Pomiar cukru — dlaczego trzeba to robić regularnie?
Tylko regularny pomiar glukozy we krwi daje informację, czy leczenie cukrzycy przebiega prawidłowo. Na podstawie wyników lekarz dobiera najlepszy sposób terapii, a w razie konieczności modyfikuje dawkę leku tak, aby uzyskać pożądane rezultaty zdrowotne.
Jednak mierzenie cukru również choremu pomaga stawiać czoła dolegliwości. Dzięki glukometrowi dowiadujesz się, kiedy poziom glukozy jest zbyt niski lub zbyt wysoki. Możesz więc na bieżąco dostosowywać dawkę insuliny, dietę i aktywność fizyczną do aktualnych wyników badań.
Jeśli badanie glukometrem odbywa się systematycznie, słabnie ryzyko powikłań. Kontrola pomaga uniknąć ostrych następstw choroby, np. hipoglikemii, hiperglikemii, kwasicy czy śpiączki ketonowej. Przyczynia się też do opóźnienia przewlekłych powikłań, takich jak: choroba nerek, uszkodzenie nerwu wzrokowego, choroba nerwów obwodowych, stopa cukrzycowa czy zaburzenia układu sercowo-naczyniowego. Dodatkowo w przypadku cukrzycy ciążowej pomiar cukru może zapobiec rozwinięciu się wad u płodu[1].
Kiedy mierzyć cukier?
Pory oraz częstotliwość pomiaru glukozy zależą od stanu pacjenta, dlatego ustala je lekarz diabetolog. Większość chorych obowiązkowo powinna sprawdzać poziom cukru we krwi z opuszka palca rano, na czczo.
O której mierzyć cukier na czczo? Nie ma zaleceń co do konkretnej godziny. Należy jednak zwrócić uwagę, aby nie robić badania wcześniej niż 8-14 godzin po ostatnim posiłku. Wtedy wskaźnik wartości glikemii będzie najbardziej miarodajny i obiektywny.
- Pacjenci, którzy wykonują co najmniej 3 wstrzyknięcia insuliny dziennie lub podlegają intensywnej funkcjonalnej insulinoterapii, powtarzają mierzenie cukru we krwi od 4 do 8 razy w ciągu dnia według zaleceń lekarza.
- Chorzy stosujący doustne leki przeciwcukrzycowe przeprowadzają 1 pomiar cukru w różnych porach dnia.
- Osoby z cukrzycą typu 2 leczone stałymi dawkami insuliny wykonują badanie cukru glukometrem 1-2 razy dziennie.
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca, aby o mierzeniu cukru glukometrem pamiętać szczególnie:
- przed jedzeniem oraz od 60 do 120 minut po głównych posiłkach,
- przed snem,
- przed planowanym wysiłkiem fizycznym,
- przy podejrzeniu obniżonej wartości glikemii,
- przed czynnościami, przy wykonywaniu których hipoglikemia jest szczególnie niebezpieczna (np. prowadzenie samochodu)[2].
Jak mierzyć cukier krok po kroku?
Do mierzenia poziomu cukru są niezbędne trzy akcesoria. To:
- glukometr (np. Accu-Chek Instant) — niewielkie, przenośne urządzenie diagnostyczne do pomiaru i odczytu stężenia glukozy we krwi;
- test paskowy do glukometru — pasek, na którym znajdują się elektrody oraz odczynniki chemiczne. Umieszczona na nim krew reaguje z odczynnikiem, a wtedy pasek emituje impuls elektryczny do glukometru i następnie jest on przetwarzany na wyniki poziomu cukru;
- nakłuwacz do glukometru (np. Accu-Chek FastClix) — urządzenie służące do pobrania kropli krwi do badania poprzez delikatne nakłucie skóry.
Jak zmierzyć poziom cukru? By wynik pomiaru cukru glukometrem był obiektywny, wcześniej należy dokładnie umyć ręce ciepłą wodą i naturalnym mydłem, wypłukać oraz osuszyć. Zwróć uwagę, aby kosmetyk nie zawierał detergentu, alkoholu i substancji dezynfekujących. Resztki żywności oraz agresywne składniki chemiczne mogą wpłynąć na wynik testu. Podobnie działa za niska lub wysoka temperatura. Dlatego mierzenie wykonuj zawsze w miejscu o temperaturze pokojowej i zadbaj o to, aby dłonie nie były zbyt chłodne.
