Somatostatyna: co to jest?
Somatostatyna to naturalny hormon, który jest wydzielany w kilku miejscach w organizmie. Produkuje ją przede wszystkim podwzgórze; wydziela ją również trzustka (a ściślej - komórki wysepek trzustkowych Langerhansa), błona śluzowa żołądka, komórki przewodu pokarmowego, ośrodkowy układ nerwowy, tarczyca i łożysko. Syntetyczną (sztucznie otrzymywaną) somatostatynę wykorzystuje się w celach leczniczych.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Somatostatyna: do czego służy?
Naturalna somatostatyna to inhibitor hormonu wzrostu, somatotropiny. Co to znaczy? Inhibitory są związkami chemicznymi, które spowalniają lub całkowicie hamują określone reakcje zachodzące w organizmie. Wobec tego somatostatyna niejako kontroluje wydzielanie hormonu wzrostu. Działa w ten sam sposób wobec substancji wytwarzanych przez przewód pokarmowy - glukagonu, insuliny oraz gastryny. Hamuje produkcję soku żołądkowego i trzustkowego, a także żółci. Kontroluje ruchy perystaltyczne (ruchy robaczkowe, czyli skurcze mięśni gładkich w jelitach).
Somatostatyna: jakie ma zastosowanie w medycynie?
Syntetyczna postać hormonu podawana jest w leczeniu następujących schorzeń:
- krwotok z przewodu pokarmowego spowodowany nadżerką lub wrzodami,
- krwotoczne zapalenie błony śluzowej żołądka,
- żylaki przełyku,
- nieoperacyjne przetoki trzustki, żołądka i jelit,
- akromegalia (nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu przez przysadkę) u chorych, którzy nie mogą być poddani innemu leczeniu,
- profilaktyka powikłań po operacjach trzustki lub endoskopowej wstecznej choleangiopankreatografii,
- guz wewnątrzwydzielniczy układu żołądkowo-jelitowo-trzustkowego (guz neuroendokrynny; leczenie somatostatyną jest bardzo rzadkie).
Somatostatyna: czy są jakieś przeciwwskazania?
Przeciwwskazania do podawania somatostatyny to cukrzyca typu 1 (przy podawaniu zalecana jest szczególna ostrożność, ponieważ hormon może nasilić hipoglikemię, czyli niedocukrzenie), a także niewydolność nerek (osoby z ciężką niewydolnością nerek powinny otrzymywać małe dawki somatostatyny). Kobiety w ciąży i kobiety karmiące mogą przyjmować somatostatynę tylko w ostateczności.
Somatostatyna: jakie mogą być efekty uboczne?
Możliwe działania niepożądane podawania somatostatyny to hipoglikemia, która po kilku godzinach może przekształcić się w hiperglikemię i powodować nudności. Szybkie podanie leków grozi wystąpieniem u pacjenta uderzeń gorąca, mdłości, biegunki i bólów brzucha.
