Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Dwunastnica: położenie i budowa
Dwunastnica (łac. duodenum) to element przewodu pokarmowego i pierwszy odcinek jelita cienkiego. Jej kształt można porównać do podkowy lub litery "C". Wychodzi z żołądka, ma długość od 25 do 30 centymetrów. Najwyżej położona część dwunastnicy to opuszka dwunastnicy (tzw. część górna). Leży obok wątroby i pęcherzyka żółciowego. Śluzówkę części górnej charakteryzują rzadko występujące fałdy okrężne.
Opuszka jest odrobinę poszerzona - stopniowo dwunastnica zwęża się i kieruje ku dołowi. To tak zwana część zstępująca. Znajduje się w niej brodawka większa dwunastnicy (brodawka Vatera), w której uchodzi przewód żółciowy wspólny i przewód trzustkowy. Przez brodawkę do światła dwunastnicy wpadają enzymy trawienne i żółć. Kilka centymetrów powyżej brodawki większej znajduje się brodawka mniejsza dwunastnicy, która łączy się z przewodem trzustkowym dodatkowym. Śluzówka części zstępującej dwunastnicy ma dużo fałd okrężnych.
Potem "skręca" i częścią poziomą (dolną) krzyżuje się z kręgosłupem. Jest jeszcze większa i ma gęściej rozmieszczone fałdy okrężne. Następnie dwunastnica znów się zagina i wędruje do góry (dlatego to część wstępująca dwunastnicy) - tworzy w ten sposób zagięcie dwunastniczo-czcze, które przechodzi w jelito czcze.
Dwunastnica: rola w organizmie
Do dwunastnicy uchodzi przewód trzustkowy i przewód wątrobowy. Tworzą brodawkę Vatera, w której sok trzustkowy spotyka się z żółcią wątrobową. Z mieszanką soku trzustkowego i żółci miesza się pokarm, który wpada do dwunastnicy z żołądka. Dwunastnica wydziela sok dwunastnicy o odczynie zasadowym, który posiada enzymy umożliwiające trawienie. Dwunastnica jest odpowiedzialna za procesy trawienne białek, węglowodanów i tłuszczów, a także bierze udział we wchłanianiu składników pokarmowych z pożywienia.
Dwunastnica: choroby
Najczęstsza choroba, która atakuje duodenum, to wrzody dwunastnicy. Według statystyk cierpi na nią około 10% populacji! Wrzody dwunastnicy mogą dopaść osoby w każdym wieku, zarówno te po dwudziestce, jak i te po pięćdziesiątce. Objawy wrzodów dwunastnicy to:
- piekący ból w nadbrzuszu lub z prawej strony brzucha,
- zaparcia,
- wzdęcia,
- niestrawność,
- zgaga,
- smolisty lub krwisty stolec,
- brak apetytu,
- spadek wagi,
- uczucie pełności.
Wrzody dwunastnicy zwykle zwalcza się lekami - antybiotykami i środkami hamującymi wydzielanie kwasu żołądkowego. Leczenie zwykle trwa około 2 tygodni. Niestety, chorzy, których wrzody często się goją, szybko nabawiają się następnych. Wrzody mogą spowodować krwawienia z układu pokarmowego i perforację jelita, które skutkuje zapaleniem otrzewnej. Więcej o wrzodach dwunastnicy przeczytasz tutaj.
Inną powszechną chorobą dwunastnicy jest zapalenie dwunastnicy. Zwykle wywołują ją wirusy, bakterie albo pasożyty. Objawy zapalenia dwunastnicy to podwyższona temperatura ciała, biegunka, wymioty, brak apetytu i osłabienie. Większość chorych musi przyjmować antybiotyki i w ramach leczenia przejść na lekkostrawną dietę.
Refluks dwunastniczo-żołądkowy (refluks jelitowo-żołądkowy) występuje wtedy, gdy treść dwunastnicy cofa się do żołądka. Towarzyszą mu bóle górnej części brzucha, a także wymiotowanie żółcią. Na refluks dwunastniczo-żołądkowy często cierpią chorzy po wycięciu woreczka żółciowego.
Ból brzucha: czasem błaha dolegliwość, czasem objaw choroby. Pokaż, gdzie boli, podpowiemy dlaczego
