Daltonizm
Dziedziczna anomalia widzenia barw odznaczaj±ca siê ca³kowit± b±d¼ czê¶ciow± niezdolno¶ci± odró¿nienia koloru czerwonego od zielonego. Po raz pierwszy opisa³ j± angielski fizyk John Dalton (1766-1844), który sam na ni± cierpia³, podobnie jak dwóch spo¶ród jego braci.
Artyku³ jest czê¶ci± publikacji pochodz±cej z nowej serii Biblioteki Gazety Wyborczej pt.: Wielka Encyklopedia Medyczna, któr± nabyæ mo¿na w Kulturalnym Sklepie lub w ka¿d± ¶rodê w kiosku
Poniewa¿ istniej± ró¿ne rodzaje wad widzenia barw, zarówno wrodzonych, jak i nabytych, obecnie czê¶ciej ni¿ o daltonizmie mówi siê o zaburzeniu widzenia barw. Natomiast narody anglosaskie okre¶laj± te anomalie jako ¶lepotê na kolory. Daltonizm przekazywany jest jako cecha recesywna zwi±zana z chromosomem p³ciowym X. Oznacza to, ¿e w¶ród dzieci kobiety bêd±cej nosicielk± daltonizmu, a których ojciec nie jest daltonist±, jedynie mê¿czy¼ni bêd± dotkniêci t± przypad³o¶ci±. Natomiast, aby daltonizm przejawi³ siê u córki, ojciec równie¿ musi byæ daltonist±. W pierwszym przypadku prawdopodobieñstwo urodzenia siê syna dotkniêtego daltonizmem wynosi 25%. W drugim prawdopodobieñstwo urodzenia siê córki z daltonizmem wynosi równie¿ 25%. Wreszcie, je¶li kobieta wyjdzie za mê¿czyznê cierpi±cego na daltonizm, zarówno synowie, jak i córki bêd± daltonistami.
Daltonizm nie wi±¿e siê z ¿adnym szczególnym rodzajem dyskomfortu, oprócz niewygody wynikaj±cej z niemo¿liwo¶ci rozró¿nienia barw czerwonej i zielonej (np. przy patrzeniu na ¶wiat³a drogowe). Inn± niedogodno¶ci± mo¿e byæ np. niemo¿liwo¶æ rozpoznania krwi w odchodach, stanowi±cej objaw, który nale¿y powa¿nie braæ pod uwagê, poniewa¿ mo¿e on byæ oznak± nowotworu jelitowego, uchy³kowato¶ci, hemoroidów itd. W przypadkach podejrzewania choroby, np. przy niewyja¶nionej dyzenterii, daltonista powinien poprosiæ o pomoc krewnych, podobnie jak w sytuacjach, w których wa¿ne mo¿e byæ odpowiednie rozró¿nianie barw (np. przy niektórych chorobach skórnych).
Poniewa¿ istniej± ró¿ne rodzaje wad widzenia barw, zarówno wrodzonych, jak i nabytych, obecnie czê¶ciej ni¿ o daltonizmie mówi siê o zaburzeniu widzenia barw. Natomiast narody anglosaskie okre¶laj± te anomalie jako ¶lepotê na kolory. Daltonizm przekazywany jest jako cecha recesywna zwi±zana z chromosomem p³ciowym X. Oznacza to, ¿e w¶ród dzieci kobiety bêd±cej nosicielk± daltonizmu, a których ojciec nie jest daltonist±, jedynie mê¿czy¼ni bêd± dotkniêci t± przypad³o¶ci±. Natomiast, aby daltonizm przejawi³ siê u córki, ojciec równie¿ musi byæ daltonist±. W pierwszym przypadku prawdopodobieñstwo urodzenia siê syna dotkniêtego daltonizmem wynosi 25%. W drugim prawdopodobieñstwo urodzenia siê córki z daltonizmem wynosi równie¿ 25%. Wreszcie, je¶li kobieta wyjdzie za mê¿czyznê cierpi±cego na daltonizm, zarówno synowie, jak i córki bêd± daltonistami.

Daltonizm nie wi±¿e siê z ¿adnym szczególnym rodzajem dyskomfortu, oprócz niewygody wynikaj±cej z niemo¿liwo¶ci rozró¿nienia barw czerwonej i zielonej (np. przy patrzeniu na ¶wiat³a drogowe). Inn± niedogodno¶ci± mo¿e byæ np. niemo¿liwo¶æ rozpoznania krwi w odchodach, stanowi±cej objaw, który nale¿y powa¿nie braæ pod uwagê, poniewa¿ mo¿e on byæ oznak± nowotworu jelitowego, uchy³kowato¶ci, hemoroidów itd. W przypadkach podejrzewania choroby, np. przy niewyja¶nionej dyzenterii, daltonista powinien poprosiæ o pomoc krewnych, podobnie jak w sytuacjach, w których wa¿ne mo¿e byæ odpowiednie rozró¿nianie barw (np. przy niektórych chorobach skórnych).
POPULARNE
NAJNOWSZE
-
Czy morsowanie jest zdrowe i bezpieczne? Morsowanie - przeciwwskazania, wady, zalety
-
Jak koronawirus uszkadza mózg - nowe wyja¶nienie
-
16 najlepszych pozycji seksualnych dla mê¿czyzn. Jego potrzeby na pierwszym miejscu, ale ona te¿ skorzysta
-
Tu rz±dzi ona, czyli 16 pozycji seksualnych, w których dominuje kobieta
-
Pozycje seksualne od ty³u. 25 propozycji, tak¿e dla niezdecydowanych
- Naukowcy stworzyli test laboratoryjny, który mo¿e wykryæ odpowied¼ immunologiczn± na COVID-19 w dwie-trzy minuty
- Depresja i stres os³abiaj± skuteczno¶æ niektórych szczepionek. Czy mog± os³abiæ szczepionkê na COVID-19?
- Kiedy masz szansê siê zaszczepiæ? To wielka niewiadoma, ale spróbujmy stworzyæ optymistyczny harmonogram szczepieñ Polaków
- COVID-19: W jednym z chiñskich miast robot pobiera wymazy z gard³a
- Postaæ Rejenta Milczka wymy¶li³: Mickiewicz, Fredro czy Krasicki? Znasz odpowied¼?