Antykoncepcja specjalnie dla ciebie

Jeśli karmisz piersią, palisz papierosy lub nie możesz stosować pigułki zawierającej estrogen (np. jesteś zagrożona zakrzepicą, masz nadciśnienie), pomyśl o tzw. minipigułce (Cerazette, Azalia). Jak tradycyjna pigułka antykoncepcyjna zmienia ona skład śluzu i nie dopuszcza do zapłodnienia. U większości kobiet hamuje też owulację.  Tabletki te zawierają syntetyczny odpowiednik progesteronu bez dodatku estrogenu odpowiedzialnego za wiele przeciwwskazań do antykoncepcji hormonalnej.

Stosowanie:

Codziennie, o tej samej godzinie, przyjmujesz jedną tabletkę. Gdy skończysz opakowanie (28 sztuk), bez przerwy zaczynasz następne.

Plusy:

+ duża skuteczność przy regularnym stosowaniu (wskaźnik Pearla ok. 0.9)

+ bezpieczna dla matki i karmionego dziecka,

+ ma niemal wszystkie zalety tradycyjnych pigułek, a zarazem wyeliminowano w niej większość wad.

Minusy:

- minipigułkę musisz brać z dokładnością co do godziny (maksymalne wahnięcie między tabletkami to tylko 3 godziny!), inaczej nie chroni cię przed ciążą.

- w trakcie stosowania mogą wystąpić plamienia,

- pigułka dostępna jest wyłącznie na receptę.

Cena: zwykle 38-60 zł miesięcznie

Czytaj także: Piersi mówią

Rozwiązaniem dla umiarkowanej "zapominalskiej" mogą być metody o przedłużonym działaniu -  plastry antykoncepcyjne lub krążek antykoncepcyjny.
Z plastra (Evra) i krążka (Nuva Ring) wydzielają się estrogen i gestagen, te same hormony, które zawiera tradycyjna pigułka antykoncepcyjna. Plaster i krążek działa więc identycznie jak ona: zawarte w nim hormony nie dopuszczają do jajeczkowania .

Stosowanie

Niewielki plasterek w kolorze skóry przyklejasz na pośladkach, przedramieniu, barku lub brzuchu. Następny - po tygodniu. Po trzech tygodniach robisz 7 dni przerwy. Elastyczny krążek wkładach do pochwy raz na 3 tygodnie, po tym czasie wyjmujesz, pojawia się krwawienie, po tygodniu przerwy zakładasz nstępny. Krążek znajduje sobie miejsce w szczycie pochwy i  jest niewyczuwalny dla ciebie i partnera.

Plusy:
+ hormony przez skórę przenikają prosto do krwi, omijając wątrobę, więc mniej jej szkodzą niż doustne tabletki (ważne zwłaszcza dla kobiet, które mają problemy z wątrobą),

+ o antykoncepcji trzeba pamiętać tylko raz w tygodniu lub raz na 3 tygodnie,

+ z plastrem i krążkiem można chodzić na basen czy do sauny.

Minusy:

- przeciwwskazania te same, co przy tradycyjnej pigułce,

- twoja waga ma znaczenie: jeśli ważysz powyżej 80 kg, plaster czy krążek może nie zadziałać,

- niestarannie przyklejony plaster ma mniejsze działanie antykoncepcyjne. Możesz zajść w ciążę, jeśli plaster się odklei,

- plastry mogą uczulać,

- musisz regularnie odwiedzać ginekologa, by dostać receptę.

Cena: ok. 50 zł miesięcznie za plaster, krążek: 50-68 zł

Rozważ zastrzyki antykoncepcyjne. Trzeba o nich pamiętać tylko raz na kwartał! Dostępny na rynku preparat Depo Provera jest dostępny i dla kobiet, które nie mogą stosować klasycznej pigułki i plastra, a jedynie mini. Działa bowiem jak minipigułka: zawiera wyłącznie pochodne progesteronu.

