Źródłem zakażenia są rzeczywiście dzikie gryzonie: głównie szczury, ale także wiewiórki, dzikie króliki, nornice, susły, popielice. Na człowieka chorobę przenosi pchła szczurza. Zakazić się można także drogą kropelkową (postać płucna dżumy). Okres wylęgania choroby trwa 2-10 dni.
Dżuma występuje w trzech odmianach:
Postać płucna pierwotna jest bardzo zaraźliwą chorobą. Kropelki plwociny osoby zarażonej dostają się do górnych dróg oddechowych i zatrzymują się na błonach śluzowych tworząc stan zapalny. Następnie zarazki wędrują do płuc. Najpierw pojawia się suchy męczący kaszel, następnie obfita płynna plwocina i krwioplucie. Do tego dochodzą objawy niewydolności oddechowej i krążenia, po czym następuje zgon.
Objawami postaci dymieniczej choroby są: bardzo wysoka gorączka, dreszcze. Może pojawić się senność i śpiączka. Następuje gwałtowne powiększenie węzłów chłonnych, które po kilku dniach same się przebijają. Pojawia się niewydolność krążenia i neurologiczna. Skóra może być pokryta wybroczynami. Jeśli leczenie nie zostanie podjęte choroba jest śmiertelna w 50% przypadków.
Postać posocznicowa prowadzi do zgonu w ciągu 2-3 dni. Może być postacią pierwotną lub powikłaniem po dżumie płucnej i dymieniczej.
W leczeniu dżumy stosuje się pozajelitowe podawanie antybiotyków. Zarazki są wrażliwe na działanie streptomycyny, gentamycyny, ciprofloksacynę, cfalosporyny, niektóre tetracykliny i często doksycyklinę.
W Polsce chorzy na dżumę muszą przebywać w szpitalu.