Specjalna Komisja (The Independent Panel for Pandemic Preparedness & Response) zwołana na wniosek Światowego Zgromadzenia Zdrowia (World Health Assembly), najwyższy organ decyzyjny WHO, rozpoczęła pracę w połowie września ubiegłego roku. Eksperci szukali odpowiedzi na pytanie, czy pandemii COVID-19 można było zapobiec, a także przedstawili propozycje na przyszłość.
- Sytuacji, w której się dzisiaj znajdujemy, można było uniknąć - mówiła na konferencji prasowej Ellen Johnson Sirleaf, była prezydent Liberii, która w komisji pełniła funkcję jednej z przewodniczących. - Komitet Nadzwyczajny WHO powinien był ogłosić wybuch epidemii w Chinach jako światowe zagrożenie dla zdrowia tydzień wcześniej niż to zrobił, czyli 22 stycznia, zamiast czekać do 30 stycznia 2020 r. A kolejny miesiąc został "stracony", ponieważ kraje nie podjęły na czas odpowiednich działań, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa.
Eksperci uważają, że należało też wcześniej wprowadzić ograniczenia w podróżowaniu. - Europa i Stany Zjednoczone zmarnowały cały luty. Podjęły działania prewencyjne dopiero wtedy, gdy szpitale zaczęły się wypełniać - uważa Helen Clark, współprzewodnicząca komisji i była premier Nowej Zelandii. Zamiast przygotowywać swoje systemy opieki zdrowotnej na napływ pacjentów z COVID-19, wiele krajów rozpoczęło "wyrywanie" sobie wzajemnie sprzętu ochronnego i leków.
Konieczne reformy
Autorzy raportu sformułowali szereg zaleceń, które wynikają z ich oceny sytuacji oraz zaproponowali reformy w zarządzaniu światowym zdrowiem. Uważają, że należy utworzyć nową radę ds. globalnych zagrożeń, która będzie miała szersze kompetencje. Na przykład powinna móc pociągnąć do odpowiedzialności kraje, które nie przestrzegają pewnych zasad i tym samym przyczyniają się do wzrostu światowego zagrożenia. Ponadto proponują, aby zmienić system nadzoru nad chorobami, umożliwiający publikowanie kluczowych informacji o zagrożeniu epidemiologicznym bez zgody zainteresowanych krajów.
Szczepionki są dobrem publicznym - stwierdza raport - powinien też istnieć skuteczny instrument finansowania pandemii. Potrzebne jest wsparcie programu WHO COVAX kwotą 1,9 mld dolarów, aby zapewnić szczepionki biedniejszym krajom. Komisja wezwała też najbogatsze kraje do podzielenia się miliardami dawek.
Konieczne są lepsze procedury i struktury do wykrywania groźnych i zaraźliwych patogenów, a także znacznie szersze i skuteczne finansowanie Światowej Organizacji Zdrowia.
- COVID-19 to Czarnobyl XXI wieku. Nie tylko z powodu choroby, która była niczym wybuch nuklearny, ale także dlatego, że tak wyraźnie pokazała ogrom zagrożeń dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia. COVID-19 wywołał kryzys tak głęboki, że prezydenci, premierzy i szefowie organizacji międzynarodowych oraz organizacje regionalne muszą teraz pilnie przyjąć na siebie odpowiedzialność za zmiany i sposób, w jaki w przyszłości świat będzie reagował na globalne zagrożenia dla zdrowia. Jeśli nie teraz, to kiedy? - czytamy w dokumencie.
Źródła: BBC.com, theindependentpanel.com