Stosowanie:

Lekarz lub pielęgniarka podaje zastrzyk domięśniowo, raz na trzy miesiące. Niektóre kobiety decydują się na samodzielne wykonanie zastrzyku (jest to możliwe, ale sam preparat przepisuje ginekolog po badaniu), jednak ryzykują, że będzie on bolesny.

Plusy:

+ skuteczność - 0,2-1 Pearla.

+ zastrzyki nie zawierają estrogenów, więc mogą je stosować nawet kobiety karmiące i inne, którym szkodzi ten hormon.

+ bywa, że krwawienia nie tylko zmniejszają się, ale i zanikają,

+ zastrzyk zapobiega przed ciążą od razu po podaniu, jeśli nastąpiło ono w ciągu pierwszych pięciu dni cyklu miesiączkowego.

Minusy:

- mogą wystąpić nudności, bóle głowy i inne skutki uboczne, które czasem ustępują dopiero wtedy, gdy zastrzyk przestaje działać, czyli po kwartale,

- zdarza się (rzadko), że po zastrzyku kobiety mają przeciągające się krwawienia,

- ukłucie nie jest przyjemne, zwłaszcza wykonane nieprofesjonalnie,

- trudno jest przywrócić płodność na życzenie - tzn. nawet po ustaniu działania antykoncepcyjnego możesz i przez rok mieć trudności z zajściem w ciążę,

- bywa, że zastrzyk rozreguluje cykl płodności na tyle, że konieczne jest po zakończeniu stosowania tej metody wywołanie miesiączki przez ginekologa,

- po kilku latach ciągłego stosowania minimalnie zwiększa się ryzyko powstania osteoporozy .

Cena: ok. 40 zł na kwartał.

Wkładka wewnątrzmaciczna, zwana popularnie spiralą, zabezpiecza przed ciążą przez kilka lat. Może być stosowana przez mamy karmiące piersią,można ją już założyć na pierwszej wizycie po porodzie. Spirale metalowe, które pokryte są miedzią lub srebrem, działają plemnikobójczo (Nova T i inne). Nowoczesna spirala z dodatkiem hormonów nie dopuszcza do zapłodnienia, zagęszcza śluz w macicy, tworząc skuteczną barierę dla plemników i bakterii. Wyższość wkładki  z hormonami nad tradycyjną jest niepodważalna dla specjalistów i kobiet, które próbowały obu metod. Wiele pań nie chce słyszeć o wkładce, jeśli tradycyjna wywoływała u nich obfite krwawienia. Tymczasem na hormonalnej mogą one nawet całkowicie zaniknąć (do chwili usunięcia wkładki), co jest jej oczywistą zaletą!

Stosowanie:

Nieduży przedmiot w kształcie litery T w macicy może umieścić wyłącznie ginekolog. Wcześniej przeprowadza badanie, by wykluczyć ciążę i sprawdzić prawidłowość budowy narządu rodnego. Ocenia także wyniki cytologii i usg narządu rodnego.

Plusy wkładek hormonalnych (Mirena):

+ duża skuteczność antykoncepcyjna (tradycyjna spirala ma wskaźnik Pearla 0,5-3 , ta z hormonami: 0,1-0,6),

+ na co dzień możesz zapomnieć o antykoncepcji, bo prawidłowo założoną wkładkę nosisz przez 5 lat (oczywiście, jeśli zmienisz zdanie, można wyjąć ją wcześniej),

+ prawidłowo założona wkładka jest niewyczuwalna przez kobietę i partnera,

+ wkładki z hormonami zmniejszają kurczliwość macicy i bolesność miesiączek, a także ich obfitość,

+ metoda wydaje się droga, ale w rzeczywistości jest bardzo tania, bo koszt jest jednorazowy na kilka lat.

