Niektórzy czekają na szparagi cały rok. Sezon na nie jest bardzo krótki, w naszym kraju zaczyna się w połowie kwietnia i trwa tylko kilka tygodni. Szparagi mają ok. 18 kcal / 100 g, są lekkostrawne, bogate w błonnik i składniki odżywcze, dlatego są szczególnie zalecane osobom odchudzającym się i chcącym się zdrowo odżywiać.
Szparagi składają się w ponad 90% z wody, a mimo to można znaleźć w nich ponad 100 substancji aktywnych, które odżywiają i wpierają nasz organizm. Są nimi: witaminy, mikro i makroelementy, kwasy organiczne, aminokwasy, związki fenolowe, saponiny, flawonoidy i wiele innych.
Te cudowne warzywa mają mnóstwo prozdrowotnych właściwości m.in:
· Wspierają odporność organizmu oraz wpływają pozytywnie na włosy, skórę i paznokcie, dzięki zawartości m.in. witaminy C, A i E oraz wapnia, fosforu i potasu, które dodatkowo wspierają mineralizację kości i zębów. Z powodu połączenia z asparganiną zawartą w szparagach, mają działanie moczopędne, co jest szczególnie korzystne dla osób, które cierpią na nagromadzenie płynów w tkankach organizmu oraz tych, którzy mają wysokie ciśnienie krwi,
· Wpływają pozytywnie na układ oddechowy i zmysł wzroku (beta-karoten) oraz wspomagają pracę wątroby w usuwaniu toksyn i zapobiegają rozwojowi komórek nowotworowych, choroby Alzheimera (glutation), jak również usprawniają działanie układu pokarmowego (inulina),
· Wspierają odbudowę oraz budowę nowych komórek, dzięki zawartości kwasu foliowego, z tego powodu spożywanie szparagów zalecane jest kobietom w ciąży oraz karmiącym,
· Mogą zapobiegać schorzeniom układu sercowo-naczyniowego, dzięki zawartości w korzeniach i kłączach flawonoidów oraz mają zdolność do obniżania stężenia cholesterolu we krwi (sterole). Dodatkowo witamina B6 reguluje ciśnienie krwi, wspomagając organizm w walce z nadciśnieniem,
· Mogą działać jako prebiotyk, pobudzając dobre bakterie w układzie pokarmowym. Również przy przewlekłych nieżytach oskrzeli i leczeniu chorób skóry, takich jak egzema, łuszczyca czy trądzik, pomocne są okłady nasączone sokiem z surowych szparagów,
· Działają przeciwstarzeniowo i przeciwzapalnie, flawonoidy zawarte w szparagach mają wysokie zdolności neutralizowania wolnych rodników, niszczących komórki, dlatego ich spożywanie może spowolnić procesy starzenia,
· Należą do popularnych afrodyzjaków, ze względu na kwas foliowy, który reguluje we krwi histaminę i wpływa na spotęgowanie doznań oraz fito estrogeny, które u kobiet działają podobnie do estrogenu, czyli wzmacniają popęd płciowy.
Szparagi - przeciwwskazania
Szparagi zawierają dużo związków purynowych, które mogą powodować gromadzenie się kwasu moczowego w organizmie, w związku z tym nie powinny ich spożywać osoby cierpiące na dnę moczanową i kamienie nerkowe. Co więcej, u osób z nieregularną perystaltyką jelit szparagi mogą powodować wzdęcia.
Rodzaje szparagów
Ze względu na metody uprawy, szparagi możemy podzielić na:
a) Białe, rosną pod ziemią bez dostępu światła słonecznego, w związku z tym nie wytwarzają barwnika. Są średniej grubości oraz charakteryzują się delikatnym i łagodnym smakiem. Białe szparagi są twardsze od zielonych, dlatego należy je obrać, inaczej będą łykowate podczas jedzenia. Mają za to większą trwałość niż zielone. Ze względu na delikatną konsystencję zalecane są w dietach z nadwrażliwością żołądka i układu trawiennego.
b) Zielone, uprawiane na świetle, dzięki czemu podlegają fotosyntezie. Mają wyższą wartość odżywczą i są obfite w witaminy, za to ubogie w saponiny. Zielone szparagi są najcieńsze ze wszystkich odmian, bardziej aromatyczne, ostre i wyraziste w smaku.
c) Fioletowe, rosną tylko kilka centymetrów nad ziemią, mają grubszą łodygę niż zielone, a ich purpurowo-fioletową barwę uzyskuje się w specyficzny sposób, tzn. muszą rosnąć jedynie krótką chwilę i należy je zebrać zanim pod wpływem działania promieni słonecznych staną się zielone. Ta odmiana zawiera mniejszą zawartość błonnika niż pozostałe, natomiast większą ilość cukrów.
