy poszkodowana osoba wymiotuje lub krztusi się własnymi wymiocinami można przekręcić ją bardzo delikatnie na bok.
Ale to nie jedyne niebezpieczeństwo. Część osób tuż po upadku czy uderzeniu nie odczuwa żadnych dolegliwości. Nie stanowi to jednak gwarancji, że uszkodzenie nie spowodowało istotnych zmian w organizmie. Zdarza się, że objawy pojawiają się dopiero po kilku dniach, dlatego konieczna jest obserwacja stanu zdrowia i zachowania poszkodowanego.
Ten rodzaj urazu to najczęściej skutek bezpośredniego uderzenia lub odbicia mózgu od kości czaszki. Stłuczenie charakteryzuje się zniszczeniem tkanki mózgowej wywołanej rozerwaniem naczyń krwionośnych oraz jej obrzękiem (jeśli doszło do złamania kości jest on widoczny w punkcie jej uszkodzenia). Stłuczeniu bardzo często towarzyszy utrata przytomności, zaburzenie czucia i pracy mięśni, kłopoty ze wzrokiem oraz drgawki.
To najczęstsze powikłanie po stłuczeniu mózgu. Mózg ochraniany jest przez trzy błony nazywane oponami mózgowymi - twardówkę (tzw. opona twarda), pajęczynówkę oraz oponę miękką. Na skutek stłuczenia bardzo często jedna z nich pęka tworząc krwiaka. W zależności od tego, które naczynia krwionośne zostały uszkodzone wyróżnia się:
- krwiaki nadtwardówkowe (krew gromadzi się pomiędzy kością czaszki a oponą twardą)
- krwiaki podtwardówkowe (krew gromadzi się pomiędzy oponą twardą a pajęczynówką),
- krwawienia podpajęczynówkowe oraz sródmózgowe.
Uszkodzenie nie od razu daje o sobie znać, zdarza się, że pierwsze objawy pojawiają po upływie 5-10 dni od momentu w którym doszło do urazu. Objawy krwiaka śródczaszkowego są niemal identyczne jak w przypadku stłuczenia, mają jednak dużo większe natężenie.
Wstrząśnienie mózgu charakteryzuje się przede wszystkim zaburzeniem świadomości, czasem połączonym z chwilową utratą przytomności. Pacjenci bardzo często mają problem z orientacją oraz koncentracją. Tracą pamięć wsteczną i zdolność logicznego myślenia. Dodatkowo skarżą się na bóle głowy , zawroty, wymioty lub nudności.
Rodzaj urazu oraz skale uszkodzeń pozwalają ocenić badania obrazowe ( tomografia komputerowa , RTG czy rezonans magnetyczny). Dopiero na ich podstawie można rozpoznać typ schorzenia i zastosować odpowiednie leczenie oraz ewentualną obserwację. W większości przypadków pacjent pozostaje przez kilka dni w szpitalu w celu wykonania dalszych badań pozwalających wykluczyć powikłania lub inne uszkodzenia.
Chcesz się dowiedzieć więcej, coś Cię niepokoi, zapytaj lekarza
Udar mózgu - jak rozpoznać i pomagać