SMOG - jak się przed nim uchronić?

W ostatnim tygodniu października w kilku polskich miastach poziom smogu znów przekroczył normy dopuszczalne przez WHO*. O to, jaki wpływ ma na nasze zdrowie smog, a także o sposoby na przeciwdziałanie jego negatywnym skutkom, zapytaliśmy prof. Dorotę Sands, lekarkę ze specjalizacją w alergologii, pediatrii i pulmonologii.

26 pażdziernika Komisja Europejska podała informację, że smog stanowi przyczynę przedwczesnej śmierci ok. 300 tys. Europejczyków każdego roku*. Czym jest smog i dlaczego jest dla nas tak szkodliwy?

Prof. Dorota Sands: Smog to po prostu zanieczyszczone powietrze, będące mieszaniną tlenków węgla, azotu i siarki oraz najbardziej szkodliwych pyłów. Stanowi efekt ludzkiej działalności (palenia w piecach węglem, wydobywania się spalin z samochodów, fabryk itd.) i niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, głównie mgły. Poziom alarmowy dla PM10 w Polsce wynosi 150 µg/m³, podczas gdy normy zalecane przez WHO wynoszą 50 µg/m³. Już przy 50 µg/m³ smog nie tylko widać, ale także czuć w powietrzu.

Jednakże zazwyczaj dopiero po pewnym czasie widzimy jak faktycznie smog wpływa na nasze zdrowie. Do konsekwencji należą: zwiększone ryzyko zapadalności na choroby układu oddechowego, układu krążenia, układu nerwowego, a także zwiększone ryzyko takich chorób jak nowotwory czy podwyższone ryzyko patologii ciąży. Powikłania zdrowotne skutkują skróceniem długości życia oraz obniżeniem jego jakości.

Czy smog przenika do naszych domów i mieszkań? Co możemy zrobić, aby nie narażać domowników na jego szkodliwe działanie? Czy istnieją na to jakieś domowe sposoby?

Niestety, smog przenika do naszych wnętrz mieszkalnych, nie tylko wtedy, gdy otwieramy okna, ale także za sprawą wentylacji. Wśród domowych sposobów na pozbycie się szkodliwych cząsteczek znajdziemy rośliny pokojowe, które wychwytują zanieczyszczenia i kurz, jednocześnie wzbogacając powietrze o tlen, np. paproć czy rapis wyniosły. Ważne jest częste odkurzanie, właściwe wietrzenie mieszkania i dbanie właśnie o systemy wentylacyjne. Warto również kontrolować wilgotność powietrza. Możemy podjąć szereg kroków, aby oczyścić powietrze, ale tak naprawdę najskuteczniej zrobi to oczyszczacz powietrza.

Czy to prawda, że trujące cząsteczki zawieszone w powietrzu szkodzą każdemu bez wyjątku, ale to alergicy dotkliwiej odczuwają skutki ich działania?

Przeciążony układ oddechowy gorzej radzi sobie z kolejnymi przeciwnościami. Należy przy tym pamiętać, że uczulają nie tylko pyłki drzew czy traw, ale także wchodzące w skład smogu związki chemiczne. W następstwie mogą wywoływać napady astmy oskrzelowej, przewlekłe zapalenie oskrzeli i płuc, w końcu niewydolność oddechową, a nawet niewydolność krążenia.

Niektórzy mówią, że życie w sterylnych warunkach sprawia, że nasz organizm jest bardziej podatny na działanie szkodliwych substancji. Czy to prawda?

Są to zniekształcone echa teorii higienicznej dotyczącej wychowania dzieci w warunkach sterylnych biologicznie. Absolutnie nie jest to prawdą w przypadku zanieczyszczeń chemicznych.Także jeśli już doszło do uczulenia nas jakiś pokarm, to należy się go wystrzegać, a najlepiej całkowicie wykluczyć z diety. Podobnie jest z alergenem występującym w powietrzu - nie możemy narażać się na jego działanie. Oczywiście, to nie tak jak z produktem spożywczym – nie zawsze jesteśmy w stanie go uniknąć - ale dzięki oczyszczaczom powietrza, przynajmniej w domu, możemy stworzyć sobie bezpieczny azyl. Na pewno nie jest tak, że ekspozycja na szkodliwy czynnik sprawi, że nabierzemy na niego odporności.