Jak wybrać dobre szparagi?
1. Złam łodygę szparaga - powinna być miękka, sprężysta i musi wypływać z niej sok.
2. O świeżości i jędrności szparaga świadczy dorodna i nierozwarstwiona końcówka.
3. Potrzyj szparagi o siebie, jeśli będą „skrzypieć”, kupuj śmiało!
4. Nie wybieraj nienaturalnie grubych szparagów, takie są zazwyczaj przerośnięte i niezbyt smaczne.
Jak przechowywać szparagi?
Szparagi przechowuj najlepiej w chłodnym miejscu, owinięte wilgotną ściereczką. Nie należy przechowywać szparagów w lodówce dłużej niż 5 dni. Warzywa te można również zamrozić, pamiętając o tym, że zmniejszy się w nich zawartość miedzi, żelaza, potasu, manganu, saponin, flawonoidów oraz wody, przez co szparagi będą mniej sprężyste, żeby to zminimalizować najlepiej obrać je przed zamrożeniem.
Obróbka szparagów
Białe szparagi należy obrać z włókien, nie spożywa się ich na surowo, tylko krótko gotuje. Zaleca się gotowanie ich w wysokim naczyniu w pionie, z główkami znajdującymi się ponad gotującą się wodą, ponieważ szybko robią się miękkie. Szparagi można również zblanszować lub ugotować na parze. Zielone szparagi nie wymagają obierania, dzięki czemu są bogatsze w składniki mineralne, znajdujące się tuż pod skórką.
Szparagi w kuchni
Możliwości wykorzystania w kuchni szparagów jest bardzo wiele. Miłośnicy tego warzywa sugerują, że szparagi najlepiej smakują świeżo ugotowane, prosto z wody, ewentualnie z masłem i bułką. Ze względu na swój charakterystyczny smak istnieją różne sposoby przygotowania podłużnych pędów: z dodatkiem soli, cukru, czy nawet z mlekiem. Szparagi nadają się również do zup, kremów warzywnych, puree, sałatek, zapiekanek, etc. Szparagi należą do rodziny liliowatych, w związku z czym osoby uczulone na cebulę, czosnek, pora czy aloes powinny uważać z ich spożywaniem. Wypróbuj przykładowy przepis ze szparagami z diety Smacznie Dopasowanej:
Krewetki ze szparagami, pomidorami i grzankami
Składniki:
- Szparagi 129 g (4 szt.) - Krewetki 51 g - Pomidor 96 g (1 średnia szt.) - Oliwa z oliwek 7 g (niecała łyżka) - Czosnek 5 g (1 ząbek)
Chleb z ziołami i czosnkiem: - Pieczywo pełnoziarniste 77 g (2 kromki) - Masło 11 g (2 płaskie łyżeczki) - Czosnek 6 g (1 ząbek) - Natka pietruszki, świeża lub suszona 4 g (2 łyżeczki) - Szczypiorek świeży lub suszony 4 g (2 szczypty)
Sposób przygotowania: 1. Krewetki podsmaż na rozgrzanej oliwie razem z przeciśniętym przez praskę czosnkiem. 2. Szparagi pozbaw zdrewniałych końcówek i ugotuj je pod przykryciem w lekko osolonej i osłodzonej wodzie (10 minut). 3. Pomidora pokrój w plasterki i wymieszaj z krewetkami i szparagami. 4. Przypraw bazylią i podawaj z grzankami.
Grzanki: 1. Szczypiorek i pietruszkę drobno posiekaj. 2. Utrzyj razem masło, czosnek, szczypiorek i pietruszkę. 3. Posmaruj pieczywo i zapiekaj kilka minut w piekarniku rozgrzanym do temperatury około 200 stopni.
Smacznego! Pragniesz odżywiać się zdrowo, sezonowo i w zbilansowany sposób? Wypróbuj najprostszą dietę online.
Źródła:
1. https://livesmartohio.osu.edu/food/williams-973osu-edu/appetizing-asparagus/
2. http://www.michiganasparagus.org/nutrition
3. http://www.czytelniamedyczna.pl/3929,charakterystyka-wartosci-odzywczej-i-wlasciwosci-prozdrowotnych-szparaga-lekarsk.html
4. https://dietetycy.org.pl/szparagi-i-ich-wlasciwosci-zdrowotne/