Kortyzol występuje w surowicy krwi w postaci powiązanej z białkami osocza i w niewielkiej ilości w postaci wolnej, aktywnej. Hormon ten pełni bardzo ważną rolę w organizmie. Wpływa na gospodarkę białkową, węglowodanową, tłuszczową oraz wodno-elektrolitową. Działa także przeciwzapalnie oraz immunopresyjnie.
Poziom kortyzolu określa się na podstawie badań laboratoryjnych surowicy krwi oraz moczu. Najczęściej wykonuje się je przy rozpoznaniu niedoczynności oraz nadczynności kory nadnerczy.
Normy kortyzolu w surowicy w zależności od pory dnia przedstawiają się następująco: - godz. 8.00: 5 - 25 ug/dl (0,14 - 0,96 umol/l lub 138 - 690 nmol/l); - godz. 12.00: 4 - 20 ug/dl (0,11 - 0,54 umol/l lub 110 - 552 nmol/l); - godz. 24.00: 0 - 5 ug/dl (0,0 - 0,14 umol/l lub 0,0 - 3,86 nmol/l).
Zwiększenie stężenia kortyzolu we krwi oraz zachwianie rytmu dobowego, ponad 3-4 krotne zwiększenie stężenia koryzolu w moczu dobowym wskazuje na hiperkortyzolemię oraz nadczynność kory nadnerczy.
Poziom stężenia kortyzolu we krwi może być zachwiany poprzez częste infekcje, gorączkę, przewlekłe choroby, otyłość i ćwiczenia fizyczne.