Minusy:

- przy zakładaniu wkładki istnieje ryzyko przebicia macicy i wprowadzenia wkładki w okoliczne tkanki lub do jamy brzusznej, jest to bardziej prawdopodobne u kobiet po cięciu cesarskim. Nieprawidłowo założoną wkładkę trzeba jak najszybciej usunąć operacyjnie,

- metalowe wkładki mogą być źle tolerowane przez kobiety ze skłonnością do uczuleń lub  podatne na infekcje,

- wkładka z dodatkiem metalu może zwiększyć czas trwania, bolesność i obfitość miesiączek,

- jeśli wkładka jest źle dobrana, macica może ją wypchnąć i wówczas nie jesteś chroniona przed ciążą,

- wkładki metalowe, tradycyjne, zwiększają ryzyko ciąży pozamacicznej.

Jeśli jesteś zainteresowana antykoncepcją "doraźną", najlepiej gdybyś pomyślała o połączeniu dwóch metod: zastosowaniu chemicznych środków dopochwowych i prezerwatywy. Prezerwatywa uniemożliwia plemnikom przedostanie się do pochwy, a także ograniczy znacznie ryzyko zarażenia HIV. Chemiczne środki plemnikobójcze powstrzymują plemniki przed dotarciem do macicy i zmniejszają ich żywotność.

Stosowanie:

Środki plemnikobójcze, w globulkach, kremie czy żelu, wprowadza się głęboko do pochwy, zazwyczaj kilkanaście minut przed stosunkiem. Preparat "pieni się", gdy zaczyna działać. Prezerwatywę zakłada partner na penisa we wzwodzie (stanie pobudzenia seksualnego).

Plusy:

+ to metody nieinwazyjne, tanie i łatwo dostępne (nie wymagają konsultacji lekarskiej, bez recepty, prezerwatywy do kupienia nawet w supermarkecie),

+ preparaty plemnikobójcze poprawiają nawilżenie pochwy,

+ prezerwatywa częściowo zabezpiecza przed chorobami przenoszonymi drogą płciową (w tym AIDS). Czytaj: wszystko o prezerwatywie.

Minusy:

- niska skuteczność antykoncepcyjna (prezerwatywa: wskaźnik Pearla 3-15, środki chemiczne: 4-36), chociaż metody stosowane łącznie ją poprawiają,

- preparaty plemnikobójcze i lateks, z którego wykonuje się większość prezerwatyw, mogą wywoływać uczulenia,

- prezerwatywy dostępne poza aptekami bywają gorszej jakości, oferowane są wyłącznie w rozmiarze uniwersalnym, itp. (więcej na ten temat),

- wielu osobom przeszkadza fakt pienienia się środków chemicznych oraz to, że trzeba wstrzymać się ze współżyciem do czasu, aż środek zacznie działać.

Cena: zwykle prezerwatywa 3-15 zł za opakowanie,

chemiczne środki dopochwowe 10-25 zł za opakowanie.

Jeśli żadne z wcześniejszych rozwiązań nie jest dla ciebie, pozostają ci metody naturalne. Nie polecamy jednak tradycyjnego "kalendarzyka", czyli wyliczenia w cyklu miesięcznym dni płodnych, ale raczej unowocześnioną metodę objawowo-termiczną. Polega ona na mierzeniu temperatury i obserwacji śluzu szyjkowego i dopiero na podstawie wyników określanie dni płodnych i niepłodnych. By udoskonalić te obserwacje, najlepiej wspomóc się specjalnymi testerami płodności.
Stosowanie:
Mierzenie temperatury (najlepiej w pochwie) rozpoczyna się tuż po zakończeniu miesiączki, gdyż do 6. dnia cyklu zakłada się niepłodność. Na początku obserwacje trzeba prowadzić codziennie rano nie wstając z łóżka i zapisywać wyniki. W miarę nabierania wprawy i uczenia się własnego organizmu wystarczy pomiar w ciągu siedmiu-dziesięciu dni cyklu. Trzeba jednak pamiętać, że o w miarę pewnym poznaniu własnego cyklu zwykle można mówić po pół roku.

