Limfocyty stanowią ok. 25-35 proc. wszystkich leukocytów (białych krwinek) . Uczestniczą w swoistej odpowiedzi odpornościowej organizmu i stanowią jej najważniejszy element. Ich podstawowym zadaniem jest rozpoznanie antygenu i uruchomienie kolejnych mechanizmów obronnych.
Jak wyglądają i skąd się biorą limfocyty?
Limfocyty to małe, jednojądrzaste komórki mające od 8-15 mikrometrów. Ze względu na ich rozmiar dzieli się je na małe, średnie oraz duże. Za ich produkcję, u dorosłej osoby odpowiada szpik kostny . Limfocyty stanowią jeden z produktów końcowych podziału komórek macierzystych. Ich wielkość oraz pełnione funkcje mają zawiązek z substancjami wzrostowymi wytwarzanymi przez komórki skupione wokół komórek macierzystych.
Większość występujących w ludzkim ciele limfocytów jest w nieustannym ruchu i krąży między naczyniami krwionośnymi oraz limfatycznymi. Pozostałe komórki gromadzą się w węzłach chłonnych, śledzionie i zalicza się je do limfocytów B. Część z nich, nieukształtowanych jeszcze komórek, trafia także do grasicy, gdzie dalej dojrzewają i przekształcają się w limfocyty T.
Limfocyty we krwi
Stężenie limfocytów jest ściśle związane z wiekiem badanej osoby i nie powinno ono być wyże niż:
noworodki do 3 dnia życia: 1,6 - 7,4 x 109/l;
noworodki do 4 roku życia: 1,6 - 6 x 109/l;
noworodki od 5 do 28 dnia życia: 2,8 - 9 x 109/l;
niemowlęta od 1 do 4 tygodnia: 2,9 - 9,1 x 109/l;
niemowlęta 6 miesięczne: 4 - 13,5 x 109/l;
1. rok życia: 4,0 - 10,5 x 109/l, 61proc.;
4. rok życia: 2,0 - 8,0 x 109/l, 50proc.
6. rok życia: 1,5 - 7,0 x 109/l, 42proc.
10. rok życia: 1,5 - 6,5 x 109/l, 38proc.;
21. rok życia: 1,0 - 4,8 x 109/l, 20 - 45proc.;
dorośli: 1,0 - 4,5 x 109/l, 20 - 45proc.
Znaczny spadek normy bardzo często oznacza chłoniaka, raka kości lub białaczkę. Wzrost zazwyczaj towarzyszy ospie, odrze, grypie , śwince różyczce lub ostrej białaczce limfatycznej.
Przy porównywaniu wyników należy pamiętać, że laboratoria wykonujące badania stosują różne odczynniki oraz jednostki, dlatego podane normy mogą różnić się między sobą (wartość podana na wydruku badania to norma obowiązująca w danym laboratorium).
Limfocyty B
Limfocyty B (nazywane też szpikozależnymi) powstają w czerwonym szpiku kostnym i odpowiadają za tzw. odpowiedź odpornościową humoralną. Ta reakcja organizmu polega na wytworzeniu przeciwciała, które niszczy zagrażający organizmowi patogen. Dodatkowo wyróżnia się dwa rodzaje limfocytów B - B1 oraz B2. Pierwszy z nich odpowiada za wytwarzanie immunoglobulin typu M (IgM) oraz oczyszcza organizm po apoptozie komórkowej, czyli naturalnym procesie obumierania komórek. Druga grupa to komórki wytwarzające przeciwciała. Przy pierwszym kontakcie z antygenem w rozpoznaniu zagrożenia pomagają im tzw. limfocyty T pomocnicze. Dzięki niemu limfocyty B zapamiętują charakterystyczne cechy danego patogenu i przy powtórnym kontakcie samoistnie aktywują reakcję obronną organizmu.
Limfocyty T
Limfocyty T nazywane także grasiczozależnymi, podobnie jak limfocyty B powstają w czerwonym szpiku kostnym. Następnie przenoszone są do grasicy, a stamtąd trafiają do
krwi obwodowej oraz narządów limfatycznych. Do ich podstawowych zdań należy pobudzanie i wytwarzanie przeciwciał ( IgA , IgG , IgE ), niszczenie komórek zaatakowanych przez drobnoustroje oraz zwalczanie komórek rakowych, hamują (a w niektórych przypadkach pobudzają) reakcję zapalną organizmu.
Prawidłowy poziom
Prawidłowe stężenie limfocytów T nie powinno przekraczać 1,0 - 4,5 x 103 lub 1,0 - 4,5 x 109/l. Gdy w badanej próbce krwi jest ich za dużo zazwyczaj podejrzewa się:
- mononukleozę zakaźną
- cytomegalię
- krztusiec
- chłoniaka
- szpiczaka mnogiego
- przewlekłą białaczkę limfatyczną
Podwyższony poziom limfocytów bardzo często towarzyszy chorym na odrę, ospę wietrzną, różyczkę, świnkę, gruźlicę, kiłę , błonicę oraz dur brzuszny . Stężenie limfocytów B zarówno u kobiet, jak i mężczyzn nie może przekraczać 0,06 - 0,66 x 109/l. Wzrost poziomu najczęściej towarzyszy białaczce, makroglobulinemii Waldenstroma lub zespołowi DiGeorge'a. Znaczne obniżenie często sygnalizuje infekcje. Zdarza się jednak, że spadek limfocytów B zwiastuje gruźlicę, mocznicę, AIDS , zespół popromienny lub wstrząsowy.
Chcesz się dowiedzieć więcej, coś Cię niepokoi, zapytaj lekarza
