PIMS (ang. paediatric inflammatory multisystem syndrome) lub MIS-C (ang. multisystem inflammatory syndrome in children), to tzw. wieloukładowy zespół zapalny u dzieci. Uznawany jest za poważne powikłanie po zakażeniu koronawirusem. Zwykle występuje nagle i ma gwałtowny przebieg. Może pojawić się nawet w ciągu 2-6 tygodni od infekcji.
Wielu rodziców pacjentów hospitalizowanych z powodu PIMS często zupełnie nie zdawało sobie sprawy z tego, że ich dziecko wcześniej mogło być zainfekowane SARS-CoV-2. U najmłodszych osób choroba może być bezobjawowa i najczęściej ma łagodny przebieg. Na oddziały pediatryczne małe dzieci lub nastolatki trafiały zwykle dopiero w bardzo ciężkim stanie.
Powikłanie po COVID-19 w przypadku najmłodszej grupy osób może atakować bardzo gwałtownie. Nie powinno się lekceważyć utrzymującej się co najmniej 3 dni gorączki powyżej 38,5 stopni Celsjusza, a także wysypek skórnych przypominających chorobę dłoni, stóp i jamy ustnej, zwaną potocznie "bostonką", powiększenia węzłów chłonnych, wymiotów, nudności, zapalenia spojówek, zaczerwienionych ust, zmian na języku, a nawet zwykłego bólu głowy i osłabienia. W przypadku takich objawów u dzieci należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
Omikron a PIMS. Zbadano, jak częste są groźne powikłania po COVID-19 u dzieci w czasie 3 fal pandemii
Izraelscy naukowcy postanowili sprawdzić, w jaki sposób nasilało się występowanie wieloukładowego zespołu zapalnego u dzieci podczas pandemii. Badacze analizowali, jak często zdarzały się przypadki PIMS, kiedy dominowały takie warianty koronawirusa jak alfa, delta lub omikron.
Szczegółowe wyniki badań prowadzonych m.in. przez lekarza pediatrę, dr n. med. Natai Levy z Rambam Medical Center oraz Jordannę H. Koppel przedstawiono w "JAMA Network".
W Izraelu omikron, czyli B.1.1.529, dominował od listopada 2021 roku do marca 2022 roku. Wariant alfa rozprzestrzeniał się od grudnia 2020 do kwietnia 2021 roku, a delta od lipca do listopada 2021 roku.
PIMS częściej zdarza się u chłopców. Najwięcej zachorowań było podczas fali delta
Badacze przeanalizowali w wybranym okresie wszystkie przypadki PIMS, które zgłoszono w 12 szpitalach odpowiadających w sumie za 70 proc. przyjęć na izraelskie oddziały pediatryczne. Taką diagnozę od grudnia 2020 do marca 2022 roku postawiono w przypadku 171 pacjentów w wieku od 5 do 12 lat.
PIMS nieco częściej atakował chłopców niż dziewczynki. 55 proc. chorych stanowiły maluchy płci męskiej. Najwięcej przypadków zachorowań zanotowano podczas fali, w której dominował wariant delta, a najmniej w czasie fali spowodowanej omikronem.
59 przypadków PIMS zgłoszono w trakcie fali spowodowanej wariantem alfa, 79 w czasie fali delta, a najmniej - 33 - cierpiało z powodu takich powikłań po zakażeniu wariantem omikron.
Wszystkie dzieci były leczone podawanymi dożylnie immunoglobulinami oraz sterydami. Drugą dawkę szczepionki przeciwko COVID-19 co najmniej 2 tygodnie przed przyjęciem do szpitala otrzymało 5 pacjentów podczas fali delta oraz 5 kolejnych podczas fali wywołanej wariantem omikron.
Omikron zaszkodził dzieciom mniej niż inne warianty koronawirusa
Naukowcy zauważyli, że wyniki badań kardiologicznych dzieci były najlepsze, kiedy dominował omikron.