Wstrzemięźliwość seksualną trzeba zachować do momentu pojawiania się nagłego spadku temperatury i nagłego jej wzrostu (powiedzmy, że przez kilka dni temperatura utrzymuje się na poziomie 36,6, potem nagle spada do 36,2 i następnego dnia wzrasta do 36,7). Po odczekaniu trzech dni podwyższonej temperatury trzeciego dnia wieczorem można już współżyć. Zakładając, że pomiary były przeprowadzone prawidłowo, nie wystąpiły żadne zmienne, wpływające na wyniki, to niepłodność utrzyma się do końca cyklu.  Co do interpretacji pomiarów: najlepiej w pierwszych miesiącach opierać się na dostępnych wykresach, szczegółowych instrukcjach. Chociaż zasadniczo wiadomo, że owulację poprzedza skok temperatury ciała o ok. 0,5 st. C., jest jeszcze wiele zmiennych, decydujących o tym, kiedy dokładnie możesz się kochać.
Obserwacja śluzu: kiedy go nie ma lub jest gęsty, nieprzejrzysty - jesteś niepłodna; śluz przezroczysty, rozciągliwy, śliski - nadeszły dni płodne.
Dla większej pewności możesz wesprzeć się testerami płodności: Personą lub Bioselfem.
Persona to minikomputer, który przez pierwszy miesiąc uczy się twojego cyklu. Musisz przez 16 dni dawać mu do odczytu specjalne paski - papierki lakmusowe - określające poziom stężenia LH w twoim moczu (LH rośnie na 24 godziny przed owulacją). W następnym cyklu monitor już przypomni, że powinnaś wykonać test (zapali się wtedy pomarańczowa lampka). Jeśli jesteś płodna, pojawi się czerwone światło, jeśli możesz bezpiecznie uprawiać seks - zielone.
Inaczej działa Bioself - urządzenie, które analizuje pomiary temperatury. Codziennie rano tuż po przebudzeniu, przed wstaniem z łóżka, mierzysz temperaturę i wprowadzasz dane do urządzenia (jeśli zapomnisz, Bioself jak budzik przypomni ci o codziennej powinności). Zielona lampka oznacza okres niepłodny, czerwona - płodny (w apogeum przewidywanej płodności czerwone światełko dodatkowo migoce).

Plusy:

+ metody nie mają żadnych skutków ubocznych,

+ naturalna kontrola płodności jest dopuszczalna dla Kościoła,

+ stosowanie testerów jest przydatne i wtedy, gdy chcesz zajść w ciążę,

+ nie musisz konsultować się z lekarzem, chociaż warto zasięgnąć jego porady, bo stosowanie metod naturalnych jest dość skomplikowane,

+ według niektórych specjalistów poznawanie i akceptowanie własnej kobiecości, niezbędne przy metodach naturalnych, wpływa pozytywnie na libido, aczkolwiek jest to dyskusyjne, gdyż nie można współżyć w okresie, w którym fizjologicznie libido jest najwyższe.

Minusy:

- zwykle niska skuteczność antykoncepcyjna - indeks Pearla: 1-40 (wysoka dotyczy tylko systematycznych kobiet o regularnych cyklach), zarazem uznawana za najskuteczniejszą metoda naturalna (z użyciem Persony), przy spełnieniu wszystkich wymogów (znajdziesz je w instrukcji obsługi), ma wskaźnik Pearla na poziomie 6,

- metody naturalne nie nadają się dla kobiet o nieregularnych cyklach, przekwitających i dla nastolatek,

- wyniki pomiarów może zaburzyć nawet drobna infekcja, picie alkoholu, późne pójście spać czy zmiana klimatu,

- Persona przewiduje owulację z dobowym wyprzedzeniem, a plemniki mogą przetrwać w organizmie kobiety kilka dni. Bioselfu nie mogą stosować kobiety o cyklach dłuższych niż 39 dni,

- testery płodności są dość drogie,

- metody nie pozwalają kochać się zawsze wtedy, gdy masz na to ochotę,

Cena: tradycyjna metoda objawowo-termiczna 0 zł,
Persona 500 zł + komplet testów - ok. 50 zł miesięcznie,
Bioself - 350 zł.