Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Drogi żółciowe: co to takiego?
Drogi żółciowe to przewody ciągnące się od wątroby do dwunastnicy, którymi transportowana jest żółć. Żółć jest produkowana przez wątrobę, bierze udział w trawieniu oraz wchłanianiu tłuszczów i niektórych witamin. Dzięki żółci organizm pozbywa się szkodliwego cholesterolu, kwasu żółciowego, leków, toksyn i innych nieprzyjaznych nam substancji.
> Sprawdź: Żółć - wydzielina wątroby niezastąpiona przy trawieniu tłuszczów. Skład i funkcje żółci
Drogi żółciowe dzielimy na wewnątrzwątrobowe oraz zewnątrzwątrobowe. Jednym z elementów dróg wątrobowych jest pęcherzyk żółciowy, w którym magazynowany jest nadmiar żółci.
Drogi żółciowe wewnątrzwątrobowe: budowa
Kanaliki żółciowe zbierają wytwarzaną w komórkach wątroby (hepatocytach) żółć. Kanaliki łączą się i tworzą przewodziki międzyzrazikowe, a te przechodzą w przewodziki żółciowe. Przewodziki żółciowe idą do wnęki wątrobowej - formują tam przewód wątrobowy prawy i przewód wątrobowy lewy. Przewody łączą się we wnęce wątrobowej, by następnie utworzyć przewód wątrobowy wspólny.
Drogi żółciowe zewnątrzwątrobowe: budowa
W więzadle wątrobowo-dwunastniczym umiejscowiony jest przewód wątrobowy wspólny. Ma średnicę około 4 milimetrów i długość od 2 do 6 centymetrów.
Po prawej stronie przewodu wątrobowego wspólnego znajduje się przewód pęcherzykowy, który doprowadza żółć do pęcherzyka żółciowego, a następnie ją odprowadza. Pęcherzyk żółciowy magazynuje żółć, kiedy organizm nie trawi pokarmu. Wydzielana jest wtedy, gdy jemy. Ma trzy części: dno, trzon i szyjkę. Szyjka przechodzi w przewód pęcherzykowy. "Woreczek żółciowy" to zwyczajowa nazwa pęcherzyka żółciowego, która z punktu widzenia medycznego jest niepoprawna.
Przewód pęcherzykowy i przewód wątrobowy wspólny łączą się w przewód żółciowy wspólny, ostatni fragment dróg żółciowych. Przewód żółciowy wspólny kończy się w ujściu dwunastnicy, a konkretnie w brodawce większej dwunastnicy (inna nazwa to brodawka Vatera). Ma średnicę 5 milimetrów i długość około 7 centymetrów.
Drogi żółciowe: choroby
Choroby dróg żółciowych mogą dotyczyć całości przewodu lub którejś z jego części. Jednym z najczęstszych schorzeń dotykających drogi żółciowe jest kamica żółciowa.
- Kamica żółciowa
Kamica żółciowa polega na wytwarzaniu się kamieni albo w pęcherzyku żółciowym, albo w całym drogach żółciowych. Kamica może skutkować wieloma powikłaniami - zapaleniem pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, ostrym zapaleniem trzustki, przetokami pęcherzowo-jelitowymi, krwawieniem.
Objawy kamicy żółciowej to:
- ostry ból pod prawym żebrem (może promieniować do łopatki),
- żółtaczka mechaniczna (przy zatkaniu dróg żółciowych),
- gorączka,
- dreszcze,
- obniżony apetyt,
- nudności,
- wymioty, po których następuje chwilowa ulga.
Więcej informacji o kamicy znajdziesz tutaj.
- Zapalenie dróg żółciowych
Polega na utrudnionym odpływie żółci z pęcherzyka żółciowego. Może spowodować kamicę dróg żółciowych lub być jej przyczyną. Objawy są podobne do symptomów kamicy żółciowej.
- Zapalenie pęcherzyka żółciowego
W przebiegu zapalenia pęcherzyka żółciowego z powodu kamieni żółciowych blokuje się odpływ żółci. Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego to częste następstwo kamicy żółciowej. Inne przyczyny ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego to sepsa, rozległe poparzenia, operacje i poważne urazy. Objawy ostrego zapalenia pęcherzykowego to:
- ból pod prawym żebrem (często promieniujący do prawej łopatki),
- ciężki stan ogólny,
- gorączka,
- dreszcze,
- wymioty,
- bolesny pęcherzyk żółciowy,
- przyspieszone tętno i oddech.
Więcej na temat ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego znajduje się tu. Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego charakteryzuje się przede wszystkim bólem w prawym podżebrzu, który może promieniować do prawej łopatki, a także napadami kolki.
- Rak dróg żółciowych
Rak dróg żółciowych to rzadka choroba (zapada na nią 1 osoba na 100 000). Występuje rak wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych i rak zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych. Początkowe stadia choroby przebiegają bezobjawowo - symptomy pojawiają się dopiero na późnym etapie choroby. Główne objawy raka dróg żółciowych to:
- żółtaczka cholestatyczna (zaporowa),
- odbarwienie stolca,
- ciemny mocz,
- ból brzucha,
- świąd skóry,
- gorączka,
- dreszcze,
- nudności,
- wymioty.
- Rak pęcherzyka żółciowego
Choć pęcherzyk żółciowy należy do dróg żółciowych, to jego nowotwór traktuje się jako osobną chorobę. Podobnie jak rak dróg żółciowych występuje rzadko (3 zachorowania na 100 000 osób na rok) oraz bardzo długo rozwija się bez objawów. Częściej chorują na niego kobiety. Objawy są podobne do symptomów raka dróg żółciowych. Choroba ma bardzo złe rokowania. Więcej o nowotworach pęcherzyka żółciowego przeczytasz tutaj.
- Inne choroby dróg żółciowych
Do chorób dróg żółciowych należą także:
- wodniak - powiększony, ale niebolesny pęcherzyk żółciowy, który tworzy się w wyniku blokady przewodu pęcherzykowego,
- ropniak - powiększony i bolesny pęcherzyk ze zgromadzonym w środku płynem powodujący zakażenie,
- perforacja (pęknięcie, przedziurawienie) pęcherzyka żółciowego - wymaga natychmiastowej hospitalizacji, powoduje przetokę do przewodu pokarmowego, może skutkować zapaleniem otrzewnej i niedrożnością jelit,
- choroba Carolego - dziedziczna dolegliwość, przez którą powstają torbiele dróg żółciowych; w jej wyniku dochodzi do rozwoju marskości wątroby i nadciśnienia wrotnego,
- pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych - przewlekłe schorzenie o słabo poznanych przyczynach, które skutkuje uszkodzeniem dróg żółciowych.
To także może cię zainteresować:
> Ból brzucha: czasem błaha dolegliwość, czasem objaw choroby. Pokaż, gdzie boli, podpowiemy dlaczego
> 5 najpopularniejszych typów brzuchów: jaki masz ty i o czym to świadczy?