Na OIOM najwięcej pacjentów przyjęto w czasie fali alfa (57,5 proc. badanych). Nieco mniej w trakcie fali delta (49,4 proc.), a najrzadziej hospitalizacji wymagały maluchy wtedy, kiedy trwała fala spowodowana omikronem. W tym czasie żaden pacjent nie wymagał też wentylacji mechanicznej, która konieczna była u 8,5 proc. chorych podczas fali alfa i 8,9 proc. w trakcie fali delta.
Podczas fali omikron najmniej dzieci (ok. 6 proc.) wymagało również zastosowania tzw. środków wazopresyjnych, które obkurczają naczynia krwionośne i powodują zwiększenie ciśnienia tętniczego. W trakcie fali alfa taka konieczność zaszła u 22 proc. chorych oraz u 17,7 proc. podczas fali delta.
Przypadek śmiertelny zdarzył się tylko raz. Jedno dziecko zmarło z powodu PIMS podczas fali delta.
Czas pobytu w szpitalu w przypadku dzieci z PIMS był o 2 dni krótszy podczas fali wywołanej przez omikron w porównaniu do hospitalizacji notowanych w trakcie fali alfa i delta — wynika z badań z Izraela.
Koronawirus u dzieci. Dla najmłodszych najgorsze były dotąd warianty delta i alfa. Lepiej zniosły zakażenie omikronem
W badanym okresie w Izraelu przypadki PIMS oraz zakażenia koronawirusem u dzieci i młodzieży przedstawiały się następująco podczas poszczególnych fal zachorowań:
- wariant alfa - 103 przypadki PIMS, 188 tys. przypadków COVID-19 wśród osób poniżej 18. roku życia, częstość występowania PIMS w tej grupie wynosiła 54,4 na 100 tys. niepełnoletnich.
- wariant delta - 115 przypadków PIMS, powyżej 233 tys. zakażeń SARS-CoV-2 u dzieci i młodzieży, częstość występowania PIMS na 100 tys. osób z tej grupy wynosiła 49,2.
- wariant omikron - 36 przypadków PIMS, ponad 946 tys. infekcji koronawirusem u niepełnoletnich, a wskaźnik częstotliwości występowania PIMS na 100 tys. osób wyniósł w tym czasie 3,8.
Badanie to sugeruje, że PIMS podczas fali omikron był mniej dotkliwy niż podczas fal alfa lub delta — przekonują izraelscy naukowcy.
Dlaczego PIMS łatwiej było znieść dzieciom podczas fali spowodowanej przez omikron?
Zdaniem autorów powyższych badań wpływ na taką sytuację mogło mieć to, że w czasie fali spowodowanej wariantem omikron udało się znacznie poprawić metody leczenia pacjentów w porównaniu do tych, które stosowano w trakcie poprzednich fali pandemii COVID-19.
Łagodniejszy przebieg zakażenia omikronem mógł wynikać z wcześniejszego zaszczepienia się przeciwko SARS-CoV-2 oraz mniejszej zaraźliwości tym wariantem koronawirusa. Sam wariant omikron mógł też rzadziej wywoływać powikłania po COVID-19 u najmłodszych pacjentów. Takie wnioski potwierdzili także naukowcy z RPA, którzy w czasie fali omikron nie zanotowali żadnych przypadków PIMS u dzieci i młodzieży.
Ograniczenia w badaniach. Dlaczego wyniki mogą być niepełne?
Naukowcy z Izraela podkreślają, że wyniki ich badań były ograniczone wyłącznie do danych z jednego kraju i obejmowały stosunkowo niewielką liczbę pacjentów. Nie uwzględniono w nich też przypadków PIMS, które pojawiły się po 16 tygodniach od rozpoczęcia każdej z poszczególnych fali pandemii. Mogą więc nie przedstawiać pełnego zarysu wszystkich powikłań po COVID-19, jakie zdarzyły się w badanym okresie wśród dzieci i młodzieży.
źródło: JAMA Network / Nature / pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
