Objawy
- napady duszności w nocy lub nad ranem, po wysiłku fizycznym, nagłej zmianie temperatury otoczenia lub kontakcie z substancją uczulającą
- brak tchu, ściskanie w piersiach, świsty podczas oddychania
- kaszel (suchy lub z gęstą, trudną do odkrztuszenia wydzieliną)
Przyczyny
Astma oskrzelowa jest przewlekłym procesem zapalnym. Prowadzi on do nadreaktywności dróg oddechowych, czyli do reagowania przesadnym, przedłużonym skurczem oskrzeli na nieszkodliwe czynniki. Pojawienie się objawów zależy od predyspozycji genetycznych, płci (częściej zapadają na nią chłopcy), karmienia piersią (zmniejsza ryzyko choroby dziecka), diety, warunków higienicznych (sterylnie czyste warunki prawdopodobnie sprzyjają alergiom), a nawet miesiąca urodzenia (bezpieczniej się urodzić zimą).
Ryzyko zachorowania
Jest wyższe u alergików mających chorych na astmę w najbliższej rodzinie (jeśli oboje rodzice mają astmę, to ryzyko, że dziecko też zachoruje, wynosi ok. 50 proc.), palaczy tytoniu, dzieci rodziców, którzy palą, osób często przebywających w zanieczyszczonym środowisku.
Diagnostyka
Spirometria (pomiar pojemności płuc i szybkości wydychanego powietrza); test prowokacyjny (kontrolowane przez lekarza podanie substancji wywołującej skurcz oskrzeli i obserwowanie, jak reaguje na nią pacjent); testy alergiczne i pomiar stężenia we krwi przeciwciał IgE. W przypadkach ciężkiej astmy wykonuje się badanie składu gazów we krwi (gazometria) i nasycenia krwi tlenem (pulsoksymetria).
Powikłania
Infekcje układu oddechowego; szybkie męczenie się i mała sprawność fizyczna; wady serca (tzw. serce płucne); rozedma płuc (spowodowana pęknięciem pęcherzyków).
Leczenie
Nie umiemy leczyć przyczyn astmy, jest jednak wiele metod zwalczania jej objawów - podawanie wziewnych (wdychanych do płuc i działających tam miejscowo) glikokortykosteroidów (np. budesonid). Powszechnie stosowane są także kromony, które powstrzymują komórki ukł. odpornościowego od wydzielania substancji nasilających stan zapalny. Każdy astmatyk powinien mieć przy sobie leki rozkurczające oskrzela. Ważne jest też stosowanie leków przeciwalergicznych i w uzasadnionych przypadkach przeprowadzenie odczulania. Korzystne jest też uprawianie sportu - dyscypliny dostosowanej do stanu pacjenta. Zwykle polecane są sporty wodne - na astmę cierpi np. wielu zawodników trenujących pływanie.
Przeczytaj też:
