Anosmia to całkowity nabyty lub wrodzony brak węchu. W badaniach populacyjnych stwierdzono, że zaburzenia węchu dotykają 22-24 proc. populacji, z czego anosmia dotyczy 3-6 proc. populacji. Do najczęstszych przyczyn utraty węchu zalicza się wirusowe zakażenia górnych dróg oddechowych, choroby nosa i zatok czy alergii, które mają zazwyczaj charakter przemijający. Jest to też jeden z symptomów zakażenia koronawirusem.
Utrata węchu jest jednym z objawów zakażenia koronawirusem, wymienianym przez Światową Organizację Zdrowia. Może wystąpić od 50 do 88 proc. przypadków infekcji wywołanych przez SARS-CoV-2. Co istotne, według badań naukowców z University College London, pojawia się nawet u 40 proc. osób, które nie wykazują żadnych dodatkowych objawów COVID-19.
U pacjentów zakażonych koronawirusem utrata węchu występuje nagle i nie towarzyszy jej katar czy uczucie zatkanego nosa. Dodatkowo występuje też rzeczywista utrata smaku - pacjent z COVID-19 nie jest w stanie odróżnić na przykład smaku gorzkiego od słodkiego. Według ekspertów powodem może być to, że wirus atakuje komórki nerwowe związane z wrażeniami zapachowymi i smakowymi.
Profesor Andrew Lane z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa w USA zbadał osoby zakażone koronawirusem. Okazało się, że w obszarze nosa odpowiedzialnym za węch wykryto wysoki poziom enzymu ACE-2 (ma on umożliwiać wirusowi dostanie się do komórek organizmu i wywołanie infekcji). Jeśli naukowcy potwierdzą, że wirus faktycznie wykorzystuje te komórki do zainfekowania całego organizmu, to być może uda się znaleźć skuteczną terapię przeciwwirusową podawaną bezpośrednio przez nos.
U 90 proc. osób zmysły węchy i smaków wracają w pełni lub częściowo do poprzedniej sprawności w ciągu miesiąca od zakażenia. Według badań "JAMA Otolaryngology" utrata węchu u 10 proc. pacjentów utrzymuje się znacznie dłużej. Jednym z przykładów ma być książę Karol, który zaburzenia węchu i smaku miał przez ponad trzy miesiące.
Poza utratą węchu o zakażeniu koronawirusem świadczą także inne mniej powszechne symptomy, takie jak: ból gardła, biegunka, ból głowy, zapalenie spojówek, utrata smaku, wysypka, przebarwienia palców rąk i nóg. Najczęściej występujące objawy COVID-19 to: gorączka, suchy kaszel i zmęczenie. U niektórych pacjentów objawami są także duszności, trudności w oddychaniu, ból lub ucisk w klatce piersiowej, utrata mowy lub zdolności ruchowych.
Utrata węchu może być także powodem innych schorzeń, do których zalicza się:
Przejściowe zaburzenia węchu mogą być także wynikiem działania pestycydów lub rozpuszczalników czy stosowania niektórych leków (antybiotyków, leków przeciwdepresyjnych, przeciwzapalnych lub nasercowych).
Zobacz też: Maseczka w samochodzie: czy trzeba nosić ją w swoim aucie?