Z którego palca mierzyć cukier?
Do badania glukometrem służy krew włośniczkowa, która pochodzi z podskórnych naczyń włosowatych (krwionośnych) i jest mieszaniną krwi żylnej oraz tętniczej. Z tego powodu powinno pobierać się ją z opuszki palca, najlepiej jej bocznej części, bo jest mniej unerwiona.
Staraj się nakłuwać palec środkowy, serdeczny lub mały. A jeśli musisz wykorzystać palec wskazujący albo kciuk — niech nie będzie to palec u ręki dominującej. Pamiętaj też, aby przy każdym kolejnym pobieraniu nie celować w to samo miejsce — zmieniaj palce i punkty, w które wbijasz lancet. Jako alternatywne dla opuszki palca miejsca nakłucia wskazuje się też płatki uszu[3].
Kropla krwi do badania cukru
Zanim wykonasz nakłucie, wyciągnij czystymi dłońmi pasek z opakowania, delikatnie chwytając za jego krawędź i umieść w glukometrze. Teraz czas na pobranie krwi z palca do badania cukru. W tym celu weź w dłoń nakłuwacz, przyłóż go do opuszki i naciśnij nakłuwacz by lancet wykonał nakłócie.
Z Accu-Chek FastClix zrobisz to jednym ruchem, naciągając mechanizm nakłuwacza. Dzięki technologii Clixmotion nakłucie skóry jest delikatne i niemal bezbolesne, bo nowoczesna konstrukcja minimalizuje wibrację i drgania lancetu. Dodatkowo możesz wybrać jedną z aż jedenastu głębokości nakłucia, aby idealnie dopasować działanie nakłuwacza do typu i grubości skóry.
W jednym bębenku, który ładujemy do urządzenia, znajduje się 6 igieł. . Nie musisz więc wymieniać ostrza po każdym użyciu — wystarczy, że przesuniesz przycisk znajdujący się na nakłuwaczu, a zmieni się nowy lancet. Po badaniu Accu-Chek FastClix wskaże ci aktualną liczbę nieużywanych ostrzy, żebyś wiedział, kiedy musisz wymienić bębenek.
Gdy igła przebije skórę, nie uciskaj opuszki, aby wymusić wypłynięcie krwi, tylko delikatnie rozmasuj część palca poniżej i spokojnie odczekaj. Gdy pierwsza kropla krwi do badania pojawi się na skórze, przyłóż ją do krawędzi paska. Jeśli korzystasz z testu paskowego Accu-Chek Instant, możesz umieścić próbkę w dowolnym miejscu na żółtym polu testowym – zostanie ona automatycznie zassana.
Kontroluj cukrzycę dzięki Accu-Chek!
Pomiar cukru glukometrem
W tym momencie glukometr zaczyna wykonywać pomiar cukru — Accu-Chek Instant potrzebuje na to zaledwie 4 sekundy. Po tym czasie wynik wyświetla się na dużym, czytelnym, podświetlanym ekranie w formie cyfrowej oraz jako oznaczenie na 9-stopniowej, kolorowej skali zakresu docelowego. Wartości w tym zakresie chory ustala z lekarzem, a następnie ustawia w aplikacji mySugr albo przez oprogramowanie Accu-Chek Smart Pix Software. Dzięki temu wynik jest dopasowany do ciebie. A ty jednym rzutem oka upewniasz się, czy masz prawidłowy poziom cukru we krwi z palca na czczo lub po posiłku. Precyzję i wiarygodność pomiaru potwierdza zgodność z normą ISO 15197:2013/EN ISO 15197:2015.
Po zakończonym badaniu trzeba już tylko wysunąć test paskowy. W Accu-Chek zrobisz to za pomocą przycisku z boku urządzenia. To wszystko sprawia, że pełna obsługa glukometru jest szybka, łatwa, wygodna i higieniczna.
