Ciśnienie krwi. Pomiary, kontrola, wartości
Zbyt duże ilości kawy, soli czy nadwaga to tylko niektóre przyczyny wzrostu ciśnienia krwi. Na nadciśnienie nie zapada się nagle, choroba ta może ujawnić się dopiero po kilku latach. Aby jej zapobiec, warto co jakiś czas zmierzyć ciśnienie.
Ciśnienie tętnicze to nacisk płynącej krwi na ściany tętnic. Jego wartość zależy przede wszystkim od wydolności serca, szerokości naczyń i sprężystości ich ścian. Aby określić ten poziom, dokonuje się pomiaru dwóch wartości - ciśnienia skurczowego i rozkurczowego. Wartość górna, czyli ciśnienie skurczowe, powstaje w chwili skurczu serca, gdy krew wpychana jest do naczyń, natomiast wartość dolna, czyli ciśnienie rozkurczowe - podczas napełniania się serca krwią.
Ciśnienie krwi: Zasolone serce
Z nadciśnieniem mamy do czynienia, gdy u dorosłej osoby jego wartość skurczowa przekracza 140 mm słupa rtęci, a rozkurczowa - 90 mm Hg. U osoby młodej ciśnienie optymalne wynosić powinno 120 na 70 mm Hg, a u chorujących na cukrzycę - 130 na 80. Nie jest prawdą, że u osób starszych ciśnienie ma prawo być wyższe.
- Początkowo przy podwyższonym ciśnieniu nie występują żadne dolegliwości, takie osoby czują się zdrowe i sprawne, a nadciśnienie ujawnić się może dopiero po kilku latach - przestrzega Grażyna Zakrzewska, kardiolog.
Wysokie ciśnienie objawia się najczęściej bólami i zawrotami głowy. Objawy te bardzo szybko się nasilają, osoby chore mają problemy ze wzrokiem, nie mogą spać, są niespokojne, mają bóle w klatce piersiowej.
- Nieracjonalne odżywianie to jedna z głównych przyczyn zachorowań na nadciśnienie: tłuste potrawy, za mało warzyw, a za dużo soli. Z badań wynika, że dziennie zużywamy ponad 12 gramów soli zamiast pięciu. Zdecydowanie za mało się ruszamy, co powoduje, że stan układu krążenia ulega pogorszeniu, a to prowadzi do rozwoju choroby - tłumaczy Grażyna Zakrzewska.
Na wzrost ciśnienia wpływ ma również palenie papierosów, picie alkoholu, stres, przyjmowanie niektórych leków, spożywanie zbyt dużej ilości kofeiny, a także choroby nerek czy nadnerczy. Może ono również być uwarunkowane genetycznie i zależeć od czynników środowiskowych.
Ciśnienie krwi: Lepiej się nie wysilać
Jak wykazują badania, ponad 90 proc. osób choruje na tak zwane nadciśnienie pierwotne, czyli takie, które można jedynie zaleczyć; tylko 10 proc. osób chorych można całkowicie wyleczyć. Na nadciśnienie częściej cierpią mężczyźni niż kobiety, a także osoby starsze niż młodsze.
Pomiar ciśnienia powinno się robić dość często, a przynajmniej dwa razy do roku. Pomiaru może dokonać każdy lekarz; nie tylko internista, ale np. okulista.
- Często tłumaczę moim pacjentom, że tak jak samochód trzeba oddać do przeglądu, tak i zdrowie trzeba co jakiś czas skontrolować. Aby zmierzyć sobie ciśnienie, nie potrzeba wiele wysiłku. Nawet w różnych miejscach w Warszawie można spotkać punkty, w których za drobną opłatą mierzy się ciśnienie - dodaje Grażyna Zakrzewska.
Trzeba pamiętać o tym, żeby przed pomiarem nie pić kawy, nie palić, a tym bardziej nie spieszyć się, uspokoić i chwilkę odpocząć.
Aparatów do mierzenia ciśnienia jest na rynku bardzo wiele. Zegarowe wymagają fachowej obsługi, a podczas mierzenia potrzebny jest stetoskop.
- Nowoczesne aparaty wyglądają jak zegarki elektroniczne, są łatwe w obsłudze, ale nie zawsze dokładne. Jeżeli ktoś ma zaburzenia rytmu serca lub migotanie przedsionków, mogą zawyżać lub zaniżać wynik - uprzedza Grażyna Zakrzewska.
Ciśnienie krwi: Jak mierzyć?
Badanie ciśnienia można wykonać samodzielnie. Potrzebny jest aparat do mierzenia i słuchawki lekarskie (stetoskop). Ramię powyżej łokcia należy owinąć miękką, gumową opaską i wpompować w nią gumową gruszką powietrze, aby zatrzymać przepływ krwi. Następnie - przykładając koniec słuchawki do wewnętrznego zgięcia ręki, aby móc usłyszeć tętno - powoli wypuszcza się powietrze, otwierając zaworek przy gruszce. Kiedy w słuchawkach słychać szum krwi torującej sobie drogę przez tętnicę ramieniową, trzeba odczytać ze skali aparatu wartość ciśnienia skurczowego. Następnie - dalej wypuszczając powietrze - odczytuje się wartość ciśnienia rozkurczowego, przy którym w stetoskopie całkowicie ucichnie rytm pracy serca.
Ciśnienie krwi: Ceny aparatów
mechaniczne z zegarem i pompką - 85 zł, elektroniczny firmy OMRON, automatyczny bez mankietu MX - 290 zł, OMRON M5 stosowany u osób z arytmią - 430 zł, OMRON elektroniczny z mankietem M1 - 235 zł, elektroniczny firmy Bosch - 300 zł, Bosch, nadgarstkowy, w kształcie zegarka - 359 zł.
