Najczęstszą przyczyną schorzenia jest zakażenie bakterią Chlamydia trachomatis (50proc. przypadków). U mężczyzn powyżej 35. roku życia zapalenie mogą wywoływać bakterie powodujące zakażenia układu moczowego (np. e-coli).
Niekiedy choroba może być następstwem powikłań po śwince (20-30proc. przypadków) lub wynikiem cewnikowania pęcherza.
Schorzenie najczęściej dotyka młodych mężczyzn między 19 - 35. rokiem życia.
Zapalenie najądrza i jądra objawia się bólem, który niekiedy promieniuje do pachwiny i krocza, powiększeniem i stwardnieniem jądra, zaczerwienieniem moszny, gorączką nawet do 40 st. C, bólem przy oddawaniu moczu, bólem przy ejakulacji. Niekiedy pojawiają się dreszcze, częstomocz, wydzielina z cewki moczowej i zapalenie gruczołu krokowego.
W celu rozpoznania choroby przeprowadza się następujące badania: badanie mikroskopowe wymazu z cewki moczowej, posiew wymazu z cewki moczowej, badanie i posiew z cewki moczowej w kierunku wykrycia bakterii.
W zapaleniu najądrza i jądra stosuje się leki przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz okłady. Wprowadza się także terapię antybiotykową (z grupy fluorochinolonów, makrolitów).
W przypadku, gdy przyczyną dolegliwości jest chlamydia konieczne jest także leczenie partnerki.
Ciężkie postaci choroby wymagają leczenia szpitalnego z wdrożeniem zabiegu chirurgicznego polegającego na eksploracji moszny i orchiektomii, nacięciu torebki najądrza lub usunięciu najądrza i jądra.