Masz cukrzycę? Zapytaj w swojej przychodni lub aptece o glukometr Accu-Chek Instant!
A jeśli nie zdążysz lub zapomnisz zanotować wynik w swoim dzienniczku? Nic straconego — pamięć glukometru zachowuje aż 720 pomiarów, do których możesz wrócić w dowolnym momencie. Jeśli dodatkowo skorzystasz z aplikacji mySugr, nie musisz nawet prowadzić dzienniczka, bo wszystkie wyniki zapiszą się w twoim telefonie.
Glukoza z palca — normy
Prawidłowy poziom cukru we krwi z palca na czczo oraz po posiłku mieści się w różnych zakresach. Nie powinno się więc odnosić wyniku glikemii poposiłkowej do norm glikemii na czczo i odwrotnie.
Jeśli mierzenie cukru odbywa się 2 godziny po posiłku, to zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, właściwy poziom cukru we krwi nie powinien przekraczać 140 mg/dl (7,8 mmol/l). Gdy mieści się w granicach 140–199 mg/dl (7,8–11 mmol/l), mówi się o nieprawidłowej tolerancji glukozy[4].
Prawidłowy poziom cukru we krwi z palca na czczo
Bardziej restrykcyjne normy dotyczą badania glukometrem na czczo, czyli z samego rana po 8 godzinach po posiłku. W takim przypadku prawidłowy cukier z palca mieści się w zakresie 70–99 mg/dl (3,9–5,5 mmol/l). Jeżeli wynik wynosi między 100–125 mg/dl (5,6–6,9 mmol/l), mamy do czynienia z nieprawidłową glikemią na czczo, która jest wskazaniem do dalszych badań. Natomiast gdy glukoza z palca na czczo dwukrotnie jest równa lub przekracza 126 mg/dl (≥ 7,0 mmol/l), lekarz diagnozuje cukrzycę[5].
Nieco inne zalecenia dotyczą kobiet w ciąży. Jako że cukrzyca zagraża zarówno przyszłej mamie, jak i rozwijającemu się płodowi, bezpieczne normy zostały jeszcze bardziej zawężone. Jak podaje Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, za prawidłowy poziom cukru we krwi z palca uznaje się wynik:
- na czczo i przed posiłkami: 70–90 mg/dl (3,9–5,0 mmol/l),
- w pierwszej godzinie po rozpoczęciu posiłku: < 140 mg/dl (< 7,8 mmol/l),
- w drugiej godzinie po rozpoczęciu posiłku: < 120 mg/dl (6,7 mmol/l),
- między godziną 2:00 a 4:00: 70–90 mg/dl (3,9–5,0 mmol/l)[6].
Jeśli cierpisz na cukrzycę, wiedza, jak zmierzyć cukier glukometrem, jest ci niezbędna do zapanowania nad chorobą i jej możliwymi powikłaniami. Platforma szkoleniowa Accu-Chek pomoże ci zdobyć dodatkową wiedzę na ten temat. Warto przy tym pamiętać, że klucz do sukcesu tkwi też w nawyku systematycznych pomiarów cukru. Zaopatrz się więc w wysokiej jakości glukometr taki jak Accu-Chek Instant ii miej cukrzycę pod kontrolą. Bezpiecznie, wygodnie, każdego dnia.
Podmiot prowadzący reklamę: Roche Diabetes Care Polska Sp. z o.o.
Producent: Roche Diabetes Care GmbH
Glukometr i testy paskowe Accu-Chek Instant (służą do pomiaru glikemii), aplikacja mySugr (zarządza danymi dotyczącymi cukrzycy), Accu-Chek Smart Pix (do pobierania danych z glukometrów i pomp insulionowych) oraz nakłuwacz Accu-Chek FastClix (służy do pobrania krwi z opuszki palca) są wyrobami medycznymi.
Szczegółowe informacje na temat produktów znajdują się w instrukcji używania dołączonej do wyrobu.
[1] Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd.
[2] Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd.
[3] https://www.diabetes.org.uk/guide-to-diabetes/managing-your-diabetes/testing
[4] Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd.
[5] Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd.
[6] Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd.
