D¿uma

?Bakcyl d¿umy nigdy nie umiera i nie znika nadejdzie byæ mo¿e dzieñ, kiedy na nieszczê¶cie ludzi i dla ich nauki d¿uma obudzi swe szczury i po¶le je, by umiera³y w szczê¶liwym mie¶cie?. Tak w s³ynnej powie¶ci Alberta Camusa przedstawiona jest ¶miertelna choroba zaka¼na wywo³ana przez pa³eczkê d¿umy Yersinia pestis.

¬ród³em zaka¿enia s± rzeczywi¶cie dzikie gryzonie: g³ównie szczury, ale tak¿e wiewiórki, dzikie króliki, nornice, sus³y, popielice. Na cz³owieka chorobê przenosi pch³a szczurza. Zakaziæ siê mo¿na tak¿e drog± kropelkow± (postaæ p³ucna d¿umy). Okres wylêgania choroby trwa 2-10 dni.

Objawy

D¿uma wystêpuje w trzech odmianach:

Postaæ p³ucna pierwotna jest bardzo zara¼liw± chorob±. Kropelki plwociny osoby zara¿onej dostaj± siê do górnych dróg oddechowych i zatrzymuj± siê na b³onach ¶luzowych tworz±c stan zapalny. Nastêpnie zarazki wêdruj± do p³uc. Najpierw pojawia siê suchy mêcz±cy kaszel, nastêpnie obfita p³ynna plwocina i krwioplucie. Do tego dochodz± objawy niewydolno¶ci oddechowej i kr±¿enia, po czym nastêpuje zgon.

Objawami postaci dymieniczej choroby s±: bardzo wysoka gor±czka, dreszcze. Mo¿e pojawiæ siê senno¶æ i ¶pi±czka. Nastêpuje gwa³towne powiêkszenie wêz³ów ch³onnych, które po kilku dniach same siê przebijaj±. Pojawia siê niewydolno¶æ kr±¿enia i neurologiczna. Skóra mo¿e byæ pokryta wybroczynami. Je¶li leczenie nie zostanie podjête choroba jest ¶miertelna w 50% przypadków.

Postaæ posocznicowa prowadzi do zgonu w ci±gu 2-3 dni. Mo¿e byæ postaci± pierwotn± lub powik³aniem po d¿umie p³ucnej i dymieniczej.

Leczenie

W leczeniu d¿umy stosuje siê pozajelitowe podawanie antybiotyków. Zarazki s± wra¿liwe na dzia³anie streptomycyny, gentamycyny, ciprofloksacynê, cfalosporyny, niektóre tetracykliny i czêsto doksycyklinê.

W Polsce chorzy na d¿umê musz± przebywaæ w szpitalu.