Zakrztuszenie najczęściej przytrafia się dzieciom, które np. podczas jedzenia podskakują, śmieją się, itd., a tym samym umożliwiają niewielkiemu przedmiotowi (cukierkowi, gryzionemu kawałkowi plastiku, etc.) dostać się do dróg oddechowych.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Oczywiście, zakrztusić może się także osoba dorosła. Zdarza się to dość często w czasie rodzinnych biesiad, niespodziewanie, gdziekolwiek...
Odmianą zakrztuszenia/zadławienia jest zachłyśnięcie, czyli sytuacja, gdy ciałem obcym w drogach oddechowych jest substancja płynna. Konsekwencje - nawet jak przy podtopieniu.
Objawy zakrztuszenia
Sygnały, że ktoś się zakrztusił, zwykle są wyraźne i charakterystyczne:
- nagłe zaburzenia oddychania (trudności ze złapaniem powietrza),
- kaszel,
- odruchy wymiotne,
- niemożność wydobycia głosu,
- świszczący oddech,
- sinica.
Dopóki osoba krztusząca się nie sinieje, może mówić, a przede wszystkim produktywnie kaszle i wszystko wskazuje na to, że sobie poradzi, nie trzeba interweniować.
Zatem: zachowaj spokój i oceń kaszel.
Gdy kaszel jest efektywny
Poszkodowany odpowiada na pytania lub płacze (dot. szczególnie małych dzieci), może nabrać powietrza, kaszel jest głośny:
zachęcaj do kaszlu i obserwuj. Lada moment możliwe jest samoistne rozwiązanie problemu, czyli odkrztuszenie.
Gdy kaszel jest nieefektywny
Kaszel jest bezgłośny, a nawet zapada cisza, poszkodowany nie może mówić lub w inny sposób sygnalizować werbalnie swojego stanu, traci przytomość (zwykle szybko), sinieje:
wezwij pomoc, dzwoń na pogotowie ratunkowe.
Pierwsza pomoc w przypadku zakrztuszenia osoby dorosłej i starszego dziecka
(patrz:ilustracje powyżej)
Gdy poszkodowany jest przytomny, ale nie kaszle lub kaszel jest nieefektywny - pochyl go do przodu i wykonaj pięć uderzeń w okolicę międzyłopatkową.
Gdy uderzenia nie pomagają, wykonaj 5 uciśnięć nadbrzusza (górna część brzucha). Jedną rękę zwiń w pięść, obejmij ją drugą ręką i mocno uciskaj w połowie odcinka między pępkiem a zakończeniem mostka, od góry, do siebie.
Czynności wykonuj na zmianę.
Po każdej serii uciśnięć sprawdź, czy ciało obce nie wypadło.
Jeśli nie udało się usunąć ciała obcego, a poszkodowany traci przytomność, ułóż go na płaskiej powierzchni na plecach, połóż rękę na jego czole i odchyl mu głowę do tyłu, aby udrożnić drogi oddechowe.
Jeśli poszkodowany nie oddycha, wykonaj pięć wdmuchnięć powietrza, potem 30 razy uciśnij mostek - u starszych dzieci i dorosłych mniej więcej w połowie jego długości - z częstotliwością 100 na minutę (u dzieci ucisk klatki piersiowej wykonujemy jedną ręką, u dorosłych dwiema).
Jeśli udało się usunąć ciało obce: jeśli dziecko zaczęło się ruszać lub kaszleć, sprawdź, czy oddycha prawidłowo.
Jeśli oddycha, ale wciąż jest nieprzytomne, ułóż je na boku i zaczekaj na przyjazd pogotowia.
Pierwsza pomoc przy zakrztuszeniu niemowlaka
(patrz: ilustracja powyżej)
Ułóż dziecko głową w dół, w taki sposób, by móc bezpiecznie podtrzymać je na ręce, wspartej dla wygody i bezpieczeństwa na kolanie.
Koniecznie podeprzyj głowę niemowlęcia - kciuk jednej dłoni połóż na kącie żuchwy po jednej stronie, a po drugiej jeden lub dwa palce tej samej ręki.
Nadgarstkiem jednej ręki wykonaj do 5-ciu mocnych uderzeń w plecy, między łopatkami. Uwaga: maksymalnie pięć. Czyli: jeśli efekt osiągniesz wcześniej, nie musisz wykonywać pozostałych uderzeń.
Odwróć dziecko na plecy głową w dół, połóż na przedramieniu i obejmij ręką jego potylicę. Sprawdź, czy przedmiot został usunięty.
Jeśli nie udało się usunąć ciała obcego, wykonaj 5 uciśnięć klatki piersiowej w dolnej połowie mostka. Na zmianę uciskaj klatkę piersiową i uderzaj dziecko między łopatkami do czasu, aż przedmiot wypadnie. Przerwij, jeśli dziecko straci przytomność.
Zobacz, jak i gdzie prawidłowo wykonać uciśnięcia u niemowlaka
i sztuczne oddychanie u dziecka starszego:
Uwaga! Część lekarzy uważa te zabiegi za niebezpieczne, ponieważ ciało obce może przemieścić się do górnych dróg oddechowych i spowodować ich całkowitą niedrożność. Zarazem: ratownicy medycznie przekonują, że słuszne jest stosowanie tych zabiegów w dramatycznych okolicznościach, kiedy choremu bezpośrednio zagraża uduszenie. Bezczynność wydaje się jednak gorsza.
Zobacz także: Pozycja boczna, bezpieczna
