Anafilaksja - kiedy uczulenie bezpośrednio zagraża życiu

Anafilaksja to gwałtowna odpowiedź organizmu na działanie alergenu. Kontakt z nim wywołuje szereg nieprzyjemnych dolegliwości, które mogą zagrażać życiu i konieczne jest natychmiastowe podanie leku. Tak silną reakcję alergiczną wywołują m.in. niektóre pokarmy lub jad trafiający do organizmu po ugryzieniu owada. Najcięższa postać anafilaksji to wstrząs anafilaktyczny.

Dołącz do nas na Facebooku!

Przy pierwszym kontakcie z alergenem układ immunologiczny jedynie rozpoznaje zagrożenie i wytwarza zwalczające go przeciwciała, przede wszystkim immunoglobuliny typy IgE . Gdy alergen trafia do organizmu ponownie odpowiedź jest bardzo gwałtowna. Wywołana silnym wstrząsem reakcja może zakłócić funkcjonowanie niemal każdego narządu, najczęściej jednak są to płuca, skóra, układ pokarmowy oraz układ krążenia. Anafilaksja może być spowodowana przyjmowanymi lekami (np. kontrastu podawanego przed wykonaniem zdjęcia rentgenowskiego), pokarmem (np. orzeszki ziemne, owoce morza, środki konserwujące).

Objawy

Pierwszymi i jednymi z bardziej charakterystycznych objawów anafilaksji są nagły spadek ciśnienia, przyśpieszenie akcji serca, bladość skóry, a czasem utrata przytomności. Zdarza się, że u części chorych pojawiają się dreszcze, poty, duszności (obrzęk krtani, skurcze oskrzeli), puchnąca twarz, wymioty, łzawienie oczu, ból głowy , świąd skóry dłoni i stóp oraz niekontrolowane oddawanie moczu i kału. W takich przypadkach konieczna jest natychmiastowa aplikacji środka łagodzącego. W większości sytuacji objawy pojawiają się po upływie kilku lub kilkunastu minut, i mimo szybkiej reakcji atak może powtórzyć się po kilku godzinach.

Diagnoza

Po złagodzeniu objawów konieczne jest przeprowadzenie szeregu badań pozwalających rozpoznać czynnik odpowiedzialny za wystąpienie anafilaksji. Podstawą diagnostyki jest szczegółowy wywiad z pacjentem, standardowe badania lekarskie, testy alergologiczne (w niektórych przypadkach wykonuje się w warunkach laboratoryjnych próby prowokacyjne). Po wystąpieniu pierwszej odpowiedzi organizmu na alergen należy skonsultować się z lekarzem alergologiem w celu rozpoznania przyczyny anafilaksji.

Leczenie

W pierwszej kolejności należy usunąć źródło uczulenia i podać domięśniowo lub podskórnie epinefrynę. Kolejnym krokiem jest aplikacja leków przeciwhistaminowych (histamina to naturalnie występujące w organizmie białko, jego produkcja wzrasta przy kontakcie z alergenem). Profilaktycznie podaje się glikokortykosteroidy, dzięki którym można uniknąć kolejnych ataków oraz podtrzymuje się prawidłowe funkcjonowania układu pokarmowego oraz krążenia.

Chcesz się dowiedzieć więcej, coś Cię niepokoi, zapytaj lekarza

Czytaj także:

Nietolerancja pokarmowa

Jak walczyć z alergią?

Mróz zabija roztocza

Alergia - co pomaga, a co szkodzi?

Alergolog

Choroba posurowicza