Daltonizm

Dziedziczna anomalia widzenia barw odznaczaj±ca siê ca³kowit± b±d¼ czê¶ciow± niezdolno¶ci± odró¿nienia koloru czerwonego od zielonego. Po raz pierwszy opisa³ j± angielski fizyk John Dalton (1766-1844), który sam na ni± cierpia³, podobnie jak dwóch spo¶ród jego braci.

Artyku³ jest czê¶ci± publikacji pochodz±cej z nowej serii Biblioteki Gazety Wyborczej pt.: Wielka Encyklopedia Medyczna, któr± nabyæ mo¿na w Kulturalnym Sklepie lub w ka¿d± ¶rodê w kiosku

Poniewa¿ istniej± ró¿ne rodzaje wad widzenia barw, zarówno wrodzonych, jak i nabytych, obecnie czê¶ciej ni¿ o daltonizmie mówi siê o zaburzeniu widzenia barw. Natomiast narody anglosaskie okre¶laj± te anomalie jako ¶lepotê na kolory. Daltonizm przekazywany jest jako cecha recesywna zwi±zana z chromosomem p³ciowym X. Oznacza to, ¿e w¶ród dzieci kobiety bêd±cej nosicielk± daltonizmu, a których ojciec nie jest daltonist±, jedynie mê¿czy¼ni bêd± dotkniêci t± przypad³o¶ci±. Natomiast, aby daltonizm przejawi³ siê u córki, ojciec równie¿ musi byæ daltonist±. W pierwszym przypadku prawdopodobieñstwo urodzenia siê syna dotkniêtego daltonizmem wynosi 25%. W drugim prawdopodobieñstwo urodzenia siê córki z daltonizmem wynosi równie¿ 25%. Wreszcie, je¶li kobieta wyjdzie za mê¿czyznê cierpi±cego na daltonizm, zarówno synowie, jak i córki bêd± daltonistami.



Daltonizm nie wi±¿e siê z ¿adnym szczególnym rodzajem dyskomfortu, oprócz niewygody wynikaj±cej z niemo¿liwo¶ci rozró¿nienia barw czerwonej i zielonej (np. przy patrzeniu na ¶wiat³a drogowe). Inn± niedogodno¶ci± mo¿e byæ np. niemo¿liwo¶æ rozpoznania krwi w odchodach, stanowi±cej objaw, który nale¿y powa¿nie braæ pod uwagê, poniewa¿ mo¿e on byæ oznak± nowotworu jelitowego, uchy³kowato¶ci, hemoroidów itd. W przypadkach podejrzewania choroby, np. przy niewyja¶nionej dyzenterii, daltonista powinien poprosiæ o pomoc krewnych, podobnie jak w sytuacjach, w których wa¿ne mo¿e byæ odpowiednie rozró¿nianie barw (np. przy niektórych chorobach skórnych).