W terminologii medycznej stres jest zaburzeniem homeostazy spowodowanym czynnikiem fizycznym lub psychologicznym. Czynnikami powodującymi stres mogą być czynniki umysłowe, fizjologiczne, anatomiczne lub fizyczne. Radzenie sobie ze stresem to wysiłki skierowane na opanowanie, zredukowanie lub tolerowanie zewnętrznych lub wewnętrznych żądań.
Objawy stresu
Biologicznie stres wiąże się zwykle z nasileniem wydzielania kortykotropiny przez przysadkę mózgową . Wysoki poziom tego hormonu pobudza korę nadnerczy powodując intensywną produkcję glikokortykoidów - naturalnych sterydów, które podnoszą wydajność organizmu i pozwalają na przystosowanie się do warunków stresowych. Stres w powszechnym odbiorze jest uważany za zjawisko szkodliwe. W rzeczywistości działanie niepożądane przynosi jedynie stres zbyt silny, przekraczający indywidualne możliwości adaptacyjne jednostki lub zbyt długotrwały. Stres umiarkowany zwiększa możliwości radzenia sobie z wymaganiami adaptacyjnymi otoczenia, dzięki czemu umożliwia rozwój psychiczny. Wielu badaczy zjawiska określa go jako podstawowy czynnik rozwoju. Do objawów ostrego stresu należą: pobudzenie emocjonalne, wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie akcji serca, ból głowy, ból brzucha , przyspieszenie oddechu, suchość w ustach, gęsia skórka, wzrost stężenia cukru we krwi .
Wpływ stresora
Nie wszyscy na stres reagują tak samo. Często się zdarza, że ta sama sytuacja wywoła u jednego człowieka wszystkie oznaki stresu, a druga osoba w ogóle nie zareaguje lub nasilenie stresu będzie mniejsze. Dzieje się tak, ponieważ to nie sama sytuacja wywołuje stres, ale osobowość człowieka nadaje jej znaczenie - pozytywne lub negatywne. Bardziej podatne na stres są osoby niecierpliwe, wrogo nastawione do otoczenia, agresywne, żyjące w pośpiechu, nadmiernie rywalizujące, dążące do celu za wszelką cenę. Natomiast u osób o przeciwnych cechach (cierpliwych, pokojowo nastawionym, żyjących bez pośpiechu, skłonnych do współpracy, zmierzających do celu bez walki) rzadziej dochodzi do nasilenia stresu.
Stres długotrwały powstaje pod wpływem nasilonego stresora lub gdy działają one w długim czasie. Może prowadzić do rozregulowania organizmu. Początkowo człowiek wykonuje czynności dużo wolniej. Potem pojawiają się problemy z przekazywaniem i odbiorem informacji, aż w końcu następuje dezorganizacja życia i utrata kontroli nad sytuacją. Długotrwały stres może wywołać negatywne skutki zdrowotne: choroby serca, chorobę niedokrwienną, zawał , zaburzenie rytmu serca, nadciśnienie tętnicze, chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, wysoki poziom cholesterolu we krwi, nerwice , bezsenność, obniżenie odporności, zaburzenia miesiączkowania, zaburzenia erekcji.
Jak redukować?
Techniki redukcji stresu można pogrupować w trzech kategoriach: metody środowiskowe (zredukowanie stresorów tkwiących w otoczeniu), techniki fizjologiczne (odpowiednie przy wzroście adrenaliny ), techniki umysłowe (odpowiednie, gdy czynniki psychologiczne mają znaczący wpływ na poziom stresu). W radzeniu sobie ze stresem najlepsza i najskuteczniejsza jest profilaktyka. Lista zaleceń antystresowych jest długa. Żeby poradzić sobie ze stresem i trudnymi sytuacjami utrzymuj kontakt z naturą. Miej czas właśnie dla siebie. Porozmawiaj z kimś, kto naprawdę ma ochotę cię wysłuchać. Pozwól sobie pomóc. Stosuj techniki relaksacyjne - może to być joga, medytacja lub proste kontrolowanie oddechu. Sprawią, że poczujesz się wyciszony i spokojny. Uprawiaj sport - ćwiczenia fizyczne są niewątpliwie lepszym sposobem na okiełznanie stresu niż obsesyjne myślenie o tym, co może się wydarzyć. Zdrowo się odżywiaj - pamiętaj, że istnieje związek między fizyczną i psychiczną stroną człowieka. Pielęgnuj poczucie humoru. Naucz się lepiej gospodarować czasem - sporządzaj plan dnia, tygodnia, spis rzeczy, które masz do załatwienia bardzo pilnie i takich, które mogą jeszcze zaczekać. Zorganizuj dobrze miejsce pracy. Stawiaj sobie realistyczne cele - ustal co chcesz osiągnąć i w jakim czasie. Sporządź plan działań , ale nie bądź dla siebie zbyt wymagający. Nie staraj się być perfekcjonistą - każdy popełnia błędy. Nie musisz wszystkiego robić bezbłędnie. Bądź dla siebie tolerancyjny. Nie troszcz się o rzeczy, na które nie masz wpływu - nie jesteś w stanie wpłynąć na pogodę, ani na zaprzestanie wojen na świecie. Pozwól, by życie toczyło się samo, a ty koncentruj się tylko na tym, nad czym masz władzę.
Rozładuj emocje
Rozładuj nagromadzone emocje przez: spacer, gimnastykę, pływanie , bieganie, tenis, gry zespołowe czy towarzyskie. Zajmij się czymś, co sprawia Ci przyjemność (czytanie książki, pielęgnacja kwiatów, łowienie ryb, słuchanie muzyki). Spróbuj medytacji. Nie zaniedbuj życia intymnego. To ważny sposób łagodzenia napięć. Zadbaj o sposób życia - odżywiaj się prawidłowo, śpij
odpowiednio długo, zaplanuj czas na rozrywkę. Unikaj hałasu. Nie bierz za dużo spraw na swoje barki. Nie unikaj czytania poradników napisanych przez profesjonalistów. Zaobserwuj i oceń swój stres. Dopóki nie nauczysz się identyfikować czynników wywołujących stres, dopóty nie będziesz potrafił sobie z nimi radzić. Dlatego notuj objawy stresów i sytuacje, podczas których się one pojawiają. Pozwól sobie na odpoczynek. Nie mieszaj tego czasu z innymi zajęciami. Oczekuj najlepszego. Nawet jeżeli spotka cię rozczarowanie, czas przed nim przeżyjesz bez stresu. Naucz się mówić "nie". Zaakceptuj siebie ze wszystkimi zaletami i wadami i staraj się je pokonać. Najlepiej - w sali sportowej.
Źródło: Mojtrener.pl
Czytaj także:
Stres - wymagania większe niż możliwości
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe - życie na emocjonalnej huśtawce
Depresja u mężczyzn - poczucie męskości wystawione na próbę?
