Kość jarzmowa - budowa
Kość jarzmowa składa się z kilku części, wśród których wyróżnić można:
- Trzon,
- Wyrostek czołowy - biegnie w kierunku wyrostków jednoimiennych kości,
- Wyrostek skroniowy - biegnie ku tyłowi, gdzie łączy się z kością skroniową, a dokładniej jej wyrostkiem jarzmowym (połączenie to jest nazywane łukiem jarzmowym),
- Wyrostek szczękowy - biegnie w kierunku wyrostków jednoimiennych kości.
Oprócz podstawowych części w budowie kości rozróżnia się trzy powierzchnie:
- Powierzchnia policzkowa,
- Powierzchnia skroniowa,
- Powierzchnia oczodołowa.
Na każdej z powierzchni umiejscowione są otwory, którymi przechodzą naczynia jarzmowe oraz nerwy. Poszczególne powierzchnie są oddzielone od siebie brzegami.
Od tego, jak ustawiona jest kość jarzmowa w dużej mierze zależy kształt twarzy. Przykładowo, ustawienie tej kości w płaszczyźnie czołowej sprawia, że twarz nabiera mongoidalnego wyrazu.
Kość jarzmowa - ból w obrębie twarzy
Ból, który pojawia się w obrębie twarzy może być spowodowany urazem kości twarzoczaszki, ale może mieć również wiele innych przyczyn. W zależności od przyczyny ból może mieć różny charakter, na przykład być ostry, ćmiący, pulsujący lub kłujący. Do popularnych przyczyn bólu twarzy należą między innymi:
- Ból głowy - może mieć różne podłoże i przybierać różne formy. Jeżeli ból jest bardzo silny lub występuje często warto zgłosić się do lekarza, ponieważ może on się wiązać z poważnymi problemami zdrowotnymi;
- Zapalenie zatok - ból towarzyszący problemom z zatokami często promieniuje i występuje razem z bólem głowy oraz innymi dolegliwościami, takimi jak katar lub ogólne osłabienie organizmu;
- Zapalenie oczodołu - ból występuje głównie przy dotykaniu okolic oka oraz próbach poruszania gałką oczną. Towarzyszy mu zaczerwienienie oka, rumień oraz obrzęk;
- Zapalenie w obrębie jamy ustnej - często przyczyną bólu w obszarze twarzy są między innymi choroby miazgi zęba, próchnica oraz choroby ślinianek;
Przyczyny występowania dolegliwości bólowych w obrębie twarzy mogą być jeszcze inne, takie jak na przykład to nowotwory jamy ustnej oraz jaskra.
Jeśli przyczyna bólu jest nieznana, a dolegliwości występują często albo ich nasilenie narasta, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Specjalista na podstawie dokładnego wywiadu określi powód pojawiania się bólu oraz zaleci podjęcie odpowiednich kroków. W procesie diagnostycznym ważne jest określenie czy ból pojawia się w specyficznych sytuacjach, na przykład na skutek stresu albo zmęczenia, a także czy występuje w obrębie całej twarzy czy w jej określonych obszarach (na przykład z jednej strony twarzy albo z tyłu głowy). Czasami konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych badań, między innymi badania krwi, które pozwoli na ocenę ogólnego stanu zdrowia pacjenta lub tomografii komputerowej głowy.
Kość jarzmowa - złamanie
Urazy kości jarzmowej, a także innych kości w obszarze twarzoczaszki, są zazwyczaj wywoływane poważnymi wypadkami, podczas których w obrębie twarzy działa duża siła. Na takie urazy narażone są w szczególności osoby uprawiające sporty walki oraz sporty kontaktowe, takie jak piłka nożna oraz siatkówka. Objawami uszkodzenia kości w obrębie twarzy są zazwyczaj obrzęk oraz silny ból. W niektórych sytuacjach widoczne jest również zdeformowanie twarzy. Jeżeli zaistnieje podejrzenie uszkodzenia kości twarzoczaszki konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich badań. Podstawowym badaniem jest tomografia komputerowa, która pozwala na zobrazowanie miejsca urazu oraz okolicznych tkanek. Na etapie badania niezwykle ważne jest wykluczenie powikłań oraz dodatkowych obrażeń. Częste powikłania, które towarzyszą urazom kości twarzoczaszki to występowanie ropni, odprysków fragmentów kości oraz krwiaków. Do najbardziej poważnych urazów kości jarzmowej należą pęknięcie, złamanie oraz przemieszczenie.
W zależności od rodzaju urazu oraz stopnia jego zaawansowania obierana jest odpowiednia metoda leczenia. Czasami konieczne jest przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego, który ma na celu na przykład odpowiednie ustawienie kości lub usunięcie odłamków kostnych.
