Gdy wybuchła pandemia COVID-19 większość ekspertów obawiała się, że największe żniwo choroba zbierze w krajach rozwijających się, chociażby z powodu mniejszej dostępności usług medycznych, niedożywienia czy osłabionej odporności dzieci. Tymczasem to najbogatsze kraje cierpią najbardziej z powodu ciężkiego przebiegu COVID-19. Nikt wcześniej nie spodziewał się, że śmiertelność w takich krajach jak Belgia, Włochy, USA czy Wielka Brytania będzie tak wysoka w porównaniu z krajami rozwijającymi się. Eksperci intensywnie szukają wyjaśnienia.
Szczepionka przeciw gruźlicy pomaga w zwalczaniu COVID-19
Na potencjalną ochronną rolę szczepionki przeciw gruźlicy, określanej skrótem BCG (Bacillus Calmette-Guérin), zwróciło już uwagę kilku badaczy. Teraz pojawiły się kolejne argumenty, tym razem o charakterze statystycznym. Grupa naukowców z Virginia Tech oraz National Institutes of Health (Narodowe Instytuty Zdrowia) przedstawiła badania, sugerujące, że szczepionka przeciwgruźlicza może zmniejszać śmiertelność z powodu COVID-19.
Badacze opublikowali wyniki w serwisie medRxiv (tekst przed oficjalną publikacją). Autorzy zastrzegają jednak, że ich wnioski mają charakter roboczy i wymagają potwierdzenia w kolejnych badaniach oraz badań klinicznych. Niemniej jednak związek pomiędzy liczbą zgonów z powodu koronawirusa a wcześniejszym szczepieniem przeciwko gruźlicy (szczepionką BCG), które rutynowo wykonuje się w krajach o wysokim ryzyku zakażenia się tą chorobą, wydaje się znaczący.
Nasze wstępne badania pokazały, że w krajach o wysokim odsetku szczepień BCG wskaźnik śmiertelności COVID-19 jest niższy
- mówi członek zespołu badawczego, Luis Escobar z Kolegium Zasobów Naturalnych i Środowiska.
Naukowcy zebrali dane dotyczące śmiertelności COVID-19 z całego świata, a w analizie uwzględnili takie zmienne jak dochód narodowy, dostęp do edukacji i usług zdrowotnych, liczbę mieszkańców, gęstość zaludnienia oraz rozkład wieku. Znaleźli potwierdzenie swojej tezy.
Niemcy - różnice w śmiertelności między Wschodem a Zachodem
Wśród krajów, które mogą służyć jako dowód na prawdziwość postawionej wyżej tezy, są Niemcy - piszą autorzy opracowania. Przed zjednoczeniem się kraju w 1990 roku w obu niemieckich państwach były różne programy szczepień. I tak w RFN (a potem w części zachodniej kraju) szczepionka przeciw gruźlicy podawana była rutynowo niemowlętom od 1961 do 1998 roku, natomiast NRD (Niemcy Wschodnie) obowiązkowo szczepiło swoich obywateli w latach 1951-1975 roku. Dlatego starsi Niemcy ze wschodnich landów wykazują większą odporność na ciężki COVID-19, co potwierdzają statystyki zgonów. W zachodnich landach śmiertelność okazała się 2,9 razy wyższa niż we wschodnich - pokazują badania.
Jak dotąd wiadomo, że szczepionka BCG zapewnia ochronę przeciw wielu chorobom wirusowym dróg oddechowych dzięki mechanizmowi zwanemu odpornością krzyżową. O tego typu odporności mówimy, gdy układ immunologiczny rozpoznaje nowe patogeny i reaguje na nie tak, jakby je już znał. To znacznie przyspiesza właściwą reakcję organizmu na infekcję i pozwala mu szybciej zwalczyć chorobę.
Szczepionka przeciw gruźlicy dawałaby zatem ochronę przed koronawirusem poprzez pobudzenie wrodzonej odporności i zapewnienie szybkiej odpowiedzi ze strony układu immunologicznego - sugerują naukowcy. Od razu jednak zastrzegają, że wymaga to dalszych skrupulatnych badań.
Na razie żadna organizacja ds. zdrowia, w tym WHO, nie zdecydowały się na używanie szczepionki BCG w profilaktyce COVID-19. Wdrożono jednak pierwsze próby kliniczne. Gdyby się powiodły, można by tymczasowo użyć tej szczepionki do ochrony najbardziej zagrożonych grup, w tym pracowników medycznych czy starszych osób.
Źródła: MedicalXpress.com, medRxiv