Prawidłowe, świadome oddychanie może poprawić nasze zdrowie, samopoczucie, a nawet wydłużyć życie… Czy sposób w jaki oddychamy ma faktycznie aż taką moc sprawczą?

Oczywiście, że tak. Oddychanie jest podstawą naszego funkcjonowania! To, że nie zawsze potrafimy to robić, to inna strona medalu. Tę naturalną umiejętność posiadamy do ok. 3 roku życia, a następnie powoli ją zatracamy, nabieramy złych nawyków. Nie zastanawiamy się nad tym jak oddychamy, nasz oddech bywa zbyt płytki, oddychamy torem piersiowym lub przez usta. Choć wydaje nam się, że wszystko jest w porządku, to może okazać się, że jesteśmy permanentnie niedotlenieni. Ćwiczenia oddechowe, joga czy medytacja z pewnością pomogą nam wrócić na właściwy tor, ale warunkiem powodzenia takich ćwiczeń jest to, że będziemy oddychać czystym powietrzem. Jeśli środowisko, w którym żyjemy jest zanieczyszczone, to oczyszczacz powietrza istotnie podniesie komfort naszego domowego życia.

Idealny oczyszczacz powietrza to jaki? Z tym pytaniem zwracam się już do eksperta marki Samsung – Pani Ewa Chursa, ACP Product Manager Samsung.

Dobrany do naszych potrzeb. Wybierając oczyszczacz powietrza do domu, powinniśmy w pierwszej kolejności określić rozmiar powierzchni, którą chcemy oczyszczać, i pod tym kątem wybrać odpowiedni sprzęt. Jeśli mamy mieszkanie 90m2, ale 3 pokoje, to zaleca się zastosować 3 oczyszczacze o mniejszej powierzchni oczyszczania zamiast jednego dużego. W ofercie Samsung znajdują się urządzenia przystosowane do oczyszczania powierzchni 32m2, 34m2, 40m2, 47m2, 60m2 oraz 90m2, dzięki czemu łatwo jest wybrać ten odpowiedni.

Jak możemy sprawdzić wydajność urządzenia? Co ona oznacza w praktyce?

Ważnym parametrem jest współczynnik CADR określający wydajność oczyszczacza. Dobry oczyszczacz wymieni powietrze w pomieszczeniu minimum trzykrotnie w ciągu jednej godziny. W ocenie skuteczności pod uwagę brane są filtry. Oczyszczacze powietrza Samsung wyposażone zostały w filtr wstępny, węglowy i ultra drobnego pyłu. Każdy z tych filtrów odpowiada za usuwanie innych zanieczyszczeń, a działając wspólnie są w stanie wyeliminować smog z dokładnością niemal do 100%*. Bardzo ważne jest to, aby na czas wymieniać filtr, bo dzięki temu będziemy mieć pewność że urządzenie działa skutecznie.

Jak często należy je wymieniać i skąd wiadomo, że należy to zrobić?

Przy standardowym użytkowaniu zaleca się, aby zrobić to średnio raz rok. Każdy oczyszczacz Samsung wyposażony jest w alarm wymiany filtra, który poinformuje nas o takiej konieczności. Dużym ułatwieniem, jeśli chodzi o codzienną obsługę oczyszczacza, jest aplikacja Samsung SmartThings. Dzięki niej możemy nie tylko monitorować stan zużycia filtra, ale także śledzić na bieżąco stan powietrza w domu oraz zdalnie włączyć lub wyłączyć urządzenie.

Czy praca oczyszczacza nie zakłóci naszego dobrego snu?

W ciągu dnia praca oczyszczacza powietrza Samsung jest niemal niesłyszalna. Gdy kładziemy się spać możemy przełączyć na tryb nocny, w którym oczyszczacz – np. taki jak Samsung AX47 - generuje hałas na poziomie zaledwie 18dB. Możemy nie zauważyć jego obecności, ale na pewno zauważymy efekty w postaci lepszego samopoczucia.

 ***

Dorota Sands - alergolog, pediatra i pulmonolog, profesor dr hab. nauk medycznych, kierownik Zakładu Mukowiscydozy Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie oraz kierownik Klinicznego Oddziału Chorób Płuc w SZPZOZ im. Dzieci Warszawy w Dziekanowie Leśnym.

* Źródło: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/ip_22_6278

**Na podstawie badań cząsteczek pyłu o wielkości 0,26µm w Narodowym Instytucie Testów w Korei